Khánh Huyền@Viện Sách - Bookademy
6 năm trước
[Bookademy] Review Sách “Thoát Khỏi Bẫy Cảm Xúc”: Bạn Có Thể Lựa Chọn Cảm Xúc Của Mình
“Học cách kiểm soát cảm xúc của bạn để có thể chọn một chuỗi đầy đủ những
cảm xúc lành mạnh. Bạn có thể chọn sôi nổi hay trầm ngâm, ngây ngất và hào hứng
hay bình tĩnh và thanh thản. Đúng vậy, bạn thật sự có thể lựa chọn các cảm nhận
của mình.”
Con người thường cho rằng mình đã đưa ra các quyết định một cách logic và lý trí, có thể là vì quyết định đó đã tốn
nhiều thời gian xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng, được đặt lên đặt xuống nhiều lần.
Nhưng có một sự thật là phần lớn chúng ta chần chừ hay quyết định không lựa chọn
một điều gì đó vì có cảm giác nó
không đúng lắm, hay quyết định một cách nhanh chóng và chắc chắn hơn vì ta cảm giác nó là một lựa chọn đúng đắn.
Thực tế, cảm xúc chi phối hành động của con
người nhiều hơn chúng ta tưởng. Bạn thấy ai đó đưa ra quyết định một cách thiếu
logic, ngớ ngẩn, bởi vì bạn đang xem xét nó mà không bị chi phối bởi cảm xúc giống
như họ. Nhưng có thể hành động của bạn cũng đang được đánh giá bởi một người
khác, và người này không có những cảm xúc giống như bạn, cũng sẽ cho rằng bạn
thật ngớ ngẩn và chẳng hề có tí logic nào.
Bản chất của bẫy cảm xúc
Khi chúng ta lớn lên mà không được dạy kiểm
soát cảm xúc, các cảm xúc tiêu cực như lo âu, trầm cảm, tức giận sẽ giống như
các thói quen xấu được phát triển trong tiềm thức, được nuôi dưỡng và lớn lên
mà không tuân theo bất kỳ mong muốn hay ý định có ý thức nào. Dần dần, chúng ta
hình thành một thái độ “nó là như thế mà”, chúng ta rơi vào các cảm xúc tiêu cực
và cảm thấy quen với nó dù không hề dễ chịu và không biết làm thế nào để thoát
khỏi đó.
Tất nhiên là con người không thể luôn cảm thấy hạnh phúc và vui vẻ, chúng ta không thể trốn tránh tất cả các cảm xúc tiêu cực. Nhưng đôi khi chúng ta có thể lựa chọn cách cảm nhận, lựa chọn cách suy nghĩ và các lựa chọn đó dẫn đến sự lựa chọn về việc chúng ta sẽ cảm thấy như thế nào. Khi kiểm soát được cảm xúc của mình, hay nói cách khác là lựa chọn được cảm xúc của mình, bạn có thể có những cảm xúc lành mạnh hơn, từ đó có cuộc sống hạnh phúc và hài lòng nhiều hơn.
Học cách kiểm soát cảm xúc chính là nội
dung của cuốn sách Thoát khỏi bẫy cảm xúc
này. Daniel Rutley đã dành nhiều năm để nghiên cứu và giúp mọi người thoát khỏi
các cạm bẫy cảm xúc, và cuốn sách này được viết ra để bạn có thể chọn một chuỗi
đầy đủ những cảm xúc lành mạnh trong cuộc sống của mình. Các cảm xúc tiêu cực không lành mạnh kéo dài như trầm cảm, lo âu, tức giận, khiến bạn cảm
thấy bị mắc kẹt, bế tắc; ngược lại, các cảm xúc tiêu
cực lành mạnh
như buồn bã, ăn năn, quan tâm ghi dấu ấn vào trí nhớ của bạn để giúp bạn học cách
tránh gặp phải tình huống như vậy trong tương lai, tạo ra động lực để tạo sự
thay đổi.
