Bạn đi chợ nhưng quên kiểm tra tủ lạnh trước đó? Không cần thiết, tủ lạnh sẽ tự chụp hình gửi vào di động cho bạn. Bạn vừa tan sở và phát ngán khi nghĩ đến 2 tiếng kẹt xe? Không sao, chi tiết về đường nào kẹt xe sẽ được cập nhật liên tục vào máy bạn để bạn tránh. Điều gì làm cho máy móc trở nên thông minh hơn người thế này? Đó chính là Internet of Things, thời đại vạn vật kết nối.
Vậy Internet of Things là gì và làm sao để bạn không bị “tụt hậu” với xu hướng? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé!

Internet of Things (IoT) là gì?

Internet of Things là một mạng lưới các vật thể được gắn cảm biến hoặc hệ thống điện tử đặc biệt cho phép chúng kết nối với nhau để thu thập và trao đổi dữ liệu. Các vật thể trong mạng lưới này có thể được kết nối với mạng Internet cho mục đích điều khiển từ xa.

Tại sao IoT lại mang đến cuộc cách mạng cho đời sống chúng ta?

Xét về mặt vật chất, làm thế nào để chất lượng cuộc sống chúng ta được nâng cao? Đó là khi các nhu cầu của chúng ta được đáp ứng nhiều hơn trước. Nhu cầu ở đây có thể là có đầy đủ thức ăn, có quần áo đẹp, không kẹt xe, giảm bớt những lo lắng, không phải nhớ nhiều thứ linh tinh trong đầu, … Những điều này đều sẽ được đáp ứng bởi IoT. Hiện tại, IoT ảnh hưởng lớn nhất đến 5 khía cạnh trong đời sống:

1. Vận chuyển:

Những apps giao thông sẽ khiến bạn đi đường dễ chịu hơn. Nhờ dữ liệu về đường đi, xe cộ liên tục được cập nhật tới thiết bị di động của ta, việc tránh được cả tiếng đồng hồ kẹt xe ở giờ cao điểm là hoàn toàn có thể. Ví dụ mình đang xài app “VOV bản đồ giao thông” rất tốt, cập nhật điểm ùn tắc nhanh, giao diện dễ nhìn.

2. Chăm sóc sức khỏe:

Những apps phổ biến hiện nay là theo dõi thể trạng, nhịp tim, hay giấc ngủ của bạn và đưa ra lời khuyên hợp lý. Ví dụ như app “Sleep Better” của Runtastic giúp theo dõi giấc ngủ của các bạn và sẽ báo thức vào thời điểm thích hợp để bạn thức dậy tỉnh táo nhất.
Tips: không hẳn lúc nào thức dậy sau 8 tiếng cũng là tỉnh táo nhất nhé, có lần mình chỉ ngủ có 3 tiếng thôi nhưng rất khỏe khoắn.
Bên cạnh đó, sinh viên ĐH Sư phạm Kĩ thuật Hưng Yên cũng không hề kém cạnh khi chế thành công “xe lăn an toàn tích hợp khả năng cứu hộ”, giúp cảnh báo người dùng khi có nguy hiểm (hố sâu, trời tối, …), cho phép gọi nhanh số khẩn cấp, và có thể điều khiển bằng giọng nói hoặc bằng đầu.

3. Quản lý căn hộ:

Ta có thể lấy tủ lạnh làm ví dụ vì đây là vật dụng mà ai cũng quen thuộc. Trước giờ tủ lạnh chúng ta sử dụng là một vật thể riêng lẻ chỉ có chức năng giữ lạnh đồ ăn và ngăn làm đá. Tuy nhiên, chuyện đó đã xưa rồi.
Samsung vừa cho ra đời dòng tủ lạnh Family Hub cực kì thông minh đến nỗi có khi bạn quên luôn đây chỉ là cái tủ lạnh. Tủ lạnh Family Hub có 3 máy ảnh bên trong tự động chụp ảnh mỗi khi bạn đóng cửa tủ lạnh, và bạn có thể xem ảnh trên bất cứ thiết bị di động nào (smartphone, tablet, …) mỗi khi bạn đi chợ để biết mình cần mua gì.
Family Hub còn các chức năng khác như đồng hóa lịch (calendars) và nhắc nhở (reminders) của các thành viên trong nhà để hiển thị lên màn hình chính trên tủ lạnh cho cả nhà cùng theo dõi, hay chức năng stream nhạc từ TuneIn Radio hoặc Pandora và phát mỗi khi bạn có party, hoặc tiện hơn nữa là bạn truy cập vào Groceries by Mastercard và mua sắm ngay trên màn hình của tủ lạnh mà không cần phải ra khỏi nhà.

