Chúng ta thường xem những bộ phim hàn lãng mạn, những tập phim bom tấn Mỹ hay hàng giờ để xem anime Nhật. Đó là liều thuốc tinh thần phổ biến, phần đa chúng ta thường xem để thỏa mãn các chi giác, giải trí là chủ yếu. Những phim ảnh cũng là một loại hình nghệ thuật, một tác phẩm nghệ thuật thì không thể mang tính giải trí. Vì vậy, đừng xem phim để đã con mắt, mà hãy dùng hiểu biết của mình để vừa xem vừa mở ra những tầng hiểu biết mới. 

 1. Lời giới thiệu.

 Một tách cà phê bỗng trở nên đậm đà hơn, ngọn hơn, đắng hơn và cũng Việt Nam hơn. Chưa bao giờ tôi nhâm nhi tách cà phê với nhiều khung bậc cảm xúc đến như vậy. Ánh nhìn bạn sẽ thu hút bởi một cô bé dễ thương đang không không mấy vui vẻ, cảm giác tò mò bên trong tòa nhà cũ, hay ngụm cà phê bỗng trở nên mát rượi, những gợi gió nhẹ và tông màu xanh của bầu trời và thảm cỏ khiến lớp da cũng cảm thấy man mát. Đó chỉ là một chút cảm giác ban đầu để đưa bạn đến "Vùng đất linh hồn".

 Một bộ phim mang tên tuổi của xứ "Mặt trời mọc". Ra mắt vào năm 2001- nhưng giá trị hằng gi dấu vào thế kỉ. Nhận được nhiều thành tích danh giá như: Giải Oscar phim hoạt hình xuất sắc lần thứ 75, top 20 bộ phim có điểm IMDB cao nhất thế giới, hay giải Gấu Vàng tại liên hoan phim quốc tế Berlin ... Do Miyazaki Hayao kiêm đạo diễn và biên kịch.

 Thường thì mọi người bảo con nít mới xem hoạt hình nhưng thật ra chưa chắc người lớn xem mà hiểu đủ giá trị của bộ phim này. Từ mặt âm thanh đến hình ảnh hay nội dung sẽ khiến bạn cuốn theo mà quên luôn cả tách cà phê bên cạnh. Giờ thì sau khi lưng cốc để nguội, phim thì đã hết, mình chỉ muốn viết ra những gì cảm nhận để cảm xúc không nguội với cả phim hay nên share cho mọi người đây.

2.1 Đừng coi trẻ con là trẻ con.

 Ngay từ đoạn đầu bộ phim với ba nhân vật - gia đình của chihiro. Dường như những ý kiến của Chihiro không hề được cha mẹ của mình lắng nghe. Cô bé đã cản bố mẹ mình không vào tòa nhà cũ, câu trả lời nhẹ nhàng như sự vỗ về, bất chấp mình đã sửng cồ lên thì cô cuối cũng vẫn phải chạy theo bố mẹ bởi sự nhút nhát của cô không thể khiến cô đủ bản lĩnh để ở lại. Hình ảnh không mấy xa lạ của những đứa trẻ mới lớn ngoài đời thực nằm trong vùng an toàn dưới bàn tay cha mẹ, luôn muốn có tiếng nói và được quyền lựa chọn chỉ dừng lại và lắng nghe một chút thôi, nhưng họ vẫn quen với thói định sẵn, mà không màng tới cảm xúc của chúng.

Luôn coi trẻ con là trẻ con sẽ tước đi quyền trưởng thành của chúng.

 Dù mọi thứ có đáng nghi như vậy, mà chỉ vì đói nên bố mẹ Chihiro đã quyết định vào quán ăn -một quán ăn nhiều món ngon đến nỗi bố mẹ Chihiro không cưỡng nổi - mặc dù không thấy chủ quán. Sự bất lịch sự ấy khiến một đứa trẻ 10 tuổi cũng nhận ra được, cô bé nói: "Họ sẽ nổi giận nếu như chúng ta ăn mà không hỏi trước". Tuy nhiên "Tiền" chính là phép lịch sự mặc định của người lớn. bố Chihiro đã trả lời con gái mình: "Không sao đâu, khi họ về chúng ta sẽ trả tiền... bố mang theo tiền và cả thẻ tín dụng nữa". Người lớn luôn vậy bằng một cách trực tiếp hoặc gián tiếp nào đó họ đã giáo dục con cái mình sự thực dụng cao hơn cả phẩm hạnh. 

 Trước những người thành công, các bậc hiền triết, kho tàng sách là tri thức của nhân loại thì mỗi đứa trẻ sinh ra người đầu tiên để chúng noi theo không ai khác là bố mẹ, hãy tạo ra những vết nhăn đúng đắn đầu tiên trong bộ não của những đứa trẻ.Nơi thế giới quan hình thành.

