Bóng Ma Trong Nhà Hát không chỉ là cuốn sách làm nên tên tuổi của Gaston Leroux mà còn tạo ra một motif mà nhiều năm sau đó người ta vẫn còn kể với nhau. Đó là giai thoại về chuyện tình của bóng ma cô độc và nữ ca sĩ nhà hát. Đó là câu chuyện tình đẹp nhưng buồn của một con người bị khước từ lẽ sống.

Tặng Jo, người anh em tri kỷ

Tặng một người không có gì là ma,

Nhưng chẳng kém phần giống Erik,

Một Thiên thần âm nhạc.

Thương mến,

Cuốn tiểu thuyết Bóng Ma Trong Nhà Hát của Gaston Leroux được khởi nguồn từ một sự cố đầy bí ẩn ở thế kỷ 19 tại nước Pháp. Đó là chuỗi sự kiện ghê rợn tiếp diễn ra tại nhà hát Opera Garnier. Cứ như có một con ma đang ở đó và thao túng mọi thứ khiến mọi người trở nên sợ hãi.

Con ma Nhà hát đã tồn tại. Nó hoàn toàn không phải, như từ lâu người ta vẫn tin, một cảm hứng nghệ sĩ, thói mê tín của các đời giám đốc, trò sáng tạo vô vị từ những bộ óc quá khích của đám con gái trong vũ đoàn ba lê, của mẹ chúng, của các chị xếp chỗ, của những người làm trong phòng gửi đồ và của bà gác cổng.

Câu chuyện ghê rợn ấy đã gieo cảm hứng vào lòng tác giả trinh thám Gaston Leroux. Ông quyết định góp nhặt những lời đồn và bắt tay vào sáng viết. Cuốn tiểu thuyết Bóng Ma Trong Nhà Hát kể về một bóng ma có thân phận đầy bí ẩn. Chẳng ai biết con ma đó là ai, đến từ đâu. Nhưng kể từ khi bóng ma ấy đến đã gieo rắc biết bao nỗi sợ kinh hoàng trong nhà hát opera.

Lần lượt những sự việc kỳ lạ bắt đầu diễn ra tại nhà hát. Mọi người bắt đầu hoảng sợ và chuyền tay nhau những lời đồn đầy ám ảnh. Rằng có một con ma đã ngự trị trong bóng tối, đã đem đến những điều kinh khủng nhất cho chốn nhà hát đầy hoa lệ giữa kinh kì Paris.

Thế nhưng mọi người đã lầm, đó không phải là một con ma, mà lại là một con người. Một con người bằng xương bằng thịt nhưng ngoại hình lại không khác gì một con ma. Một con người có vẻ ngoài xấu xí đáng ghê tởm mà chẳng ai muốn lại gần, chẳng ai muốn kết bạn, và chỉ có thể sống chui lủi trong bóng tối như một con ma. Suy cho cùng đó vẫn là một con người không có nơi đi chốn về. Hắn chỉ là một con người cô độc. Tên hắn là Erik.

Erik sinh ra tại một thành phố nhỏ, hắn là con trai của một chủ xây dựng. Cuộc sống có thể nói là dư giả nhưng đời hắn lại không hề hạnh phúc. Chính cha mẹ của Erik cũng thấy kinh tởm đứa con trai xấu xí của mình. Thay vì yêu thương và đồng cảm cho sự bất hạnh của con trai mình thì cha mẹ của hắn lại khiếp sợ cái gương mặt xấu xí trời sinh của hắn.

Không một lời an ủi, một lời động viên. Suốt ngần ấy năm, đời hắn đầy bóng tối. Thân tình và bè bạn, không ai, không một ai tỏ ra thương cảm hay chí ít là thương hại con người xấu xí, đơn độc ấy.

Chẳng chi ư?... Uổng công ta hỏi trong đêm trường

thao thức

Tự nhiên và Tạo hóa

Không nổi tiếng nói nào rót vào tai ta

Một lời an ủi!...

Erik vốn là người có tài ảo thuật, nhưng lại không có ai nhìn nhận tài năng của hắn. Không có ai công nhận năng lực của hắn. Các xã hội mà hắn đang sống chỉ toàn lọc lừa và tàn nhẫn. Giữa sự hoa lệ của thành phố phồn hoa là sự lạnh lẽo của tình người.

Hắn chỉ muốn được là ai đó như mọi người, chỉ muốn sống một cuộc sống bình thường như mọi người vẫn sống. Nhưng chẳng có ai xem Erik là con người bình thường cả. Chẳng có ai bước đến bên hắn đưa đôi tay kéo hắn ra khỏi con đường đầy tối tăm ấy. Chỉ vì hắn xấu xí những con quái vật. Vậy là họ cảm thấy hắn chẳng đáng để làm người, kể cả cha mẹ hắn.

