Đoàn Thị Thảo Vy@Triết Học Tuổi Trẻ
4 năm trước
Bạn Là Ai?
Bạn là ai? Một
đứa trẻ, thanh niên mới bước vào đời hay một người trưởng thành vừa trải qua
biến cố trong cuộc sống đang hoài nghi Hạnh phúc là gì? Làm sao
có được hạnh phúc? Sống hạnh phúc có phải cuộc sống đạt được mọi thứ mình
mong muốn, không còn lo toan, sợ hãi. Có phải râm rấp làm theo những điều mọi
người đều làm và có được tiện nghi vật chất thì có hạnh phúc hay không? Dưới
đây là những trải nghiệm qua các giai đoạn đã để đi tìm câu trả lời cho câu
hỏi Hạnh phúc là gì?
BƯỚC VÀO ĐỜI
Có một
câu rất hay: "Prepare the child for
the path, not the path for the child" nó nói về cách người lớn dạy cho
những đứa trẻ bước vào đời. Hãy chuẩn bị nền tảng về tri thức, kỹ năng mà đứa
trẻ đi trên hành trình của nó, chứ không phải dọn sẵn con đường cho chúng. Dù gia
đình luôn yêu thương, che chở bạn, muốn bạn đi một con đường bằng phẳng, ổn
định hơn, một con đường mà gia đình bạn am hiểu về nó. Hoặc bạn chọn đi con
đường đó vì muốn được người khác ca ngợi, tôn vinh.
(Nguồn: Việt Giải Trí)
Lúc này, bạn tự hỏi Hạnh phúc là gì ? Bạn tin rằng bạn sẽ có hạnh phúc nếu trong tương lai đạt được rất nhiều thứ: vật chất, sự kính trọng, sự ổn định, sự che chở. Nó không chỉ là công việc mà có thể là một người bạn đời, đức tin tôn giáo,...Bạn sống mơ màng trên mây trên gió, lúc nào cũng nấp tấp vội vàng vì sợ mình sẽ bỏ lỡ, thất bại.
Mọi người
có thể tung hô, reo hò tên bạn, nhưng bạn không còn biết bạn là ai? Bạn ngồi
giữa đám đông, tràn ngập những lời hay ý đẹp dành cho bạn. Ánh đèn lấp lánh
chiếu rọi vào bạn. Thế nhưng cảm giác trống rỗng, "lỗ đen" đang từ từ
ngậm nhấm tâm hồn bạn. Bill Gates từng nói: "When you have money in hand, only you forget who are you. But when do
not have any money in your hand, the whole world forget who you are. It's
life."
Bạn muốn mình thuộc "thế giới tươi đẹp". Ở đó, bạn không được quyền mắc lỗi, giữ hình ảnh thật đẹp trong mắt người khác. Bạn ở trong vòng an toàn, tuân theo lề thói của văn hóa mà bạn đang sống. Bạn được dạy "tốt khoe xấu che", "phải ngoan phải nghe lời". Thế là, để mình là một phần của đám đông, bạn học cách giống đám đông. Chẳng hạn như, văn hóa tiệc tùng, chén chú chén anh được bạn tuân thủ không sót dịp nào. Mặc cho một tâm hồn bệ rạc trong bạn, thói quen sinh hoạt bị đảo lộn, bữa cơm gia đình bố mẹ bạn đang chờ, những người bạn thực sự quan tâm bạn dần rời xa bạn.
Dẫu biết
có điều gì đó không ổn diễn ra bên trong bạn. Thế nhưng bạn vẫn quyết ở lại
trong hoàn cảnh không thuộc về bạn, giữ tâm trí trong quá khứ. Bạn sợ hãi, lo
lắng vì tiếc nuối những gì bạn đã cố gắng, muốn sửa chữa lỗi lầm trong quá khứ
và cảm giác không chắc chắn về tương lai nếu bạn ra đi. Một hệ thống niềm tin
bạn xây dựng bao lâu nay bị sụp đổ, rằng khi đạt được điều đó bạn sẽ hạnh phúc.
TÂM HỒN VỤN VỠ
Đến
thứ đơn giản nhất là hít thở đối với bạn là điều khó khăn. Một giấc ngủ ngon là
một điều xa xỉ. Mọi thứ xung quanh bạn như một màn sương. Con quái thú “trầm
cảm” đã quật ngã bạn.
