Xin chào các bạn, mình là một sinh viên năm 3 và mình đã có thời gian thực tập part-time và không lương trong học kì 1 năm 3. Mình cũng không nhớ rõ động lực nào khiến mình đi tìm một chỗ thực tập ngay trong học kì. Mà chắc có lẽ do lịch học của mình ở trường chỉ có 4 buổi sáng hoặc chiều, nên mình thấy mình còn khá nhiều thời gian rảnh. Vì lên năm 3, mình không còn tham gia CLB nào nữa. Cái này giống kiểu truyền thống ở trường mình là sinh viên năm 1 vào CLB, năm 2 lên thành phần chủ chốt của CLB rồi thì năm 3 sẽ lui về ở ẩn. Mặc dù mình vẫn chưa lên cán bộ chủ chốt gì của CLB nhưng mình vẫn nghỉ, để bắt đầu tìm kiếm cho mình cơ hội mới ở thực tế. Từ việc rảnh rỗi cùng ý nghĩ mong muốn “vào đời” sớm nên mình viết CV và tìm thông tin tuyển dụng vài công ty.

Nếu các bạn đã từng có thời gian tìm kiếm công ty để thực tập hay làm việc, thì mình đảm bảo có rất nhiều bạn phải bỏ ra khá nhiều thời gian, đi nhiều chỗ rồi mới tìm được “bến đỗ bình yên” cho mình. Mình không biết có nhiều bạn may mắn tìm được công ty phù hợp ngay từ lần tìm công ty đầu tiên hay không? Còn với mình thì việc đó không hề dễ dàng. Hoặc do mình không đủ may mắn như mọi người thật. Vì thời gian cuối hè – khi mình còn đang ở quê chơi – thì mình thấy khá nhiều thông tin tuyển dụng, trong đó hầu hết đều có trợ cấp, ít thì cũng khoảng 1 triệu, nhiều hơn cũng có. Nhưng đến 1 tháng sau, mình chính thức đi học lại và chính thức tìm công ty thực tập, thì ôi thôi, bao nhiêu công ty trước đây đã tìm được ứng viên phù hợp và ngừng tuyển. Những công ty mình tìm được, thì hoặc là start-up, hoặc là không lương cũng không trợ cấp.

Công ty đầu tiên mình được gọi đi phỏng vấn là một công ty mới thành lập, nằm ở một con đường mang tên một loài hoa bên bờ kênh. Văn phòng công ty nằm ở lầu 2, bên trên một tiệm may áo dài gì đó. Mình không chắc công ty có 10 nhân viên hay chưa đến 10 người. Vì chị phỏng vấn mình nói là công ty mới thành lập, nên nếu mình vào làm thì mình sẽ được đi gặp khách hàng cùng chị để học hỏi kinh nghiệm. Sau đó thì mình sẽ có thể tự tìm khách hàng và đi tìm khách. À đây là một công ty dịch vụ logistics và mình ứng tuyển vị trí thực tập sinh sales. Công ty không có trả lương hay trợ cấp, nhưng nếu kí được hợp đồng với khách hàng thì được trích phần trăm hoa hồng. Lúc ấy mình cũng muốn thử, nhưng công ty mới mà lại nằm ở nơi xe buýt không đi tới (mình không có xe máy) nên mình không nhận vị trí đó.

