Khám phá bản thân, nghe có vẻ to tát nhưng thực chất lại là một hành trình mà mỗi người chúng ta đều hướng đến nếu muốn hoàn thiện chính mình. Vậy làm cách nào để nhận biết và phát huy những năng lực vốn có của bản thân? Cùng Langmaster tìm hiểu chi tiết qua bài viết về chủ đề khám phá bản thân thú vị sau đây nhé!

Khám phá bản thân là quá trình tự nhận thức, khám phá và tự nhìn nhận để hiểu rõ về chính mình. Là hành trình bạn tìm thấy những điểm khác biệt của mình so với mọi người. Hiểu rõ được những ưu, nhược điểm, tính cách, tố chất trong chính con người bạn. Bạn có mong muốn trở thành người ra sao, định hướng bạn là ai trong tương lai.

Khám phá bản thân mở ra nhiều cơ hội để mỗi cá nhân có thể: 

• Nhận ra được những giá trị, xác định mục tiêu cuộc sống, từ đó đưa ra những quyết định và lựa chọn phù hợp với bản thân.
• Có cái nhìn toàn diện về bản thân, biết được thế mạnh để nâng cao sự tự tin. Đồng thời khắc phục điểm yếu kịp thời để hoàn thiện hơn. 
• Tìm ra cách tương tác, giao tiếp với mọi người một cách hiệu quả hơn, đem đến góc nhìn khách quan hơn về thế giới xung quanh.

Đây là bước đầu tiên để biết được mỗi người có những khả năng gì. Khám phá những điều bên trong con người bạn thông qua những câu hỏi cơ bản sau đây: 

• Bạn thích và không thích gì?

Bạn thích làm gì nhất khi có thời gian rảnh, thích màu sắc nào, thích chọn bạn có tính cách ra sao?… Và ngược lại, điều gì khiến bạn ghét nhất, bạn cảm thấy không thoải mái khi làm việc gì?... Chỉ qua vài câu hỏi đơn giản này thôi sẽ giúp chúng ta có thể hiểu phần nào về con người của mình mà đôi khi nhiều người lại bỏ qua. 

Ví dụ, nếu bạn thích chỗ không quá ồn ào, thích màu xanh da trời và thường ghé thư viện đọc sách mỗi khi có thời gian rảnh. Những điều này chứng tỏ bạn là một người sống hướng nội, thích tận hưởng những điều nhẹ nhàng và gần gũi với thiên nhiên. Chúng ta sẽ thể hiện con người của mình qua những thói quen, sở thích hằng ngày. 

• Bạn có điểm mạnh và điểm yếu gì?

Mỗi người đều sở hữu những điểm mạnh và điểm yếu nhất định. Khi xác định rõ hai điều này, chúng ta sẽ biết được bản thân có khả năng gì để tiếp tục phát huy, cũng như khắc phục những điểm yếu, để có thể luôn làm chủ được chính mình.

Ví dụ, ưu điểm của bạn là khả năng quan sát, tiếp thu và học hỏi nhanh nhạy nhưng lại hay trì hoãn, dễ mất tập trung khi làm việc. Vậy để phát huy thế mạnh của mình, bạn nên tập ghi chú, vạch ra kế hoạch với thời gian nhất định để hoàn thành mục tiêu. Điều này cũng sẽ phần nào giúp bạn khắc phục được tình trạng hay xao nhãng.

• Giá trị cốt lõi mà bạn mong muốn hướng tới?

Tìm ra giá trị cốt lõi cho cuộc đời mình cũng chính là xác định mục tiêu sống của một con người. Ví dụ bạn sống vì muốn khám phá những điều mới lạ, hay vì tình yêu thương dành cho người khác… Sự lựa chọn của bạn sẽ bộc lộ bạn là người không thích nhàm chán, muốn tìm kiếm điều mới mẻ hay là người giàu lòng thương yêu… 

• Cuộc đời của bạn sẽ ra sao nếu bạn thất bại?

Nếu bạn vốn là người không ngại thất bại, sẵn sàng chấp nhận mọi thử thách và yêu thích cảm giác chinh phục thì xin chúc mừng, bạn là một người có cá tính mạnh mẽ, kiên cường và thành công sớm thôi cũng sẽ đến với bạn. 

Nhưng nếu thất bại thì sao? Điều này không hẳn là vì bạn kém cỏi, mà quan trọng hơn là bạn còn đủ ý chí quyết tâm để làm lại hay không. “Thất bại là mẹ thành công”, chỉ cần bạn còn niềm tin cố gắng thì vẫn có thể tiếp tục đứng dậy bước tiếp. 