Chẳng
ai hiểu những nổi đau mà bạn trải qua. Người khác nói với bạn
rằng:"Chuyện có gì đâu?", "Có vậy mà không chịu đựng được".
Bạn cảm thấy mình kiệt sức, không còn động lực để sống tiếp, mất niềm tin vào
con người,...có đôi lần bạn nghĩ đến tự tử. Thế rồi, bạn chọn cách sống tiếp,
mặc dù với người khác, cuộc sống của bạn bị xem là chậm chạp, lười biếng, vô tổ
chức. Chỉ có bạn mới biết bạn đã dũng cảm thế nào khi chọn sống tiếp.
"Dư
luận quá khắc khe với tôi ?"Có những thời điểm bạn tự hỏi "mình
có đáng bị chỉ trích nhiều đến vậy". Những người ngoài cuộc cũng dễ dàng
dè biểu, phán xét, thao túng bạn làm theo ý muốn của họ, chỉ vì bạn từng vấp
ngã và họ biết được điều đó. Họ cho rằng họ một vị thế cao hơn bạn. Họ nhân
danh sự giúp đỡ để can thiệp vào mọi quyết định trong cuộc sống của bạn.
Bạn lao đi tìm sự giúp đỡ từ người đi trước, sách, tôn giáo. Bạn
tin rằng người kia thành công và có thể cho bạn nhiều lời khuyên, giải quyết
rắc rối thay bạn. Đó là vì bạn tin vào cái thấy, cái nhìn, đánh giá của người
kia hơn niềm tin vào bản thân. Bạn tìm đến sách, những bài viết về những người
thành công, truyền động lực có thể giúp bạn vượt thoát bế tắc. Thế nhưng, đó là
công thức thành công của riêng họ, họ tiếp tục, không từ bỏ vì đó là nhận thức
của họ tại thời điểm đó xuất phát từ đam mê bên trong họ. Bạn tìm đến đức tin
tôn giáo, những lời cầu nguyện của bạn sẽ cho hành trình của họ. Thế nhưng, vũ
trụ, Phật, Chúa,... lắng nghe những mong cầu của bạn, giúp bạn thoát khỏi tình
trạng bế tắc nhưng bằng cách thức không như bạn mong muốn. Bằng cách nào đó
không hề dễ chịu, ở một thời điểm thích hợp, bạn sẽ tìm ra đúng con đường mình
cần đi, học bài học mình cần học. Câu trả lời niềm đam mê, con đường đi phù hợp
cho bạn nằm trong chính bạn.
Điều duy nhất có ý nghĩa trong khoảng thời gian tối tăm này, mà bạn không nhận
ra đó là bạn đã giải phóng, trút bỏ mặt nạ. Nhà văn Hermann Hesse từng viết
trong sách Demian: "Lâu nay tôi đã sống lê lết như đui mù, đần
độn, trái tim rún ró trong nghèo nàn khốn khổ, đến mức linh hồn tôi hoan nghênh
cả những sự tự hận thù, nổi kinh hoàng và toàn bộ cảm giác khủng khiếp
này."
CHẤP NHẬN NHỮNG ĐIỀU BẠN ĐANG CÓ
Chấp nhận việc bạn từng mắc sai lầm, từng đi sai đường, từng
có mối quan hệ sai trái, chấp nhận tất cả những gì thuộc về con người bạn.
1. Chấp
nhận cả ánh sáng và bóng tối bên trong bạn.
Bạn có nhiều
điều tốt đẹp bạn muốn chia sẽ, giúp đỡ mọi người xung quanh. Có khi chỉ đơn giản
là bạn sống cuộc sống bình yên, không mang theo nổi sợ, lo lắng, tổn thương.
Bằng trải nghiệm đau đớn của mình, bạn sẽ học cách cảm thông cho người khác.
Bạn không thể yêu thương người khác, nếu bạn không yêu thương chính bạn. Sẽ có
rất nhiều người chê bai, chỉ trích bởi vì quá khứ của bạn. Nhưng, tất cả những
điều đó làm nên con người mạnh mẽ của bạn hiện tại. Bạn đừng quá quan trọng
người khác nhìn nhận bạn như thế nào, hay liệu mình thay đổi thì mình sẽ bị
chậm đi so với bạn bè.