Công ty thứ hai mình đi phỏng vấn, cũng không có lương, chỉ có một phần trợ cấp cho mình nếu mình di chuyển trong quá trình làm việc. Mình đi phỏng vấn với 2 chị khác đang tìm chỗ thực tập để viết báo cáo, và 2 người đều nói với mình, em còn sớm mà, tìm chỗ nào có trợ cấp thực tập đi làm đi. Ấy rồi sau buổi hôm đấy, mình gặp lại một trong hai người và cùng thực tập trong công ty luôn. Mình biết việc thực tập không lương cũng không dễ dàng gì với nhiều bạn. Trong khi việc thực tập ở nhiều nơi được gắn mác là công việc phục vụ, photo lặt vặt, bưng nước, pha trà,…thế là hết. Còn mình lúc ấy, có lẽ là một cái duyên nào đó, thúc đẩy mình quyết định thực tập tại công ty – khá xa nhà và không lương, không trợ cấp. Và niềm hạnh phúc của mình là quyết định của mình không hề sai. Văn phòng công ty bé bé nhưng xinh xinh, mà quan trọng nhất là chị hướng dẫn nói với mình: Công ty tôn trọng sự trung thực, cho nên các em vào thực tập, các anh chị làm gì sẽ chỉ cho các em hết. Nhiều khi chị bận công việc không chỉ dẫn trực tiếp, nhưng chị luôn đốc thúc các anh chị khác hướng dẫn cho các bạn thực tập. Mà các anh chị trong công ty cũng trẻ và rất vui tình, chỉ dẫn rất tận tình. Những mục nào xuất hiện trong Hợp đồng, tại sao lại có nó, rồi Invoice, Packing List, Tờ khai hải quan nên làm như thế nào, dùng thông tin nào cho đúng. Đến cả việc khi nào hàng phân luồng xanh, luồng vàng, luồng đỏ, rồi mỗi khi phân luồng như thế thì phải chuẩn bị hồ sơ như thế nào… Các anh chị ở công ty cũng có việc nhỏ nhỏ kêu tụi mình làm như photo, scan,… Mà mình không biết các công ty khác khi nhờ làm những việc nhỏ ấy có bao gồm việc cho giấy giới thiệu để đi ra ngân hàng rút séc hay không? Có lần thì 2 bạn thực tập sinh đi với nhau, có lần thì chỉ có một mình mình đi rút tiền, vài triệu chứ cũng không phải là vài trăm ngàn đâu. Mà rút tiền xong thì tự mang đi đóng thuế xuất nhập khẩu. Cái quy trình ấy, liên quan đến tiền nong nhưng công ty lại tin tưởng thực tập sinh và giao cho. Các anh chị trong công ty cũng rất vui vẻ mà dẫn các bạn thực tập cùng đi ra kho hải quan và lấy hàng. Nói chung là toàn bộ quy trình nhập một lô hàng hay xuất một lô hàng đi, các bạn thực tập đều được tham gia để học hỏi luôn. Từ việc lấy báo giá từ forwarder rồi tính giá, lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ phù hợp cho đến giai đoạn cuối cùng khi lấy hàng về là kiểm kê hàng, check packing list đều có sự góp mặt của các bạn thực tập sinh.

Tóm lại thì lâu nay mọi người vẫn nghe chuyện thực tập là phải bưng trà, rót nước, rồi làm mấy việc linh tinh chứ không được đụng tay đụng chân vào công việc của họ, cũng không được hướng dẫn gì cả, thì đấy là mặt chưa hoàn thiện của việc thực tập. Mặt còn lại – cái mặt tốt đẹp của nó là khi bạn tìm được đúng nơi thực tập với những người hướng dẫn có tâm và quan tâm đến bạn. Và khi bạn muốn đi học hỏi thì đôi khi bạn phải mất phí, đôi khi bạn không mất phí, nhưng quan trọng là cái bạn nhận được nó xứng đáng, mặc dù không lương nhưng ít nhất bạn không bị lỗ. Vậy nên nếu bạn thấy một vị trí thực tập không lương, hãy để ý đến môi trường công ty và những yếu tố liên quan, để xác định nơi đó có được thực tập theo đúng nghĩa của nó hay không, biết đâu lại nhận được những kiến thức và bài học quý giá như mình. Chúc các bạn tìm được nơi thực tập phù hợp và có khoảng thời gian ý nghĩa.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

>>> Giới trẻ Việt Nam thiếu định hướng nghề nghiệp, các anh chị hãy cùng YBOX giúp các bé một tay vì một thế hệ trẻ không lãng phí bao năm đại học bằng những chia sẻ rất thật của mình tại đây nhé: Link  🍁

(*) Đăng kí làm CTV cho dự án Youth Confessions để có cơ hội đóng góp cho cộng đồng và tích lũy thêm những kiến thức định hướng cho nghề nghiệp tại đây: Link 😍