Vậy là, vô cùng mệt mỏi vì cuộc sống phiêu bạt và kinh khủng và quái dị, hắn những mong trở thành ai đó như mọi người.

Vì vậy mà hắn đã bỏ nhà ra đi trong những phút nông nổi của tuổi trẻ. Trong lòng của hắn, cái nơi mà hắn bỏ đi không phải là nhà, không phải là tổ ấm. Đó chỉ là nơi Erik nhận về sự khinh thường, sự ghê tởm của người mà mình chảy chung một dòng máu. Cuộc đời hắn lang bạt nhiều nơi như cuộc đời phiêu lãng của những người Digan. Và rồi hắn chọn dừng chân tại nhà hát opera, nơi hội tụ những giọng ca đẹp nhất Paris.

Khi con người đơn độc được sưởi ấm bằng sự đồng cảm

Khi dừng chân ở nhà hát opera, Erik đã trú ẩn tại đây và gây ra biết bao nỗi sợ cho mọi người tại nhà hát. Vì hắn xấu xí và đáng ghê tởm nên hắn chỉ có thể trốn trong những nơi tăm tối nhất của nhà hát. Và vì thế trong mắt họ, con người sống trong bóng tối ấy chính là một bóng ma. Cũng vì vậy mà, từ một con người, vì có dung mạo như một con quái vật mà hắn phải sống như một con ma.

Sống lầm lũi trong bóng tối tại nhà hát, bóng ma ấy nào học lỏm được từ những danh ca hàng đầu tại nước Pháp. Chẳng bao lâu Erik đã sở hữu một giọng ca đẹp đến tuyệt vời đủ làm rung động lòng người. Và bóng ma đã thật sự làm rung động nàng thơ Christine - cô ca sĩ vô danh tại nhà hát với trái tim đầy thánh thiện.

Giọng ca của bóng ma Erik phát ra trong bóng tối đã khiến trái tim cô gái Christine cảm thấy lay động và hết sức thán phục. Vì vẻ ngoài xấu xí của mình Erik đã không xuất hiện trước mặt cô. Ẩn mình trong bóng tối và cất lên giọng hát tuyệt đẹp như một bóng ma đầy bí ẩn.

Cô gái Christine không hề nghĩ Erik là một bóng ma hay là một con người xấu xí không dám nhìn ánh sáng mặt trời. Cô không hề xem thường hắn như những người khác đã đi qua trong cuộc đời của hắn. Trớ trêu thay Christine lại nghĩ rằng hắn chính là một Thiên Thần Âm Nhạc.

Christine vốn là con gái của một gia đình có truyền thống âm nhạc. Cha của cô là một nghệ sĩ âm nhạc tài năng nhưng lại bạc mệnh. Từ lúc còn nhỏ ông đã kể cho con gái nghe về truyền thuyết Thiên Thần Âm Nhạc. Kể từ đó trong lòng cô gái trẻ đã luôn trông đợi một ngày sẽ gặp được vị thần ấy. Khi bắt gặp giọng ca tuyệt đẹp của Erik, lòng Christine đã tin rằng đó chính là một Thiên Thần thực sự.

Ta không bao giờ mình thấy Thiên Thần, nhưng những tâm hồn được định sẵn sẽ nghe thấy Thiên Thần. Việc đó thường diễn ra vào lúc những tâm hồn không ngờ tới nhất, khi buồn bã hoặc chán nản. Thế là tai họ bỗng nhận ra những hoà âm tinh tú, một giọng ca thần thánh, rồi ghi nhớ suốt đời.

Và rồi bóng ma trở thành người thầy dạy Christine hát. Ẩn mình trong bóng tối, hắn luôn tận tâm giúp cô ca sĩ vô danh từng ngày cải thiện giọng hát của mình. Những ngày tháng đó vậy anh có lẽ là những ngày đẹp nhất trong đời. Vì đó là những ngày hắn không bị xem thường, không bị khinh bỉ hay khiếp sợ. Tài năng của hắn cuối cùng cũng có người công nhận.

Rồi bóng ma cô độc ấy lại đem lòng yêu nàng thơ Christine. Những giây phút ở bên cô ấy, lòng hắn như ấm lại một cách lạ thường. Đó là lần đầu tiên trong đời có người quan tâm và ngưỡng mộ hắn. Cái cảm giác ấm áp như tia nắng mặt trời, hoá ra đó chính là thương. Là thứ tình cảm mà hắn chưa bao giờ cảm nhận được từ khi lọt lòng. Sự ấm áp ấy lại có được từ một người xa lạ.