Trong cuốn sách này, Daniel sẽ giải thích về sự hình thành của cảm xúc và làm cách nào bạn có thể có được sự kiểm soát tuyệt vời đối với chúng. Có ba nhóm tư duy cơ bản khiến bạn đau khổ (Nài ép, Phóng đại tiêu cực, Định giá giá trị bản thân), tạo ra các cạm bẫy cảm xúc và cách để bạn tự giải thoát khỏi những cạm bẫy này sẽ được bàn đến chi tiết trong ba chương sách. Ngoài ra, tác giả cũng sẽ phân tích ba cạm bẫy cảm xúc cơ bản (Trầm cảm, Lo âu/Lo lắng, Tức giận) mà từ đó phát sinh vô số cạm bẫy cảm xúc thường gặp khác.
Cảm xúc được hình thành như thế nào?
Yêu thương và chấp nhận bản thân vô điều kiện
Truyền hình, thứ chiếm hầu hết việc giáo dục cho con cái chúng ta, phát
đi những quảng cáo gợi ý mãnh liệt rằng, “Hãy mua các sản phẩm của chúng tôi nếu
bạn muốn được yêu thương và được chấp nhận. Con người bạn vẫn chưa đủ tốt đẹp.
Chắc hẳn bạn đã từng đọc, hay nghe ai đó nói về việc luôn yêu thương những người xung quanh. Nhưng Daniel lại cho rằng, việc yêu thương người khác vô điều kiện là không phù hợp, và các mối quan hệ cần phải có ranh giới về những điều nên và không nên làm. Ngược lại, bạn nên dành tình yêu thương và chấp nhận bản thân vô điều kiện. Bạn có thể đẩy người bạn không thích ra khỏi cuộc sống của mình, nhưng bạn không thể rời bỏ bản thân dù có thích hay không, vậy nên thích thì vẫn hơn.
Tác giả cũng có một quan điểm khác biệt về tình yêu thương, rằng chúng ta muốn có tình yêu thương, nhưng chúng ta không cần nó. Cuộc sống của chúng ta sẽ hạnh phúc hơn nếu có tình yêu thương, nhưng nếu không có nó thì ta vẫn hạnh phúc. Lợi ích thực sự nằm ở việc chủ động yêu thương chứ không phải được yêu thương. Nếu có người yêu bạn ngày hôm nay, cuộc sống của bạn có thay đổi không? Không. Chỉ khi bạn yêu họ thì mới đáng nói. Vì vậy, hãy học cách yêu thương bản thân mình trước, trở thành tấm gương cho họ về cách bạn muốn được đối xử đối xử với mình theo cách đó trước.
Tuy nhiên, có một ranh giới mỏng manh giữa
tự yêu thương bản thân và ích kỷ. Bí quyết để có cuộc sống hạnh phúc hơn chính
là tôn trọng bản thân mà không ích kỷ.
Tôn trọng bản thân khác với sự ích kỷ ở chỗ, sự tôn trọng bản thân thể
hiện những gì bạn nghĩ, cảm nhận và cư xử theo những cách giúp bạn thực hiện được
mục tiêu của mình mà không nhất thiết gây trở ngại cho người khác.
Điều đó có nghĩa là, những hành động của bạn
đã cân nhắc đến cảm giác của những người xung quanh nhưng không nhún nhường và
hi sinh lợi ích của mình một cách cực đoan thái quá. Đạt được trạng thái này, bạn
sẽ cần có một ý thức về bản thân mạnh mẽ, sự ổn định cảm xúc và mong muốn mạo
hiểm gắn bó thân mật.
Thoát khỏi bẫy cảm xúc xuất phát bằng điều
căn bản của mọi trạng thái tinh thần lành mạnh: một sự yêu thương và chấp nhận
bản thân vô điều kiện. Một người có những cảm xúc lành mạnh sẽ biết yêu thương
bản thân, kể cả khi đứng trước những thất bại, lỗi lầm và những giới hạn của
mình.