Chấp
nhận phần bóng tối bên trong chính mình. Bạn đã mất nhiều thời gian
bào mòn tâm hồn để chạy theo những thứ xa hoa bên ngoài. Và lúc này là khoảng
thời gian bạn chấp nhận rằng mình đang có "vết nứt", cần được chữa
lành. Bạn cần thời gian và sự cố gắng dọn dẹp "sương mù" che đi con
đường bạn tìm về chính mình.
Bạn cũng
mất nhiều mối quan hệ vì những cuộc hẹn tụ tập ở quán nhậu chỉ khiến cho vết
thương của bạn thêm "rỉ máu". Bề ngoài, bạn có thể mất rất nhiều thứ:
tiền bạc, công việc, tình yêu, tình bạn, niềm tin của người khác…Bạn cứ hãy lạc
quan, sống mạnh mẽ. Bởi vì bạn có đặt quyền của tuổi trẻ là được quyền sai lầm,
vấp ngã. Quan trọng nhất, bạn học được gì từ sai lầm đó. Khi bạn trở lại, bạn
sẽ làm gì để giúp những người rơi vào tình huống giống bạn. Cô Monica Lewinsky
từng bị cyberbullying (bắt nạt ảo), dính bê bối ngoại tình với cựu tổng thống
Bill Clinton khi cô ấy còn là thực tập sinh tại Nhà trắng. Cô bị dư luận chỉ
trích rất nhiều vì sai lầm đó. Cô cố gắng vượt qua, trở thành một nhà hoạt động
xã hội anti-bullying, chống lại nạn bị bắt nạt, chế giễu.
2. Tìm
thấy niềm tin
Đây là
giai đoạn bạn hoang mang, bế tắc vì không biết mình nên làm gì để thoát khỏi
tình trạng hiện tại, làm gì để tìm ra con đường dành cho mình,...trong khi vết
thương trong tâm mình vẫn còn đó. Bạn phải đưa ra lựa chọn giữa việc thôi tìm
kiếm chính mình, tuân theo lề thói cũ kỹ tạm bợ để che giấu tiếng nói bên trong
rằng đó không hẳn là điều bạn muốn. Chẳng hạn, một công việc văn phòng bắt đầu
lúc 9 giờ, kết thúc lúc 5 giờ. Hay kết hôn vì đến tuổi đó ai cũng phải lập gia
đình. Hoặc bạn chọn đi theo điều thâm tâm bạn mong muốn. Xóa bỏ niềm tin rằng
có ai đó sẽ đến giải cứu bạn khỏi những bế tắc, làm thay bạn tất cả mọi thứ.
Không ai có thể làm điều đó!
3. Chữa
lành
Bạn
thành thực tình trạng nhận thức hiện tại của mình trong tiến trình chữa lành.
Mặt dù, bạn đọc sách, giáo lý đạo Phật, lời khuyên chuyên gia....hướng dẫn làm
gì mới đúng, thỏa đáng nhưng nếu bạn không thể. Chẳng hạn, nếu bạn ở trình độ
nhận thức bậc 1, không thể tiếp thu ở trình độ bậc 2,3,4 được. Trong Truyện
Kiều của Nguyễn Du có câu:"Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ".
Thế giới xung quanh như thế nào là do cái nhìn, phản ứng từ nội tâm. Vì vậy,
đừng quá tin vào cái thấy, cảm nhận của mình. Thay đó, bạn tập trung phát triển
innner power (sức mạnh bên trong) để thay đổi thế giới quan của bạn. Nếu tình
huống bế tắc cần phải giải quyết thì bạn nên xét lại nhiều lần và vào lúc tâm
bình ổn nhất.
Dù chưa biết Hạnh phúc là gì? Thế nhưng, dừng lại và không tiếp tục làm điều mà bạn không muốn đã là bước quan trọng để theo đuổi hạnh phúc.