Trong bất kỳ một mối quan hệ nào nếu không có sự chân thành ngay từ đầu thì không sớm thì muộn cũng sẽ nhận lấy trái đắng. Và Erik đã nhận lấy trái đắng ấy, ngay từ đầu hắn đã không lộ diện gương mặt thật cho Christine thấy. Hắn chỉ ẩn nấp trong bóng tối và cất lên giọng hát của mình.

Vì thế nên trong lòng cô gái ấy chỉ xem Erik là một thiên thần Âm Nhạc mà cô ngưỡng mộ, là một người thầy dạy cô hát và là một ân nhân đã giúp cô từ một giọng ca vô danh đến một ca sĩ trứ danh. Đó không phải là thứ tình cảm như trong lòng Erik những tưởng. Đó chỉ là sự mến mộ, biết ơn và quý mến, và chỉ thế mà thôi.

Nhờ sự chỉ dạy của bóng ma mà Christine đã trở thành một ca sĩ opera nổi tiếng. Cô bắt đầu nhận được sự chú ý của biết bao quý tộc tại kinh đô Paris. Trong đó có chàng trai quý tộc Raoul de Chagny. Tử tước Raoul và Christine biết nhau từ nhỏ nhưng họ đã mất liên lạc nhiều năm vì cách biệt địa vị xã hội.

Khi Christine trở nên nổi tiếng cũng là lúc cô gặp lại tử tước Raoul. Đó cũng là lúc mối quan hệ của bóng ma Erik và Christine càng trở nên thân thiết. Khi tử tước Raoul xuất hiện, lòng cô ca sĩ opera Christine đã không còn có chỗ cho bóng ma Erik nữa.

Và, bỗng đâu, một cơn gió to cuốn theo khăn quàng của Christine xuống biển. Christine hét lên và với tay theo, những cái khăn đã trôi xa theo những con sóng. Christine nghe thấy một giọng nói bảo cô:

"Xin cô đừng bận tâm, tôi sẽ đi lượm khăn của cô dưới biển."

[...]

Đó chính là tử tước Raoul de Chagny.

Vậy là bóng ma cô độc ấy đã đến sai thời điểm. Christine là người đầu tiên bước đến bên đời Erik, đối tốt với hắn, cho hắn cảm nhận được yêu thương. Nhưng tử tước Raoul mới là người đầu tiên đem đến nụ cười cho cuộc đời nàng thơ Christine.

Có lẽ từ "con người" là hai từ xa xỉ nhất trong cuộc đời của Erik. Từ một con người có tài năng hơn hẳn bao người, hắn phải sống như một con ma. Kể từ khi sinh ra, chưa bao giờ có một ai đó đối với hắn như đối với bao người. Lẽ sống của hắn đã bị chính cha mẹ hắn khước từ.

Mọi người sinh ra vốn bình đẳng như nhau, ai cũng có quyền không ngừng cố gắng và đi đến hạnh phúc. Nhưng suốt dằng dẳng bao nhiêu năm của cuộc đời mình, đời hắn chưa bao giờ biết cái gì là bình đẳng, là công bằng. Hắn chỉ muốn được là ai đó như mọi người nhưng lẽ sống của hắn cứ liên tiếp bị khước từ. Rồi lẽ sống của con ma đơn độc ấy lại bị khước từ lần hai. Christine đã từ bỏ hắn.

Phải thương xót hắn ư? Phải nguyền rủa hắn ư? Hắn chỉ yêu cầu được là ai đó, như tất cả mọi người! Nhưng hắn quá xấu xí! Và hắn phải giấu đi cái tài năng của mình, hoặc làm chiêu trò với tài năng ấy, khi mà, với một khuôn mặt bình thường, hắn đã có ý là một trong những bậc danh giá nhất của loài người! Hắn có một trái tim chứa đựng cả thế giới, và rốt cuộc, hắn phải bằng lòng với một cái hầm.

Khi Christine biết được Erik không phải là một Thiên Thần Âm Nhạc mà chỉ là một con người đầy ghê tởm thì lòng cô chỉ có ghê sợ. Cô mến mộ giọng hát của Erik chứ không phải con người Erik. Cũng như khi chúng ta nghe một bản nhạc hay thì chúng ta luôn nghĩ rằng gương mặt của người nghệ sĩ cũng đẹp như giọng hát của họ. Christine cũng vậy, cô luôn nghĩ rằng Erik là một Thiên Thần Âm Nhạc tuyệt đẹp chứ không phải một con người với gương mặt xấu xí như quái vật.