4. Phát triển kinh doanh:

Dễ thấy nhất là IoT giúp các doanh nghiệp thu thập rất nhiều dữ liệu từ máy móc và người tiêu dùng thông qua các cảm biến (sensors) hoặc digital tags để nghiên cứu và phát triển kinh doanh.
Các thiết bị dùng trong sản xuất, thí nghiệm hiện nay thường được gắn cảm biến để theo dõi hoạt động của máy nhằm phát hiện những bất thường sớm và sửa chữa ngay trước khi máy bị hư. Bằng cách này các công ty có thể tránh được việc đình trệ trong công việc và rất nhiều tiền mất mát do máy móc bị hư gây ra.
Ngoài ra, dữ liệu thu thập được từ khách hàng cũng rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng và phát triển dịch vụ. Ví dụ như vòng tay MagicBand cho khách của Disney World. Thay thế cho vé vào cửa thông thường, MagicBand giúp tiết kiệm thời gian soát vé lúc lên trò chơi bằng cách chỉ cần chạm vòng tay vào máy quét là xong. Dữ liệu từ vòng tay này còn giúp Disney World xác định trò chơi nào được khách yêu thích nhất và chỗ nào cần cải thiện.

5. Quản lý môi trường:

Nếu nói về ứng dụng về giúp tiết kiệm nước và khuyến khích người dân đô thị trồng cây thì không thể không nhắc đến Hachi, hệ thống tưới cây hẹn giờ rất hot hiện nay do nhóm bạn trẻ ở Hà Nội phát minh.
Bạn đang đi chơi nhưng thấy trời mưa? Khỏi lo, bạn dễ dàng tắt hệ thống tưới cây qua ứng dụng trên smartphone của mình ở bất cứ đâu. Mà khỏi lo việc cây bị úng nước nhé, Hachi tưới cây với liều lượng rất thích hợp. Vừa tiết kiệm nước, vừa có cây đẹp trong nhà. Các bạn có thể ghé thăm trang web chính thức của công ty ở đây: www.hachi.com.vn

Tiềm năng của IoT trong tương lai

Theo Intel dự tính, tới năm 2020 sẽ có 200 tỉ thực thể thông minh, một con số đáng kinh ngạc so với 2 tỉ thực thể vào năm 2006. Với tiềm năng mạnh mẽ của IoT trong tương lai, trên toàn cầu các quốc gia đã và đang đầu tư rất nhiều vào lĩnh vực này.
Theo VTV, gần đây, SK Telecom của Hàn Quốc đã triển khai mạng lưới Internet giá rẻ đầu tiên, bao phủ 90% lãnh thổ Hàn, chạm đến 99% dân số Hàn Quốc, tiêu thụ điện năng thấp, và bất ngờ hơn cả là giá chỉ bằng 1/10 so với mạng truyền thống. Điều này nhằm thúc đẩy sự phát triển của IoT.

