“Có những điều lớn lao hơn trí tuệ của chúng ta, vượt qua công lý của chúng ta. Sự đúng và sai của điều này ta không thể nói được, và ta không có quyền phán xét.”

Jack London

Trong cuộc sống hiện nay, việc phán xét và đánh giá người khác xuất hiện ngày càng nhiều. Chỉ đơn giản bằng một cú lướt chuột bất kỳ vào một bài viết trên Facebook bạn đã thấy có đến hơn hàng chục, hàng trăm cho đến hàng ngàn bình luận khác nhau. Tích cực có, tiêu cực có nhưng tụ trung lại đó đều là những đánh giá, những ý kiến cá nhân sau khi đọc một câu chuyện được thuật lại từ người khác. Thậm chí họ còn không biết những bài viết có đến từ những nguồn tin chính xác hay không. Họ không hề đặt câu hỏi liệu những cá nhân có liên quan sẽ bị ảnh hưởng như thế nào bởi những bình luận tiêu cực đó.

Đã có bao giờ bạn bị người khác đánh giá là hư hỏng chỉ vì bạn về nhà muộn chưa? Đã có rất nhiều người chỉ vì đăng lên mạng một tấm ảnh mặc bikini đã bị nói là không đàng hoàng. Tôi có một người chị họ năm nay đã 35 tuổi và hiện tại vẫn còn độc thân. Ngoài ra chị cũng khá thành công trong công việc khi đang làm ở vị trí Phó Giám đốc của một công ty sản xuất hàng may mặc. Mặc dù không có người yêu nhưng chị vẫn rất vui vẻ và hài lòng với cuộc sống hiện tại. Thế nhưng, gia đình và những người xung quanh thì lại phản ứng hoàn toàn ngược lại. Cha mẹ chị cho rằng do bản thân chị quá khó tính nên đến tuổi này mới không tìm được người yêu. Còn người ngoài lại cho rằng chị tôi có vấn đề về giới tính nên vì thế mà không người đàn ông nào để ý đến. Thế nhưng ít ai biết rằng việc chị tôi lựa chọn sống độc thân đều có lý do riêng mà chị không thể chia sẻ cùng ai.

Chị họ tôi đã từng có mối tình cùng với một chàng trai kéo dài suốt bốn năm, thế nhưng sau tất cả chị lại bị phản bội. Việc đó khiến chị mất niềm tin vào tình yêu và lựa chọn một cuộc sống độc thân vui vẻ. Vả lại tôi thấy chị cũng là người hòa đồng, dễ tính chứ không phải khó khăn nhưng cha mẹ chị nhận xét. Điều quan trọng nhất mà tôi có thể chắc chắn là chị ấy là một người phụ nữ bình thường và không có bất kỳ vấn đề gì về giới tính.

Từ câu chuyện nhỏ đó, ta thấy rằng việc đánh giá và nhận xét người khác chỉ thông qua vẻ bề ngoài sẽ dẫn đến những nhận định sai lệch. Biết đâu phía sau một người đàn ông xăm trổ nào đó thì anh là một người cha, người chồng hết lòng yêu thương và chăm sóc vợ con. Đã có không ít người như dù cơ thể đầy hình xăm, vẻ ngoài hầm hố nhưng vẫn đi làm từ thiện và giúp đỡ những người khó khăn. Thế nên đừng bao giờ đánh giá và nhận xét người khác chỉ vì bề ngoài của họ.

