Hôm nọ có cựu sinh viên tâm sự về nỗi bối rối của em như sau:

BIỂU ĐỒ PHÁT TRIỂN NGHỀ NGHIỆP DỌC – NGANG

Hãy tưởng tượng biểu đồ này đại diện cho sự phát triển của một người bên trong một ngành nghề nào đó. Sẽ có người (đường vẽ màu xanh) từ khi bắt đầu đã biết mình thích phát triển trong lĩnh vực nào của ngành nghề này, và cứ như vậy đào sâu, học hỏi, tăng kinh nghiệm và kiến thức trong lĩnh vực ấy thôi. Đó là một ví dụ của người sẽ phát triển nghề nghiệp của họ theo chiều dọc. Kết quả là sự tăng chức và tăng lương của họ sẽ tỉ lệ thuận với thời gian và sức lực họ đầu tư vào lĩnh vực ấy. Đến một lúc nào đó (tại điểm A) hoặc tự bản thân họ, hoặc công việc bắt buộc họ tìm hiểu những lĩnh vực khác liên quan chặt chẽ đến lĩnh vực họ luôn làm bấy lâu này. Vì vậy họ sẽ bắt đầu phát triển theo chiều ngang, học hỏi chuyên môn, tăng kinh nghiệm. Ở thời điểm này, họ sẽ không tăng lương và tăng chức như trong thời kỳ trước đó vì họ gần như phải học lại từ đầu trong lĩnh vực mới.

Khác với đường vẽ màu xanh, sẽ có người (đường vẽ màu cam) từ khi bắt đầu chưa hề biết mình thích phát triển trong lĩnh vực nào của ngành nghề này, và cứ như vậy họ trải nghiệm, học hỏi, làm việc từ lĩnh vực này qua lĩnh vực khác. Mỗi thứ họ đều thích một chút, và kiến thức cùng kinh nghiệm sẽ phát triển theo diện rộng hơn là chiều sâu. Đây là một ví dụ của người sẽ phát triển nghề nghiệp của họ theo chiều ngang. Kết quả là trải nghiệm, kiến thức và kinh nghiệm tổng quát trong ngành của họ sẽ phát triển theo thời gian, nhưng chức vụ và tiền lương thì gần như vẫn vậy. Đến một lúc nào đó (tại điểm B) họ nhận ra lĩnh vực họ thích thú nhất hay phù hợp nhất để phát triển nghề nghiệp. Họ bắt đầu tập trung đầu tư thời gian và công sức vào lĩnh vực ấy. Nhờ kiến thức tổng quát và kinh nghiệm bấy lâu này, họ lên chức và tăng lương rất nhanh từ lúc này.

Cũng sẽ có người (hai đường vẽ màu hồng) đi theo một con đường khác, hơi zig zag và nằm giữa hai trường hợp trên. Nhưng dù là con đường nào đi nữa, sau một khoảng thời gian nào đó, các con đường đều sẽ gặp nhau ở điểm C, nơi mà họ đạt được một mức lương gần nhau, kiến thức chuyên môn tương đương nhau, vị trí công việc không xê xích nhiều lắm.

Từ biểu đồ này, tôi khuyên em ấy rằng điều quan trọng trong phát triển sự nghiệp là:

Kết luận

Đây chỉ là một khái niệm tôi dùng để giúp các em hiểu hơn về sự phát triển nghề nghiệp của mình ở những năm đầu đời. Nó không bao quát được tất cả, và nó cũng không đơn giản là ba con đường với ba màu khác nhau gặp nhau ở một điểm chung vì sự phát triển nghề nghiệp của một người bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau mà biểu đồ này không hề ghi nhận.

Điều quan trọng là các em phải luôn luôn hành động, và tiếp theo hành động là suy ngẫm về hành động của mình. Cân bằng giữa hai điều trên sẽ giúp các em rất nhiều. Đừng bao giờ đứng ỳ một chỗ không làm gì cả và đổ lỗi cho hoàn cảnh hay người khác. Làm được điều này, các em sẽ ổn thôi.

Tác giả: PHOENIX HO

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

>>> Giới trẻ Việt Nam thiếu định hướng nghề nghiệp, các anh chị hãy cùng YBOX giúp các bé một tay vì một thế hệ trẻ không lãng phí bao năm đại học bằng những chia sẻ rất thật của mình tại đây nhé: Link  🍁

(*) Đăng kí làm CTV cho dự án Youth Confessions để có cơ hội đóng góp cho cộng đồng và tích lũy thêm những kiến thức định hướng cho nghề nghiệp tại đây: Link 😍