Ví dụ như ứng dụng về giao thông (giống app “VOV bản đồ giao thông” nói ở trên) muốn dùng phải truy cập bằng 3G thì sẽ rất tốn kém, ít người muốn sử dụng, nhưng sự ra đời của mạng Internet giá rẻ này sẽ tạo động lực để nhiều người sử dụng hơn, khuyến khích các nhà công nghệ phát minh thêm nhiều ứng dụng IoT khác.
Các ông lớn trong ngành công nghệ thông tin thế giới cũng đã và đang đầu tư mạnh tay vào lĩnh vực này, chúng ta thấy điển hình gần đây là Samsung. Theo Genk, Samsung chi mạnh 1,2 tỉ USD để đầu tư vào nghiên cứu, phát triển các thiết bị kết nối với nhau và cạnh tranh với Intel khi hãng này tập trung đang phát triển công nghệ điện toán đám mây (cloud computing) phục vụ cho lưu trữ và phân tích dữ liệu của các thiết bị kết nối – một phần cốt lõi để phát triển IoT, ví dụ như chip Xeon dành cho máy chủ, bộ nhớ cải tiến để lưu trữ lượng dữ liệu khổng lồ, mạng thế hệ 5G và cả xe tự lái.

Việt Nam cũng không hề đứng ngoài cơn sốt IoT khi cho ra đời dự án “Hệ sinh thái khởi nghiệp IoT Việt Nam”. Dự án này nhằm đào tạo miễn phí các kĩ sư để thiết kế phần cứng (hardware) cho IoT, chuyển giao công nghệ, cung cấp giải pháp IoT thông minh và ứng dụng IoT vào marketing cho các doanh nghiệp. Đây có thể xem là bước khởi đầu để đưa công nghệ IoT của Việt Nam ra quốc tế.

Cần phải chuẩn bị gì để đón đầu xu hướng IoT?

Toàn thế giới đang đầu tư vào IoT, nên nguồn nhân lực chất lượng cao cho lĩnh vực nay cũng đang là vấn đề được các nhà tuyển dụng quan tâm. Vậy làm sao để lọt vào mắt xanh của nhà tuyển dụng?

a. Kĩ năng quản lý dữ liệu

Các bạn cần lưu ý một điều, sự khác biệt của IoT mang lại không phải là một bộ máy hay thiết bị gì tân tiến hơn, mà là khối lượng thông tin khổng lồ (Big Data). Điều này là bởi vì máy móc “thông minh” được lập trình để tự đánh giá tình huống và tự xử lý mà không cần đến sự can thiệp của con người, giống như xe tự lái hay xe lăn có khả năng cứu hộ.
Để làm được điều này thì các loại máy thông minh phải “học” bằng những dữ liệu thu được từ người sử dụng hoặc từ những thiết bị khác. Tuy nhiên, có trong tay rất nhiều dữ liệu, chủ yếu là dữ liệu có giá trị thấp (low-value), thì việc chúng ta có thể biến nó thành những dữ liệu có giá trị cao (high-value) giúp ta hiểu thêm về người tiêu dùng và thị trường hay không là điều tạo nên sự khác biệt trong thế giới IoT.
Nói cách khác, IoT có làm nên cuộc cách mạng hay không phụ thuộc vào cách chúng ta xử lý và tận dụng nguồn dữ liệu khổng lồ để tạo ra những dịch vụ chưa từng có trước đây. Vậy nên, kĩ năng quản lý và phân tích dữ liệu là cái thiết yếu để theo kịp xu hướng này.

Lời khuyên cho các bạn là nên bắt đầu bằng cách học thành thạo Excel vì đây là công cụ được các công ty sử dụng nhiều nhất từ trước đến nay cho lưu trữ và phân tích. Thứ nhất là vì Excel đơn giản, dễ học hơn cả so với những công cụ khác, như Access thì hơi khó hơn một tí vì các bạn cần biết một chút về thiết kế cơ sở dữ liệu, hay gọi là database, để dùng nó hiệu quả. Thứ hai là vì các hàm (functions) kết hợp với các tính năng (features) khác của Excel như conditional formatting, pivot tables hay charts là đã quá đủ để phân tích dữ liệu.
Mấu chốt của việc phân tích dữ liệu là bạn có thể nhìn thấy được xu hướng (trend) để từ đó nghĩ tiếp chiến lược nên làm gì. Ví dụ như Google lưu trữ lịch sử tìm kiếm của mình, thấy mình có xu hướng xem các trang quần áo như Mango, thì những lần sau khi mình truy cập một trang web bất kì, mp3 Zing chẳng hạn, thì hay có những quảng cáo quần áo Mango hiện lên, đây là hình thức targeted marketing được dự đoán sẽ phát triển mạnh hơn trong tương lai nhờ có IoT.
Tips:
• Cho bạn nào muốn học Excel, mình gợi ý web www.chandoo.org nhé, đây là web mình thường dùng nhất. Có đầy đủ các bài tips về Excel shortcuts, cách tạo dashboard, bài học về các hàm và tính năng của Excel, tất nhiên có đi kèm bài tập để mình thực hành nữa. Mình cực kì thích trang này!
• Còn về sách Excel, mình gợi ý cuốn “Excel Dashboards and Reports” của Michael Alexander và John Walkenbach. Các bạn có thể down ebook hoặc trong thư viện của ĐH RMIT cũng có nhé.