MẠNH DẠNG THEO ĐUỔI HẠNH PHÚC
Nhà thơ
Xuân Quỳnh từng viết trong bài thơ Tự Hát:
“Em
trở về đúng nghĩa trái tim
Biết
làm sống những hồng cầu đã chết
Biết
lấy lại những gì đã mất
(Nguồn:
DoanhnhanPlus)
1.
Từ bỏ một số mong cầu, thói quen không cần
thiết.
Trên con
đường theo đuổi hạnh phúc, đôi lúc bạn tự ý thức rằng bạn có những "thói
quen nghiện ngập". "Thói quen nghiện ngập" có thể là mua sắm, mối
quan hệ độc hại, chất kích thích,…Chúng giúp bạn tạm thời quên đi nổi đau, lo
lắng, nhưng rồi những lo lắng đó sẽ quay trở lại và lớn mạnh hơn. Khi bạn tìm
thấy sức mạnh và niềm tin vào chính mình, bạn không quan tâm đến giá trị của
vật dụng bạn mang trên người. Người khác nhìn nhận giá trị của bạn vì hành xử,
đóng góp của bạn, chứ không phải vì chức danh, thân thế.
Để được
sống hạnh phúc, bình yên thì bản thân bạn phải buông bỏ quá khứ. Điều tồi tệ
xảy ra với cuộc sống của bạn, nó sẽ là một chương trong cuốn sách cuộc đời hay
tất cả các chương còn lại, tùy thuộc cách bạn sống ở hiện tại.
Đôi
khi cách để có được bình yên và hạnh phúc đến từ những xung đột. Những
xung đột, đấu tranh là quá trình tất yếu của phát triển, tiến bộ. Những xung
đột không chỉ bảo vệ nhân quyền của bản thân mà còn cho người khác. Những điều
sai trái có thể bị xem nhẹ, bị bỏ qua chỉ vì nó thuộc số đông, thuộc quy cũ. Để
biết rõ xung đột xuất phát từ cái tôi cá nhân hay quyền lợi tập thể thì bạn cần
luôn self - aware (tự nhận thức). Theo thiền sư Minh Niệm, "khi
mình muốn một điều gì, mà có sự tỉnh thức, mình xét lại nhiều lần là có nên
thực hiện sự mong muốn này hay không? hay sự mong muốn này đến từ sự sợ hãi, lo
lắng trong lòng, hay là do sự tác động của ngoại cảnh bắt chước người khác mà
mong cầu chớ thực ra mình không cần mong cầu lắm".
Hơn nữa, những xung đột không đơn thuần phản ánh người nào đó, điều gì đó mà
bạn không hài lòng mà nó thực chất phản ánh điều bạn không hài lòng về bản
thân. Nhà tâm lý học Nick Wignall nói "Often the things that irritate us
the most in other people are a reflection of some quality we dislike in
ourselves." (Thông thường những thứ khiến chúng ta khó chịu nhất ở người
khác là sự phản ánh một số phẩm chất chúng ta không thích ở bản thân). Còn theo
nhà văn Hermann Hesse viết trong Demian rằng "Khi chúng ta giết
một người, thứ khiến ta ghét bỏ không phải là thứ nằm trong hắn hay hình ảnh
của hắn trong chúng ta, mà đó thực ra là một phần của chúng ta. Chúng ta chẳng
hề quan tâm tới những thứ không phải của mình."
2. Rời
khỏi "vùng an toàn"
Theo đuổi
những điều mình mong muốn không khó bằng việc vượt lên những rào cản "vùng
an toàn". "Vùng an toàn" có thể là những trải nghiệm của con
người cũ của bạn hoặc lối mòn tư duy của xã hội gán ghép cho bạn.
Ở giai
đoạn này, sẽ có nhiều thử thách bên ngoài kìm hãm bạn, làm bạn chùn bước, buộc
bạn trở lại vùng an toàn. Sẽ có nhiều người dễ dàng thốt ra những lời khuyên
"định hướng" cho bạn. Họ có thể là hàng xóm, họ hàng, bạn bè của bạn.
Thế nhưng có một nghịch lý rằng họ cũng không hiểu gì về cuộc sống của chính
họ. Tác giả Paulo Coelho từng viết trong quyển sách Nhà Giả Kim: "Mỗi
người dường như đều biết rất rõ ràng về cách người khác nên sống ra sao, nhưng
lại không biết gì về chính con đường của mình".
