Với một đứa trẻ sinh ra và lớn lên ở thành thị như tôi thì mùa hè ở quê đi cấy gặt, trộm trái, câu cá, man cua, tắm sông…cùng anh chị nhà bác giống như thiên đường có thật vậy, một thiên đường tôi mãi chẳng dứt được nhớ thương. Bỗng dưng tôi thấy lo lắng rằng đến một lúc nào đó, những cuốn sách nhỏ như Đi qua hoa cúc của Nguyễn Nhật Ánh sẽ chẳng gợi được cảm xúc gì ở bọn trẻ nữa, bởi chúng đâu có lớn lên như vậy. Những gì chúng kể cho con cháu nghe sau này có thể sẽ chỉ còn là khi xưa bố mẹ đã từng chơi cái game trên những thiết bị như thế như thế, cổ lỗ sĩ dường nào so với các con bây giờ. Nghĩ thấy buồn cười mà cũng buồn người ghê. Dẫu biết quê hương phát triển là chuyện tốt, tôi vẫn mãi nhớ cái cửa bằng gỗ mục không khi nào phải lo giữ gìn nhà bác tôi, cái ao cá bờ đắp đất mà có lần tôi mải kéo con cá to lên quăng luôn cả cái kính đang cầm trên tay, khúc ruộng tôi đội nón đội cả gió mưa đi câu từng con lươn trong mấy cái mà bé tí, con đường đất xóc lên xóc xuống và hễ cứ đến mùa mưa thì biết mặt, thậm chí nhớ cả cái nhà tiêu mà mỗi lần phải đi đều vô cùng bất đắc dĩ và phải dùng cả hai tay bịt chặt mũi. Ôi chao!

Đọc “Đi qua hoa cúc” chợt nhận ra, mà không – chợt nhớ ra rằng tương tư là một trải nghiệm đau khổ nhưng cũng rực rỡ và hạnh phúc đến thế nào. Với cá nhân tôi mà nói, yêu mà không được yêu lại thì đúng là đáng buồn, nhưng không được trải qua cảm giác yêu đương thì còn buồn hơn, hơn nhiều nhiều. Tôi thà làm Trường, có một người để mong thầm nhớ thầm mà chẳng được đáp lại còn hơn.