Phép lịch sự của Chihiro đã giúp cô không bị biến thành heo. Còn cái giá phải trả của họ là biến thành heo rồi ăn mất nhận thức luôn. Những lời nói của đứa trẻ đâu phải lúc nào cũng ngộ nghĩnh và buồn cười. Nhiều khi chúng thật sự biết điều và trưởng thành hơn chúng ta nghĩ đấy.

2.2 Cảm hóa.

 Vô diện cái tên đã nói lên tất cả "không nhận dạng" là kẻ cặn bã của xã hội, không có tiếng nói, không ai quan tâm, coi trọng. Nhận ra một xã hội thèm khát đồng tiền bất chấp mọi luật lệ của bà Yababa mà tung hô, chen lấn, dâng kính một kẻ được coi là cặn bã. Vì đồng tiền mà không màng danh dự và phẩm giá. Một linh hồn tham lam bên cạnh sự trong trẻo và thánh thiện cũng bị thuần hóa. Chihiro người duy nhất không bị vấn bẩn bởi đồng tiền cũng là người duy nhất cảm hóa được Vô Diện về cái bản chất ban đầu, hiền lành, tốt bụng. 

 Định nghĩa CẢM HÓA: Làm cho người ta cảm phục cái hay, cái tốt của mình mà bỏ cái xấu để theo gương mình.

Lòng Hồ Chủ tịch rộng như biển cả bao dung, cảm hoá tất cả mọi người (Phạm Văn Đồng)

2.3 Trường đời có phức tạp và thực dụng thì vẫn luôn có những bản thể tốt.

 Sự lạnh lẽo của công viên bỏ hoang từ thập kỉ 90, quán ăn siêu ngon không chủ quán giữa khu thị trấn Shima onsen không lấy một bóng người, và tất cả sự thật sau khi màn đêm kéo xuống, ánh đèn của lâu đài dần sáng- nơi phục vụ hơn 8 triệu vị thần. Và cả quá trình cô sống ở nơi này, tạo hình nhân vật kinh dị, cốt truyện khiến cảm xúc ta thay đổi liên tục lúc thốt tim, lúc lắng đọng như một dòng sông. Nếu bạn vừa xem và luôn miệng đặt câu hỏi tại sao thì có lẽ bạn cũng sẽ tốn kha khá calo đấy.

 Có thể tầng ý nghĩa rất ấn tượng và được hiểu theo nhiều cách, với tôi thì nơi Chihiro bị lạc này tôi luôn coi nó là trường đời. Lạ lẫm, khó hiểu. Vẻ ngoài của bà Yubaba đúng bản chất của một kẻ phù thủy độc ác, lời nói khó nghe, khinh bỉ người khác- kể cả một đứa trẻ 10 tuổi, may mắn vì cô bé đã được nhận vào làm nhưng chẳng dễ dàng gì hết bóc lột sức lao động của Chihiro, cho cô gái nhỏ mới nhận việc tiếp một vị khách không mời mà đến bẩn thủi, hôi hám và ố uế cả bát cơm cách vài thước. Thái độ của bà cũng dẫy lên những hình ảnh hết sức chân thật của các loại hình kinh doanh hiện nay. Sự hăm hở, nồng hậu chào đón khách hàng, chào đón vị khách của mình bằng cái cúi chào bà nói: " chào mừng quý khách đến với nhà tắm của chúng tôi" trước đó còn nói với Chihiro: " Đừng có xúc phạm khách! ". Trước đó đe dọa cô bé "Hé răng nửa lời, thành than đá ráng chịu!"

 Khách là vua, còn kẻ làm là nô lệ hiện hình của Chihiro trong hoàn cảnh này thiến tôi thật sự thương cảm- như những "công cụ biết nói" trong xã hội cổ đại Hy Lạp và Roma vậy.

