Không chỉ Tây mới cần gap year, sinh viên Việt Nam cũng cần gap year! Và đây là 10 lý do.

1. Thoát khỏi những căng thẳng và gò bó từ trường lớp

Giáo dục phương Tây cởi mở, linh động. Sinh viên phương Tây có thể vào đại học trước tuổi 18, học sớm, tốt nghiệp sớm, học chuyển ngành, song song hai ngành, học chung với bậc cao học, đi trao đổi học thuật với nước khác, hay đi thực tập toàn thời gian ở công ty lớn. Ở Việt Nam, cơ hội trao đổi và việc làm cho sinh viên ngày càng nhiều, nhưng những căng thẳng và thủ tục ở trường chưa được cải thiện nhiều. Giáo dục đại học ở Việt Nam không khác gì nhiều so với ở phổ thông. Luôn là bài vở, điểm số, lý thuyết. Thầy nói thì trò phải nghe. Thầy luôn đúng. Để khép mình thêm 4 năm nữa vào cái khung cứng nhắc đó, thì bạn nên dành một khoảng thời gian để bắt đầu hành trình khám phá bản thân. Tuổi 18 là bước ngoặt để tự mình khám phá thế giới.

2. Học sống tự lập và đưa ra quyết định

Suốt 12 năm ngồi ghế nhà trường, bạn đã thấy mình đủ lớn để ra đời tự lập chưa? Những bao bọc từ thầy cô và bố mẹ có giúp bạn tự đưa ra quyết định được chưa? Nếu chưa thì bạn cần một năm gap year để trưởng thành. Tuổi 18 cần phải tự lập, phải biết mình là ai, muốn làm gì sau này, chứ không phải đợi thêm 4 năm đại học nữa mới bắt đầu tìm hiểu. Nếu đi học đại học ngay sau khi tốt nghiệp phổ thông, bạn sẽ phải xin tiền bố mẹ đóng học phí, nhận tiền hằng tháng từ bố mẹ cho sinh hoạt phí, như vậy quyết định gì bạn cũng sẽ hỏi xin bố mẹ, đúng không? Nếu bạn sống tự lập, bạn sẽ phải học được bản thân mình muốn gì, phải đặt mục tiêu ra sao, phải kiếm tiền và chi tiêu ra sao để biến mục tiêu thành hiện thực.

 3. Không lãng phí thời gian và tiền bạc vì chọn sai ngành

Ở Việt Nam, dù các trường trung học và phổ thông có cho làm test định hướng nghề nghiệp trên máy tính, nhưng học sinh cũng không được trang bị gì khác. Việc chọn ngành, chọn đại học thường theo bạn bè, theo người đi trước. Ai may mắn thì được người trong nhà có công việc tốt định hướng. Khi đã vào đại học thì nhiều người vẫn chưa xác định được mình muốn làm công việc gì sau này, và chấp nhận khái niệm “nghề chọn mình” đến suốt đời. Đối với những người không muốn chấp nhận và muốn đổi ngành thì việc lãng phí tiền bạc và thời gian 4 năm đại học là không gì đổi lại được. Đó là thực tế mà bạn phải chấp nhận nếu muốn đổi ngành. Có nhiều con đường vòng để đi đến đích, rồi một ngày nào đó bạn sẽ đi đến đích nhưng nếu như bạn có gap year, bạn sẽ không phải lãng phí và đánh đổi nhiều thế.

4. Cơ hội cải thiện những điểm yếu

Việc thay đổi bản thân không thể thực hiện một sớm một chiều mà luôn cần có thời gian và cần tuân thủ theo các nguyên tắc nhất định. Vì vậy, gap year là thời gian thích hợp để tập trung cải thiện các điểm yếu của bản thân. Bạn cần tăng cân hay giảm cân? Bạn cần cải thiện vóc dáng, chiều cao? Bạn cần nâng cao kỹ năng tiếng Anh hay kỹ năng giao tiếp? Hãy đặt ra mục tiêu, lựa chọn phương pháp và dành thời gian nhất định cho những khuyết điểm này, bạn sẽ ngạc nhiên trước sự thay đổi bản thân. Thậm chí sau một thời gian nỗ lực cải thiện, bạn có thể biến những điểm yếu này thành điểm mạnh của mình.

 5. Có thời gian khám phá và học kỹ năng mới

Có nhiều kỹ năng giúp bạn nổi bật trong mắt các nhà tuyển dụng, hay giúp bạn trở nên thú vị hơn các mối quan hệ xã giao, hay đơn giản là giúp bản thân bạn tìm thấy cân bằng, niềm vui trong cuộc sống. Dù là kỹ năng nào đi nữa thì cũng sẽ có ích sau này. Kỹ năng cần thời gian và đam mê để hình thành. Vì vậy, gap year là thời gian tốt nhất để bạn học nhảy, yoga, học chơi nhạc cụ, học vẽ, học thiết kế đồ họa, học ngoại ngữ thứ hai, thứ ba, vâng vâng. Ngày nay, khám phá những kỹ năng phù hợp với sở thích không tốn nhiều tiền và công sức. Hãy học online trên Youtube hay các trang MOOCs, hoặc lên thư viện đọc sách, bạn sẽ tìm thấy nội dung mình muốn học.