Sự hình thành của cảm xúc
Nếu bạn hỏi một người tại sao cô ấy lại cảm
thấy tức giận hay lo lắng, câu trả lời thường sẽ là ai đó đã làm điều gì tồi tệ,
một sự việc xảy ra không được như ý muốn, một tiến trình không theo đúng kế hoạch.
Chúng đều là những điều khách quan đã gây ra một tình huống nào đó, nhưng không
phải là thứ trực tiếp tạo nên cảm xúc của cô ấy.
Thuyết S-O-R cho rằng có một Tác nhân kích
thích (Stimulus) có sẵn và tùy vào cách mà Sinh vật (Organism) nghĩ về tác nhân
kích thích này như thế nào mà sản sinh ra một Phản ứng (Response) cụ thể. Như vậy, các sự việc khách quan không phải là
yếu tố quyết định tạo ra những cảm xúc của chúng ta. Các ý nghĩ, niềm tin, quan
điểm, triết lý, thái độ của bạn có thể đưa đến các cảm xúc của bạn, và phần lớn thuộc sự kiểm soát của bạn.
Chúng ta đều được dạy phải nói những điều như…
“Anh ta làm tôi bực mình.”
Thay vì nói một cách chính xác là…
“Tôi tự khiến mình bực với những gì anh ta làm khi cứ khăng
khăng một cách trẻ con rằng anh ta phải hành xử theo cách mà tôi đòi hỏi,
mặc định rằng anh ta không có quyền được là chính anh ta.”
Suy nghĩ của bạn xác định cảm xúc của bạn chứ không phải là sự kiện, tác nhân kích thích hay tình huống. Tùy thuộc vào việc quá trình suy nghĩ của bạn sẽ diễn ra như thế nào mà cho ra kết quả là các cảm xúc của bạn. Bạn có thể chọn sẽ nghĩ gì, từ đó đưa đến cảm xúc tương ứng.
Ba giai đoạn tạo ra cảm xúc
Giai đoạn 1: “Sự kiện châm ngòi” xảy ra, khởi
phát cho một loạt hành động theo sau đó. Nó không phải là nguyên nhân cho các cảm
xúc của bạn, nhưng nó có thể châm ngòi cho hệ thống niềm tin, tư tưởng trong bạn.
Giai đoạn 2: Giai đoạn tiếp theo là “hệ thống
niềm tin” của bạn. Sự kết hợp giữa hai loại niềm tin tích cực và tiêu cực sẽ
quyết định sức khỏe cảm xúc của bạn.
Giai đoạn 3: “Hiệu ứng cảm xúc” là bước thứ
ba, khi bạn tra lại hệ thống niềm tin của mình và có một ý nghĩ nhất định về sự
kiện xảy ra. Nếu các ý nghĩ của bạn logic, hợp lý, bạn sẽ có một hiệu ứng cảm
xúc lành mạnh và ngược lại, những ý nghĩ phi lý sẽ đem đến một hiệu ứng cảm xúc
cực đoan.
Các bước kiểm soát cảm xúc
Trước khi đi vào chi tiết các nhóm cảm xúc, Daniel Rutley chia sẻ với bạn đọc các bước cơ bản để phát triển kỹ năng kiểm soát cảm xúc. Việc này không dễ dàng vì bạn cần phải thay đổi những quan niệm trước đây của mình, hãy luyện tập và thực hành thường xuyên để đem lại kết quả. Các bước mà Daniel đưa ra là:
1. Ý thức hơn về suy nghĩ của mình
Nếu các ý nghĩ là nguyên nhân chủ yếu tạo
ra các cảm xúc của bạn, việc lưu ý đến các suy nghĩ của mình là điều bạn bắt buộc
phải làm để kiểm soát được cảm xúc. Nếu bạn để ý kỹ ý nghĩ của mình, bạn sẽ thấy
một phần logic, hợp lý và một phần phi lý. Phần phi lý này chính là nguyên nhân
gây ra sự đau khổ cho bạn.