• Bạn là người hướng ngoại hay hướng nội?

Bạn có tự tin thể hiện bản thân khi ở chốn đông người? Bạn thích tự mình khám phá, tìm tòi làm mọi thứ hay muốn chia sẻ công việc với người khác? Tính cách hướng nội, hướng ngoại phần nào đó cũng sẽ định hình con người bạn, hướng bạn đến môi trường và công việc thích hợp với bản thân. 

• Bạn muốn trở thành một người như thế nào?

Bạn muốn trở thành một người năng nổ, nhiệt tình hay một người trầm tính, thích sự yên tĩnh và suy nghĩ sâu sắc. Hãy tập trung tìm kiếm những điều khiến bạn thật sự là chính con người bạn. Mong muốn trở thành một ai đó đúng với cảm nhận, nguyện vọng của bản thân sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trên hành trình khám phá bản thân. 

Thực hành Mindfulness là một phương pháp thiền tập hướng một người “tập trung vào hiện tại”. Thông qua việc tăng cường khả năng quan sát và nhận biết những gì đang diễn ra trong từng khoảnh khắc của tâm trí (suy nghĩ, cảm xúc, trạng thái), người thực hành Mindfulness sẽ có thể làm chủ được cảm xúc và tâm trí của chính mình, để từ đó khám phá bản thân có chiều sâu và hiệu quả hơn. 

Khi thực hành Mindfulness, hãy tập trung vào giây phút hiện tại, vào hơi thở, cảm nhận cơ thể và từ từ quan sát những luồng suy nghĩ và cảm xúc mà bản thân đang trải qua. Phương pháp này giúp giảm căng thẳng, lo âu và cải thiện sức khỏe tinh thần, giúp mỗi người có trạng thái tâm trí thoải mái, và hiểu biết hơn về chính mình. 

Đây là một trong những cách tuyệt vời để chúng ta khám phá bản thân tiềm ẩn những năng lực nào. Bạn có thể bắt đầu bằng việc khám phá một vùng đất mới, học một kỹ năng mới, tham gia một khóa học, tìm hiểu về một nền văn hóa khác hoặc đơn giản là thử bước ra vùng an toàn và gặp gỡ những con người mới.

Những trải nghiệm này chắc chắn sẽ mang đến nhiều điều rất thú vị mà có thể trước đây bạn chưa bao giờ trải qua. Kiến thức, tầm nhìn của bạn sẽ được mở rộng cũng như khả năng ứng biến với bất kỳ sự thay đổi nào trong cuộc sống cũng trở nên linh hoạt hơn. Bạn sẽ khám phá ra một “tôi” khác với nguồn sức mạnh chưa từng có.

SWOT là viết tắt của 4 từ bao gồm: Strength (Điểm mạnh), Weakness (Điểm yếu), Opportunity (Cơ hội) và Threat (Thách thức). Đây chính là 4 yếu tố rất quan trọng trong việc khai thác hết tiềm năng và tìm kiếm cơ hội của một cá nhân. 

Chỉ khi hiểu rõ được 4 khía cạnh trên của bản thân, bạn mới có thể đưa ra những định hướng nghề nghiệp phù hợp nhất. Đối với bảng phân tích lựa chọn nghề nghiệp phù hợp theo SWOT, bạn có thể tiến hành dựa vào hướng dẫn sau: 

Bước 1: Chia bảng thành 4 ô. 

Bước 2: Trả lời các câu hỏi lần lượt dựa vào 4 từ khóa của SWOT. Hãy cố gắng đánh giá một cách cụ thể và khách quan.

Bước 3: Xem xét, suy nghĩ thật cẩn thận và bắt đầu chỉnh sửa. Hãy tập trung những ý quan trọng hoặc bạn thấy có liên quan đến lĩnh vực đang hướng đến. Bạn cũng có thể tham khảo bạn bè, người thân để có thêm gợi ý. 

Bước 4: Phân tích những luận điểm trên và tiến hành đưa ra các kết luận: 

• Năng lực hiện tại của bản thân.
• Cần làm gì để phát huy ưu điểm và khắc phục nhược điểm. 
• Liệt kê các công việc, lĩnh vực phù hợp.
• Tìm kiếm và khoanh vùng những cơ hội tiềm năng.
• Lường trước thách thức và đề ra cách giải quyết.