Tại sao hình thành "vùng an toàn", sau đó rời khỏi "vùng an toàn" đó ? Học để làm gì? Học để biết những điều hay, tốt phù hợp đại đa số con người trong xã hội giai đoạn đó. Khi trưởng thành, bạn tự do chọn lọc những gì phù hợp và không phù hợp với bản thân. Bạn có trách nhiệm biến những điều mình học được, tạo nên ý nghĩa, mục đích sống của bạn.
3. Tự
do
Bạn cần
cam kết với chính bạn rằng "không cam kết" với bất kỳ ai hay bất kỳ
điều gì từ công việc cho đến mối quan hệ tình bạn, tình yêu. Bạn không
chọn điều gì sẽ xảy ra, nhưng bạn chọn thái độ tích cực đối diện với nó.
Dù niềm tin của bạn là gì? khoa học, tôn giáo hay tâm linh,...Nhưng cốt lõi vẫn
là thái độ sống của bạn. Khi bạn biết ơn những điều mình có, sống trọn vẹn
với thực tại, kiến tạo tương lai của bạn. Khi bạn lo lắng về tương lai, phán
xét về lỗi lầm trong quá khứ thì bạn không cảm nhận được hạnh phúc. Theo đạo
Phật, muốn vượt thoát khổ đau, theo đuổi hạnh phúc đích thực thì thực tập
"thiền", "quay vào bên trong" để bản thân tạo "inner
power" làm chủ cuộc sống của chính mình. Theo tâm linh vũ trụ có khái
niệm Lực hấp dẫn, theo đó khi bạn nghĩ về điều gì, bạn phát ra tần số
tương ứng, thu hút điều đó vào cuộc sống của bạn. Vậy thì, sao bạn cứ phải chú
tâm vào những điều thiếu thốn, tổn thương trong khi bạn có bao nhiêu điều tích
cực.
4. Đúng
thời điểm
Bạn cho rằng bạn đã xác định được điều
bạn muốn, nhưng "thời" của bạn vẫn chưa đến. Do bạn chưa đủ cố gắng,
những thử thách bên ngoài không ngừng xảy đến khiến bạn chùn bước, hoặc bạn
thiếu niềm tin vào chính bạn? Nhà báo Phan Đăng có bài phân tích về Huấn
luyện viên của Đội tuyển bóng đá Việt Nam - Park Hang Seo:"Bài học từ một
người hết thời". Anh có nhiều lý giải "thời" của Huấn luyện
viên Park Hang Seo và thành công của bóng đá Việt Nam. Theo anh Phan Đăng,
"thời" cộng hưởng ba yếu tố. Thứ nhất, niềm tin, "lửa" bên
trong. Thứ hai, dám thử, dám "làm mới" chính bạn. Thứ ba, sự may mắn.
Nếu bạn chưa gặp được "thời" thì bạn cũng đừng vội bỏ cuộc.
"Chín" sớm quá không tốt! Khi bạn làm một việc gì, quá mong ngóng nó
xảy ra đúng với ý của mình. Hoặc bạn làm việc hời hợt, làm cho có, thiếu chú
tâm thì công việc không đạt hiệu quả. Điều bạn cần làm là trân trọng từng
khoảnh khắc ở hiện tại rồi sẽ có cơ hội dành cho bạn.
Kết bạn và theo dõi facebook của tác giả tại link: https://www.facebook.com/thao.vy1
------------------------------
Bạn đam mê viết lách, nhận giải thưởng (tổng trị giá 21 triệu VNĐ / tháng, sách, chứng nhận Social Impact Awards) và muốn được tạo thương hiệu cá nhân tới hàng triệu người trong cộng đồng của YBOX.VN? Xem chi tiết tại link: http://bit.ly/TrietHocTuoiTre-Info
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Cuộc thi Triết học Tuổi trẻ do Ybox đồng sáng lập và tổ chức. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Tên tác giả - Nguồn: Triết Học Tuổi Trẻ". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
----------------------------
Hợp Tác Cùng YBOX.VN Truyền Thông Miễn Phí - Trả Phí Theo Yêu Cầu tại http://bit.ly/YBOX-Partnership
575 lượt xem, 568 người xem - 568 điểm