Việc đánh giá người khác chỉ từ vẻ bề ngoài là một việc làm hết sức phiến diện, gây nên những ảnh hưởng vô cùng tiêu cực. Trong đời sống hằng ngày vẫn thường xuyên có những câu chuyện như thế. Câu chuyện về một cô gái đến xin gạo ở ATM gạo là một câu chuyện điển hình.Trong đợt dịch Covid lần thứ nhất vừa rồi đã làm ảnh hưởng vô cùng nặng nề đến kinh tế, xã hội và đặc biệt là đời sống của người dân. Nó khiến cho những người nghèo mất việc và cuộc sống ngày càng khó khăn hơn. Nhận thấy tình hình đó, các mạnh thường quân đã cho xây dựng nên các ATM khẩu trang, ATM gạo để giúp đỡ người dân có hoàn cảnh khó khăn. Thời gian gần đây, một clip ghi lại hình ảnh thanh niên áo đen đến nhận gạo ở ATM gạo. Mặc dù đã lấy sẵn bịch ni lông và đứng xếp hàng, thanh niên này bị từ chối và mời ra khỏi khu vực máy phát gạo. Một clip ghi lại cảnh này, kèm lời dẫn hiện trường tính áp đặt: "có rất nhiều người như vậy cố tình đến nhận gạo". Clip nhanh chóng thu hút sự quan tâm và ý kiến trái chiều từ cư dân mạng. Người cho rằng việc thanh niên đến nhận gạo là không đúng vì còn trẻ và khỏe mạnh. Đỉnh điểm của câu chuyện là sự lên án các YouTuber quay clip cố tình áp đặt, thiếu kiểm chứng khiến hậu quả là thanh niên áo đen nói trên phải gánh chịu mọi lời xỉ vả nhưng thực chất thì hoàn cảnh em cũng khó khăn mới tìm đến nơi phát gạo. Thông qua tìm hiểu kỹ thì mọi người mới biết được thanh niên đó là một cô gái. Thời điểm dịch bệnh bùng phát và có lệnh cách ly, cuộc sống của mấy chị em trong phòng gặp nhiều khó khăn. Công việc tại xưởng giày dép tư nhân không đều nên đồng lương bấp bênh. Cô gái tìm đến ATM gạo với mong muốn giản đơn như bao người đang gặp khó khăn khác là nhận một ít gạo về trang trải bữa ăn. Vậy mới thấy một điều quan trọng gần đừng nên kết tội và chỉ trích ai khi chưa hiểu rõ mọi việc.

Không chỉ riêng câu chuyện của cô gái nói trên, thỉnh thoảng chúng ta vẫn thấy rất nhiều Youtuber chờ đợi ở những nơi từ thiện để quay lại cảnh những người chạy xe sang hoặc ăn mặc lịch sự đến xin đồ miễn phí. Đi kèm với đó là những bình luận, mỉa mai của họ dành cho những người đến nhận đồ kia. Thế nhưng, đằng sau việc xin nhận đồ kia có thể chỉ là một hành động để giúp đỡ một ai khác. Có rất nhiều trường hợp đến xin và mang về giúp cho một người bạn hay một người khó khăn hơn họ. Việc bình luận, đánh giá và phán xét người khác khi chưa hiểu rõ câu chuyện là một điều vô cùng sai lầm. Trước tiên, nó làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự và nhân phẩm của những nạn nhân bị người khác chỉ trích. Chưa kể có những trường hợp nghiêm trọng hơn, bởi vì không thể chịu nổi sức ép quá lớn từ xã hội mà dẫn đến con đường tự tử. Đồng thời, những cá nhân trực tiếp chỉ trích cũng không thể tránh khỏi cảm giác tội lỗi, dằn vặt bản thân vì những sai lầm mình đã gây ra.

Dù đúng hay sai, xin bạn hãy ngừng phán xét

                   Việc nói xấu, vùi dập người khác khi chưa hiểu rõ vấn đề là một điều bạn cần nên tránh nếu muốn cuộc sống dễ dàng và hạnh phúc hơn. Ai ai cũng đều có cuộc sống riêng với những góc khuất, những suy tư mà có lẽ người ngoài chúng ta khó lòng có thể hiểu hết được. Đâu ai biết để có được một hình xăm trên cơ thể họ đã phải chịu rất nhiều đau đớn. Họ chịu đựng bởi vì đối với họ đó như là một nơi để ghi dấu kỷ niệm hay cột mốc đáng nhớ trong cuộc đời. Hãy luôn nhớ rằng vẻ bề ngoài không nói lên được điều gì. Những điều ta nhìn thấy giống như một tảng băng trôi mà thôi. Ta chỉ nhìn thấy một phẩn nổi nhỏ mà không biết rằng phía dưới lớp băng ẩn chứa sự sâu thẳm bí ẩn đến nhường nào.

