Đóng góp ý kiến và báo lỗi phiên bản mới tại đây

[Tomo] Ô Nhiễm Không Khí Hạt Mịn Và Mối Lo Ngại Lớn Về Sức Khỏe Y Tế Cộng Đồng

Ô nhiễm không khí là vấn đề sức khỏe môi trường lớn nhất ở Hoa Kỳ và trên thế giới nói chung. Vật chất hạt nhỏ hơn 2,5 triệu mét, được gọi là PM2,5, là nguyên nhân gây tử vong thứ năm trên thế giới vào năm 2015, bao gồm khoảng 4,1 triệu ca tử vong toàn cầu hàng năm. Tại Hoa Kỳ, PM2.5 đã đóng góp vào khoảng 88.000 ca tử vong trong năm 2015 - nhiều hơn cả bệnh tiểu đường, cúm, bệnh thận hoặc tự tử.


Bằng chứng hiện tại cho thấy một mình PM2.5 gây ra nhiều ca tử vong và bệnh tật hơn tất cả các phơi nhiễm môi trường khác cộng lại. Vì lý do đó, Douglas Brugge gần đây đã viết một cuốn sách để cố gắng truyền bá đến công chúng.


Các nước phát triển đã đạt được tiến bộ trong việc giảm ô nhiễm không khí hạt trong những thập kỷ gần đây, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm để tiếp tục giảm thiểu nguy cơ này. Và tình hình đã trở nên tồi tệ hơn đáng kể ở nhiều nước đang phát triển - đáng chú ý nhất là Trung Quốc và Ấn Độ, những nước đã công nghiệp hóa nhanh hơn và trên quy mô lớn hơn bao giờ hết. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hơn 90 phần trăm trẻ em trên thế giới hít thở không khí nên bị ô nhiễm, đe dọa sức khỏe và sự phát triển của chúng.


Là chuyên gia sức khỏe môi trường, chúng tôi tin rằng vấn đề ô nhiễm không khí hạt mịn đáng được quan tâm hơn nhiều, kể cả ở Hoa Kỳ. Nghiên cứu mới cho thấy phơi nhiễm PM2.5 có liên quan tới một loạt các tác động sức khỏe đáng báo động. Nhưng đồng thời, chính quyền Trump lại nỗ lực hỗ trợ ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch khiến khí thải ngày càng gia tăng trong khi mục tiêu là cần giảm tối đa lượng khí ô nhiễm này.


Ở đâu có khói...


Vật chất hạt được tạo ra chủ yếu bằng phương pháp đốt. Tại Hoa Kỳ, phần lớn lượng khí thải PM2,5 đến từ các hoạt động công nghiệp, xe cơ giới, nấu ăn và đốt nhiên liệu, thường bao gồm cả gỗ. Có một bộ nguồn tương tự ở các nước đang phát triển, nhưng thường có nhiều sản xuất công nghiệp hơn và đốt cháy nhiều nhiên liệu rắn hơn trong nhà.


Cháy rừng cũng là một nguồn quan trọng và ngày càng tăng, và gió có thể vận chuyển khí thải cháy rừng hàng trăm dặm từ các khu vực hỏa hoạn. Vào tháng 8 năm 2018, các cơ quan quản lý môi trường ở Michigan đã báo cáo rằng các hạt mịn từ các vụ cháy rừng ở California đang ảnh hưởng đến chất lượng không khí bang bang của họ.


Hầu hết các trường hợp tử vong và nhiều bệnh tật do ô nhiễm không khí hạt là do tim mạch - chủ yếu là đau tim và đột quỵ. Rõ ràng, ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến phổi vì nó xâm nhập vào chúng khi chúng ta thở. Nhưng một khi PM xâm nhập vào phổi, nó sẽ gây ra phản ứng viêm gửi tín hiệu khắp cơ thể, giống như nhiễm trùng do vi khuẩn. Ngoài ra, các hạt và mảnh nhỏ nhất của các hạt lớn hơn có thể rời khỏi phổi và đi qua máu.


Nghiên cứu mới nổi tiếp tục mở rộng ranh giới của các tác động sức khỏe từ phơi nhiễm PM2.5. Đối với chúng tôi, mối quan tâm mới đáng chú ý nhất là nó dường như ảnh hưởng đến sự phát triển của não và có tác động nhận thức bất lợi. Các hạt nhỏ nhất thậm chí có thể đi trực tiếp từ mũi vào não thông qua dây thần kinh khứu giác.


Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy PM2.5, cũng như các hạt nhỏ hơn gọi là hạt siêu mịn, ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh trung ương của trẻ em. Chúng cũng có thể đẩy nhanh tốc độ suy giảm nhận thức ở người lớn và làm tăng nguy cơ ở những người trưởng thành dễ mắc bệnh Alzheimer.


PM2.5 đã nhận được nhiều sự chú ý của nghiên cứu và chính sách trong những năm gần đây, nhưng các loại hạt khác cũng gây lo ngại. Ultrafines ít được nghiên cứu hơn PM2.5 và chưa được xem xét trong các ước tính rủi ro hoặc quy định ô nhiễm không khí. PM thô, lớn hơn và thường đến từ các quá trình vật lý như mòn lốp và phanh, cũng có thể gây ra rủi ro cho sức khỏe.