b. Kĩ năng tự học tốt

IoT mang lại nhiều thay đổi, thay đổi trong công nghệ, trong cách con người giao tiếp với máy móc, trong cách khai thác dữ liệu, …

Mỗi thay đổi lại mang đến một điều gì đó mới mẻ mà có thể chúng ta chưa biết, thế là lại phải học. Học để đáp ứng nhu cầu mới của các nhà tuyển dụng và để làm việc hiệu quả hơn vì công việc cũng thay đổi theo xu hướng thị trường.
Ví dụ như trước đây hồi học cấp 3, trường có cho học Excel nhưng lúc đấy chả quan tâm, nghĩ rằng sau này mình đâu có học kế toán tài chính nên chẳng cần Excel. Giờ mình mới ước gì hồi đấy học Excel đàng hoàng. Chẳng là mình thấy nhiều mô tả công việc (job description) mà liên quan tới máy tính đều đòi hỏi kĩ năng Excel hoặc VBA (VBA là một ngôn ngữ lập trình của Excel), mà mình thì gà mờ, thế là mình phải tự học online courses để rèn luyện thêm.

Tự học là một kĩ năng quan trọng mà áp dụng không chỉ cho các bạn sắp đi làm mà đang đi làm cũng vậy. Ví dụ như sếp giao cho bạn làm về SharePoint nhưng bạn lại chưa bao giờ sử dụng cái này, thế là bạn phải lên mạng tìm tutorial videos về tự học để hoàn thành công việc. Thế mới nói, tự học là luôn luôn cần thiết, nhưng quan trọng hơn cả là bạn có đủ kiên trì để tự học khi không có ai thúc hối, chấm điểm hay không thôi.
Tips:
Cho bạn nào muốn tự học, mình gợi ý trang mình hay học nhất là https://www.coursera.org/ rất hay, nhiều khóa miễn phí và chủ đề đa dạng từ kinh doanh (business), nghệ thuật và nhân văn (arts and humanities) cho đến khoa học máy tính (computer science). Các bạn có thể xem thêm gợi ý khác ở 8morning
Còn học về coding, các bạn tham khảo bài viết trước của mình về trang Codecademy nhé

c. Một tầm nhìn rộng và xa

IoT rất hot, nhiều nền tảng và công nghệ mới ra đời để phục vụ IoT, tuy nhiên sức học và bộ ghi nhớ của con người có giới hạn. Bạn học được thêm càng nhiều kiến thức mới càng tốt, nhưng cũng nên xác định hướng đi của mình để học có chọn lọc những kĩ năng thật sự liên quan tới cái mình học/làm, vì nếu gì bạn cũng học nhưng không có chuyên môn về bất cứ mảng nào thì cũng khó lấy lòng nhà tuyển dụng, và rất dễ bị thay thế bởi người có chuyên môn sâu hơn.
Ví dụ, có thể bạn làm về mảng kinh doanh hoặc truyền thông, thì mình gợi ý bạn nên phát triển những kĩ năng liên quan nhất như là data-driven marketing, thay vì học về cơ sở dữ liệu NoSQL chỉ vì kĩ năng đó đang hot nhé.
Hi vọng bài viết này đã giúp các bạn phần nào hiểu hơn về IoT.
Chúc các bạn đón đầu xu hướng thành công!

Theo 8morning