Nếu không nói được lời hay, xin bạn hãy im lặng

Menander đã từng nói: “Kiếm làm tổn hại thân thể, ngôn từ làm tổn thương tâm hồn”. Chúng ta luôn biết sức mạnh của lời nói là vô cùng to lớn. Nếu đó là lời khen ngợi, động viên cũng sẽ vực dậy được tinh thần của một ai đó trong những lúc khó khăn. Nhưng nếu nó là lời chê bai, chỉ trích, bình phẩm người khác nó sẽ mang đến một nguồn năng lượng vô cùng tiêu cực. Thử tưởng tượng một người đang có ý định nhảy lầu tự tử và bạn chạy đến nói “Đúng là đồ ngốc. Chết là đáng đời.” thì người đó sẽ phản ứng như thế nào. Chắc chắn rằng người kia sẽ nhảy xuống. Nếu không thể nói ra những lời tốt đẹp, xin bạn hãy im lặng và lắng nghe. Biết đâu từ sự lắng nghe đó sẽ giúp bạn thấu hiểu cho những người bên cạnh hơn. Cho dù người khác đối xử với bạn thế nào, hãy luôn luôn tử tế với những người chạm tới cuộc đời bạn. Những từ duy nhất rồi bạn sẽ hối tiếc trong đời, ngoài những lời chưa nói, sẽ là những lời bạn cố ý dùng để làm người khác tổn thương. Thời gian và Lời nói không bao giờ quay trở lại, vậy nên hãy sử dụng chúng cẩn thận, luôn luôn đối xử với người khác một cách tự trọng và tôn trọng.

Yêu thương là liều thuốc tốt nhất cho trái tim

           Bạn hãy luôn nhớ một điều rằng trên đời này không có điều gì là hoàn hảo và con người cũng vậy. Con người sẽ luôn có những mặt tốt, mặt xấu, ưu điểm, khuyết điểm. Thay vì chỉ trích bạn hãy tập cách chấp nhận và vị tha. Tình yêu thương sẽ là liều thuốc tốt nhất xóa bỏ sự thù hận, ác cảm, lòng đố kỵ của con người. Trước tất cả mọi việc hãy biết mở rộng trái tim mình để đón nhận và tha thứ. Nếu tôi là cha mẹ của chị họ tôi, tôi sẽ ủng hộ và bên cạnh chị. Cô đơn là điều không ai muốn nhưng nếu con mình đã có quyết định cho cuộc đời mình, vậy thì hãy ủng hộ và chấp nhận điều đó. Dù cho ngoài kia mọi người có phán xét, có giông bão như thế nào tôi vẫn sẽ luôn mặc kệ. Hoặc nếu sau này tôi có con cái, tôi sẽ dạy chúng cách biết tiết chế và phán đoán trước khi phán xét mọi điều trong cuộc sống. Dù con tôi có ăn mặc bụi bặm, xỏ khuyên hay xăm người thì tôi sẽ không vội vàng trách mắng, thay vào đó tôi sẽ cùng con chia sẻ để tìm hiểu được nguyên nhân. Sự bao dung, vị tha sẽ luôn luôn khiến thế giới này tốt đẹp hơn.

        Cuối cùng điều quan trọng nhất bạn cần nhớ đó chính là việc chỉ trích người khác sẽ không bao giờ khiến bạn tốt hơn trong mắt mọi người. Nó chỉ khiến cho tâm hồn và trái tim bạn ngày càng trở nên chai sạn và lạnh lùng hơn mà thôi. Thay vì giết chết tâm hồn, để con quỷ dữ ngày càng ăn mòn trái tim, bạn hãy biết chấp nhận và đồng cảm với mọi người, dù bất kỳ hoàn cảnh nào, dù họ ở đâu và làm gì đi chăng nữa. Bởi lẽ những điều chúng ta nhìn thấy trước mắt chỉ có phân nửa là sự thật mà thôi.

Tác Giả: Kim Ngân

Kết bạn và theo dõi facebook của tác giả tại link: https://www.facebook.com/huynhkimngan1009/

------------------------------

Bạn đam mê viết lách, nhận giải thưởng (tổng trị giá 11 triệu VNĐ / tháng, sách, chứng nhận Social Impact Awards) và muốn được tạo thương hiệu cá nhân tới hàng triệu người trong cộng đồng của YBOX.VN? Xem chi tiết tại link: http://bit.ly/TrietHocTuoiTre-Info

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Cuộc thi Triết học Tuổi trẻ do Ybox đồng sáng lập và tổ chức. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Tên tác giả - Nguồn: Triết Học Tuổi Trẻ". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.