 Và hầu hết những kẻ khác đều không chấp nhận cô bé người trần này, xa lánh, hắt hủi, khiến cô cảm thấy tổn thương và sợ hãi tuy nhiên cũng không phải là tất cả, trong hoàn cảnh khó khăn như vậy chỉ cần vài ba người thật sự tốt như Rin, Haku, kamaji, bà Zeniba đã vực cô dậy và bên cạnh cô suốt quãng thời gian cô sống ở đây. Ông Kamaji tuy cục xúc nhưng rất tốt bụng ông quát lên khi cô bé làm giúp phần việc của một con mồ hóng- kiến chúng ỷ lại và không là nữa nhưng ông vẫn giúp cô bé bằng cách bảo Rin dẫn cô lên phòng mụ phù thủy Yubaba và ông còn cho cô vé chuyến tàu đến nơi bà Zeniba chị em song sinh của Yubaba để giải cứu tình yêu đích thực bằng sự thánh thiện trong tấm lòng của cô bé. Rin như người chị dù biết sẽ gặp rắc rối nhưng vẫn giúp cô bé và cả sự chăm sóc khi cô ở đó. Còn Haku với Chihiro như một mối gặp định mệnh bằng tất cả sự cảm thông, biết ơn, thương cảm thì họ đã hi sinh cho nhau để rồi giải cứu lẫn nhau. Còn bà Zeniba đại diện cho ánh sáng, nơi cuộc sống luôn cần đến những người biết nhận lỗi, và lòng vị tha để tha thứ cho những lỗi lầm của người khác .

Có bao nhiêu đức tính và bài học mà bạn nhận được qua những nhân vật này có lẽ trường đời cũng vậy cũng phức tạp, và vô cảm đến thế nhưng hãy nhìn vào những con người tốt đang hiên hữu bên mình trân trọng, bao dung, và yêu thương họ bạn sẽ thấy đầy đủ và vượt lên qua bất kì khó khăn nào.

 2.4 Hãy để chúng bước qua khỏi vòng tay an toàn va vấp, trưởng thành, để rồi trở thành bản thể tốt nhất của chinh mình.

 Hình ảnh cô bé Chihiro ban đầu được xây dựng là cô bé nhút nhát, hậu đậu, nhưng khi không có sự lựa chọn bị đẩy ra khỏi vòng an toàn của bản thân là khi cô bước vào thế giới của những linh hồn, để cứu sống cha mẹ, hay cũng chính là để cứu thoát chính mình. Bà Kubaba nói với cô khi cô bé đến tìm bà và xin việc: " Đừng có lảm nhảm nữa, mày chỉ là một con bé yếu ớt và vô dụng... ngươi sẽ là một nhóc heo đáng yêu đấy nhỉ, hay biết đâu là một cục than đá". Mụ phù thủy tham lam này chẳng chờ đợi gì ở cô, cơ hội sẽ thật khó chỉ khi là một kẻ có sức hoặc có óc để bà bóc lột. Thật may mắn vì nhờ cậu con trai cưng yêu của bà mà cô bé có cơ hội để làm việc ở đây. Cả quá trình là chặng đường gian nan, đối mặt với sự thực dụng- sự lấm bẩn của đồng tiền, đối mặt với sự đối xử, phân biệt, và bóc lột sức lao động, hay lựa chọn giữa hy sinh bản thân để trả ơn cho người đã giúp mình. Mọi tình huống trong truyện đều khiến cô bé phải lựa chọn giữa nhiều cách hành sử tuy nhiên không có tình huống nào khiến cô phải bứt đầu suy nghĩ, hay áy náy, cô bé đã chống trọi và làm hết sức mình, làm theo đúng thiên lương trong sạch, và bản chất nhân nghĩa của một con người. Mỗi tình huống khiến cố mạnh mẽ hơn, quyết đoán hơn, nhưng nhiều lúc cũng tổn thương như khi nhìn thấy bố mẹ mình trong chuồng lợn, hóa thành lợn, và mất nhận thức. Song song với cái tốt và cái xấu, cái lương thiện và lòng tham vô đáy hay chính là vị ngọt dịu của cà phê hòa trộn với vị đắng vốn có để tạo ra một loại thức uống tốt nhất thế giới. Nhờ hai bản thể trắng và đen dần dần cô đã quên đi cái vòng tròn bao bọc, che trở, để mỗi ngày tiến xa hơn hình bóng ban đầu của mình.

 Có lẽ hình ảnh cố bé Chihiro tạm biệt Haku ra về với bố mẹ đã không còn cái bóng sau lưng mà trở nên mạnh mẽ hơn, trải nghiệm hơn trưởng thành hơn với bất kì phiên bản nào khác của chính mình.

3. Lời chân thành

 Đầu tiên chắc là sự biết ơn bạn đọc đã giành thời gian để đọc hết bài viết của mình.

Tách cà phê dang dở này mình nghĩ lần sau uống nốt, bởi ý nghĩa của bộ phim này có thể nhân nhận thức đạo đức của chúng ta lên gấp đôi đấy. 

  Đây là bộ phim mình cảm thấy giá trị nhất mình từng xem, nó thật sự rất tuyệt. Không biết là có ý nghĩa nào trong phim mà giờ bạn mới nhận ra không? Hãy để dưới phần bình luật nhé.

Tác giả: Sunsoon