2. Tìm hiểu xem những loại ý nghĩ nào khiến bạn đau khổ
Có ba loại hệ thống niềm tin phi lý dẫn đến cảm xúc tiêu cực cho bạn là: Nài ép, Phóng đại tiêu cực và Định giá giá trị. Cuốn sách này sẽ phân tích chi tiết ba mảng đó và chỉ cho bạn cách để thoát khỏi bẫy cảm xúc mà chúng tạo ra. Tìm hiểu xem bạn đang trải qua cảm xúc tiêu cực vì loại ý nghĩ nào sẽ giúp bạn tìm được cách thoát khỏi nó.
3. Tranh luận, bàn cãi và từ chối tin theo các suy luận phi lý
Để thay đổi những niềm tin thiếu lý trí cần
bạn phải chống lại và vứt bỏ nó một cách triệt để. Việc lấp đầy trí óc mình bằng
những suy nghĩ tích cực chỉ là giải pháp tạm thời vì những niềm tin sẽ “lây nhiễm”
và mất đi tác dụng sau này.
4. Làm theo các niềm tin lành mạnh có lý trí và thực tế hơn
Sau khi xóa bỏ những mặc định phi lý, bạn
còn cần phải lấp đầy bằng những niềm tin có giá trị, thiết thực, hợp lẽ phải và
có thể giúp đẩy mạnh những cảm xúc lành mạnh mà bạn mong muốn. Điều quan trọng
là bạn phải thực hành những niềm tin mới này trở thành phản xạ, một cách tự
nhiên và tự động.
5. Hành xử theo những niềm tin mới có lý trí này
Không chỉ trong việc thay đổi các thói quen
cảm xúc, bất kỳ sự thay đổi nào khác cũng đòi hỏi bạn luyện tập và thực hành thường
xuyên.
6. Dành thời gian thực hành theo cường độ và tần suất
Khi cố gắng hành xử theo cách mới, việc tập
trung vào thực hiện theo cường độ và tần suất sẽ giúp bạn nhận ra sự tiến bộ của
mình trong việc kiểm soát các cảm xúc.
Đó là những vấn đề cơ bản nhưng vô cùng
quan trọng về cảm xúc mà tác giả Daniel Rutley đã chia sẻ trước khi bước
vào phần chính, đó là phân tích, giải thích và đưa ra giải pháp cho những cảm
xúc tiêu cực, không lành mạnh xảy ra một cách phổ biến với con người như trầm cảm,
tức giận... Cuốn sách không có những từ ngữ chuyên ngành mà được truyền tải một
cách đơn giản, dễ hiểu nhất để cả những ai không theo ngành tâm lý cũng có thể
tiếp nhận được.
Với cuốn sách Thoát khỏi bẫy cảm xúc của Daniel Rutley, bạn sẽ hiểu rõ hơn về những cảm xúc được hình thành bên trong bạn và biết cách để kiểm soát chúng sao cho những cảm xúc lành mạnh được thúc đẩy, đem lại nhiều sự hài lòng hơn và cảm giác hạnh phúc cho cuộc sống của bạn.
Review chi tiết bởi Khánh Huyền - Bookademy
Deal mua sách giá tốt hiện có: https://goo.gl/reoKna hoặc https://goo.gl/3wsjbo
---------
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn
Tham gia cộng đồng Bookademy để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị, đăng ký CTV tại link: https://goo.gl/forms/7pGl3eYeudJ3jXIE3
----------------------------
Hợp Tác Cùng YBOX.VN Truyền Thông Miễn Phí - Trả Phí Theo Yêu Cầu tại http://bit.ly/YBOX-Partnership
5,886 lượt xem