 6. Làm giàu vốn trải nghiệm cuộc sống

Trải nghiệm cuộc sống không giàu lên theo năm tháng mà theo bước chân bạn đặt lên vùng đất mới và theo đôi tay mà bạn bắt tay làm cùng nhau. Hãy dành thời gian để đi du lịch và đi tình nguyện nhiều nhất có thể. Bạn sẽ học được rất nhiều bài học cuộc sống từ những người, những tình huống không thể thực hơn được nữa. Những trải nghiệm đó sẽ giúp bạn trưởng thành hơn và vững vàng hơn cho những môi trường học và làm việc sau này. Những cú sốc tình yêu, bạn bè, trường lớp, đồng nghiệp sẽ không còn ngổn ngang, rối rắm khi bạn đang đương đầu với sách vở, sự nghiệp nữa. Bạn sẽ phân biệt được công và tư, tìm được sự cân bằng trong cuộc sống.

7. Xây dựng vốn kinh nghiệm làm việc

Nếu tự tin và cố gắng tìm việc làm, bạn sẽ có cơ hội làm việc trong môi trường chuyên nghiệp trước khi vào đại học. Nếu được làm việc ở công ty có tiếng, thì dù không có lương, bạn cũng nên nắm bắt cơ hội này, vì đây là một điểm nổi bật vô giá mà các sinh viên mới ra trường thường thiếu. Nhiều sinh viên chỉ bắt đầu lên các trang tìm kiếm việc làm sau khi ra trường. Lúc đó, các tân cử nhân mới bắt đầu tìm hiểu các loại hình công việc, các công ty trong ngành, các yêu cầu của nhà tuyển dụng. Nếu mất kiên nhẫn, họ thường đi rải đơn xin việc. Nếu bắt đầu tìm kiếm cơ hội việc làm trước khi học đại học, quá trình này sẽ giúp bạn nhận biết các nhà tuyển dụng cần gì và bạn đang thiếu gì để có kế hoạch cải thiện, bổ sung khi học đại học.

 8. Thử kiếm tiền

Như lợi ích thứ #2 của gap year, học sống tự lập là phải biết kiếm tiền và cách tiêu tiền hợp lý. Nhưng ở lợi ích thứ #8 này, mình muốn nhấn mạnh cơ hội kiếm tiền có chút dư dả. Cũng không cần phải là một dự án khởi nghiệp hoành tráng, bạn hãy thử buôn bán online, làm gia sư hay dịch vụ online nào đó. Việc đặt mục tiêu kiếm tiền cho gap year sẽ giúp bạn loại bớt những thử nghiệm sau này và định hướng rõ ràng hơn cho những nghề nghiệp theo đuổi sau này.

 9. Tìm thấy ý nghĩa và mục đích của đời mình

Trong môi trường đại học hay môi trường làm việc, để được công nhận, các bạn trẻ thường ép mình vào trong khuôn khổ của thầy cô, bạn bè, của sếp, của đồng nghiệp. Nhiều bạn còn định hình lối ứng xử bởi những người xung quanh. Hai môi trường đó thường không cho phép bạn có thời gian và không gian riêng để nhìn ra mình là ai và mình muốn là gì trong cuộc đời này. Nếu dành thời gian cho gap year, bạn sẽ biết được điểm mạnh, điểm yếu của mình là gì, công việc gì truyền cảm hứng cho bạn, những ai bạn đã gặp và ngưỡng mộ, để từ đó định hướng một kế hoạch tương lai phù hợp với bản thân.

 10. Học đại học chủ động, học cho chính mình 

Cuối cùng, kết thúc gap year sẽ là con đường học đại học 4 năm phía trước. Gap year sẽ thay đổi hoàn toàn thái độ học tập của bạn, giúp bạn chọn trường dựa trên những tiêu chí cụ thể hơn chứ không theo kiểu chọn trường theo bạn bè, hay theo người đi trước. Bạn sẽ muốn biết thầy cô trường đó có thế mạnh gì, giờ giấc học tập ra sao, các chương trình hợp tác, ngoại khoá thế nào, cơ hội việc làm của sinh viên khi ra trường như thế nào. Khi đi học, bạn sẽ học có mục đích, biết khai thác các nguồn thông tin, hỗ trợ từ nhà trường, chủ động tìm kiếm các nguồn tài liệu học có ích cho yêu cầu công việc sau này.

Kết:  

Thực tế, gap year là tiến về phía trước nhanh hơn chứ không phải đi thụt lùi. Gap year là khoảng thời gian đầu tư cho bản thân. Vì vậy dù có tiền hay không có tiền, hãy đối xử với gap year của bạn như một khoản đầu tư có kế hoạch rõ ràng.

Tác Giả: Vu Kieu, MBA student @ National Chiao Tung University

Kết bạn và theo dõi facebook của tác giả tại link: https://www.facebook.com/vu.kieu.980

--------------------------------

Bạn đam mê viết lách, nhận giải thưởng (1 triệu VNĐ / tháng, sách, chứng nhận Social Impact Awards) và muốn được tạo thương hiệu cá nhân tới hàng triệu người trong cộng đồng của YBOX.VN?

Xem chi tiết tại link: http://bit.ly/TrietHocTuoiTre-Info

  (*) Bản quyền bài viết thuộc về Cuộc thi Triết học Tuổi trẻ do Ybox đồng sáng lập và tổ chức. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là ""Tên tác giả - Nguồn: Triết Học Tuổi Trẻ"". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.