Điều tiết đẩy và kéo


Những tiến bộ mà các nước phát triển đã đạt được trong việc giải quyết ô nhiễm không khí, đặc biệt là PM, chứng tỏ rằng quy định hoạt động. Trước khi Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ được thành lập vào năm 1970, chất lượng không khí ở Los Angeles, New York và các thành phố lớn khác của Hoa Kỳ có sự tương đồng đáng kinh ngạc với Bắc Kinh và Delhi ngày nay.


Các quy định ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm ngặt được ban hành kể từ đó đã bảo vệ sức khỏe cộng đồng và chắc chắn đã cứu sống hàng triệu người.


Nhưng nó không dễ dàng. Các giới hạn quy định đầu tiên về PM2.5 đã được đề xuất vào những năm 1990, sau hai nghiên cứu quan trọng cho thấy nó có tác động lớn đến sức khỏe. Nhưng sự thúc đẩy của ngành là rất khốc liệt, và bao gồm các cáo buộc rằng khoa học đằng sau các nghiên cứu là thiếu sót hoặc thậm chí là gian lận. Cuối cùng các quy định liên bang đã được ban hành, và các nghiên cứu tiếp theo và phân tích lại đã xác nhận những phát hiện ban đầu.


Bây giờ chính quyền Trump đang làm việc để giảm vai trò của khoa học trong việc định hình chính sách ô nhiễm không khí và các quyết định điều chỉnh ngược của chính quyền Obama. Một người mới được bổ nhiệm vào Hội đồng tư vấn khoa học của EPA, Robert Phalen, giáo sư y khoa tại Đại học California, Irvine, được biết đến khi khẳng định rằng không khí hiện đại thực sự quá sạch đối với sức khỏe tối ưu, mặc dù bằng chứng thực nghiệm không ủng hộ lập luận này .


Vào ngày 11 tháng 10 năm 2018, Quản trị viên EPA Andrew Wheeler đã giải tán một nhóm tư vấn khoa học về ô nhiễm không khí quan trọng liên quan đến quy định của PM. Các nhà phê bình gọi đây là nỗ lực nhằm hạn chế vai trò của các bằng chứng khoa học hiện tại trong việc thiết lập các tiêu chuẩn chất lượng không khí quốc gia sẽ bảo vệ sức khỏe cộng đồng với một mức độ an toàn phù hợp, theo yêu cầu của Đạo luật Không khí Sạch.


Những người phản đối quy định PM2.5 trong những năm 1990 ít nhất thừa nhận rằng khoa học có vai trò, mặc dù họ đã cố gắng làm mất uy tín các nghiên cứu hỗ trợ cho trường hợp điều chỉnh. Cách tiếp cận mới dường như là cố gắng cắt bỏ hoàn toàn bằng chứng khoa học ra khỏi quy trình.


Không có thời gian cho sự tự mãn


Vào cuối tháng 10 năm 2018, Tổ chức Y tế Thế giới đã triệu tập một hội nghị đặc biệt về ô nhiễm không khí và sức khỏe toàn cầu. Sự quan tâm tăng cao của cơ quan dường như được thúc đẩy bởi các ước tính rủi ro cho thấy ô nhiễm không khí là mối lo ngại có cường độ tương tự với các mục tiêu y tế công cộng truyền thống hơn, như chế độ ăn uống và hoạt động thể chất.


Conferees tán thành mục tiêu giảm 2/4 số người chết vì ô nhiễm không khí trên toàn cầu vào năm 2030. Đây là mục tiêu rất khao khát, nhưng nó có thể tập trung đổi mới vào các chiến lược như giảm các rào cản kinh tế khiến khó triển khai các công nghệ kiểm soát ô nhiễm ở các nước đang phát triển .


Trong mọi trường hợp, nghiên cứu trong quá khứ và hiện tại cho thấy rõ ràng rằng bây giờ không phải là lúc để tránh xa sự điều tiết ô nhiễm không khí phát sinh chủ yếu từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch, ở Hoa Kỳ hoặc nước ngoài.


----------


Tác giả: Douglas Brugge, Kevin James Lane


Link bài gốc: Fine Particle Air Pollution Is A Public Healthy Emergency Hiding In A Plain Sight


Dịch giả: Trần Minh Hạnh - ToMo - Learn Something New


(*) Bản quyền bài dịch thuộc về ToMo. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Trần Minh Hạnh - Nguồn: ToMo - Learn Something New". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: "Theo ToMo" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.


(**) Follow Facebook ToMo - Learn Something New để đọc các bài dịch khác và cập nhật thông tin bổ ích hằng ngày!


(***) Trở thành Cộng tác viên, Thực tập sinh Part-time tại ToMo để rèn luyện ngoại ngữ và đóng góp tri thức cho cộng đồng tại: http://bit.ly/ToMo-hiring.


----------------------------

Hợp Tác Cùng YBOX.VN Truyền Thông Miễn Phí - Trả Phí Theo Yêu Cầu tại http://bit.ly/YBOX-Partnership

159 lượt xem