Mặt trời thì đỏ rực, và lũ chim đêm thường không thích nhìn ánh mặt trời! Em chưa bao giờ nhìn thấy hắn dưới ánh sáng ban ngày… Chắc hẳn là kinh rợn lắm!... nàng lúng búng, đồng thời quay sang nhìn Raoul bằng đôi mắt nhớn nhác. Ôi! Lần đầu tiên em nhìn thấy hắn!... Em đã tưởng hắn sắp chết!

Cuối cùng Erik vẫn không thể sống như một con người. Hắn chỉ có thể là một bóng ma đơn độc sống trong bóng tối. Những tưởng nàng thơ Christine sẽ đến và đem ánh sáng đặt vào con đường hầm tăm tối của cuộc đời hắn. Nhưng không, hoá ra cô chỉ là một người như bao người khác. Một người kinh tởm và ghê sợ hắn. Trong mắt bao người, hắn chỉ là con quái vật.

Hoá ra cái vẻ bề ngoài quan trọng đến như vậy. Quan trọng đến mức vùi dập một kiếp người, xoá bỏ cả tư cách đi tìm lẽ sống của họ. Cuốn tiểu thuyết đến tận hôm nay vẫn khiến người ta phải bàng hoàng: trong cuộc đời cũ, vẻ ngoài quan trọng đến vậy ư? Không, đến tận hôm nay ngoài kia xã hội, vẫn còn số ít con người tàn nhẫn, vô tâm và rẻ rúng con người chỉ vì vẻ ngoài của họ.

Cuốn tiểu thuyết Bóng Ma Trong Nhà Hát của Gaston Leroux đã khiến xã hội phù hoa tại nước Pháp lúc bấy giờ cảm thấy bàng hoàng. Hoá ra một nơi tưởng chừng là hoa lệ như Paris lại tồn tại những tư tưởng rẻ rúng con người đến như vậy. Đó chính là tư tưởng ngưỡng mộ hoàng tử mà quên rằng đôi khi kẻ xấu xí cũng biết đau. Là đánh đồng giữa vẻ ngoài và nhân phẩm.

Trong truyện cổ tích, người ta nói quá nhiều về những kẻ xấu xí, rằng kẻ xấu xí thì nhân phẩm cũng xấu xa. Nhân vật phản diện sẽ luôn là con sói xấu xí, mụ dì ghẻ xấu xí,... Còn nhân vật chính sẽ luôn là hoàng tử, công chúa, cô gái nghèo nhưng xinh đẹp,...Những câu chuyện dân gian ấy từ bao đời lưu truyền dễ dàng đi vào lòng người và gieo vào lòng họ những suy nghĩ. Đó là: kẻ xấu thường đi đôi với ngoại hình xấu xí và ngược lại.

Bóng Ma Trong Nhà Hát không hẳn là một chuyện tình, mà còn là một chuyện đời. Một câu chuyện đầy cay đắng nhưng cũng đầy nhân văn. Đó là đừng phán xét ai đó dựa trên vẻ vì họ xấu xí hay bần cùng. Dù cho họ có xấu xí, nhưng họ vẫn như chúng ta. Vẫn là một con người có quyền được sống bình đẳng như bao người khác.

Cuốn tiểu thuyết Bóng Ma Trong Nhà Hát của Gaston Leroux xuất hiện lần đầu năm 1909 trên tờ Le Gaulois. Cuốn tiểu thuyết nhanh chóng gây được tiếng vang khắp Paris và giáng một đòn nặng nề vào ý thức hệ già cỗi lúc bấy giờ. Đó là tư tưởng phân biệt đẳng cấp giữa người với người, đó là sự bất bình đẳng trong xã hội giữa những quý tộc có vẻ ngoài hào nhoáng và những con người xấu xí, bần cùng.

Tác phẩm kinh điển ấy sau hơn 100 năm vẫn gây ảnh hưởng lớn và khiến độc giả không thể nào quên được. Vở nhạc kịch Bóng Ma Trong Nhà Hát dựa trên cuốn tiểu thuyết kinh điển ấy đã trở thành một trong những vở kịch thành công nhất lịch sử khi vinh dự vượt qua cả Titanic hay Cuốn Theo Chiều Gió về doanh thu. Tác phẩm đã công chiếu tại hơn 27 quốc gia và thu hút hơn 130 triệu khán giả.

Còn bộ phim điện ảnh chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết này cũng rất thành công khi thu về hơn 150 triệu USD và nhận được 3 đề cử chỉ giải Oscar danh giá. Cuốn tiểu thuyết này đã khơi nguồn cảm hứng cho biết bao vở nhạc kịch tại các nhà hát lừng danh thế giới. Hàng chục tác phẩm điện ảnh, truyền hình ở các nước lớn như Mỹ, Anh, Úc,... đã bị ảnh hưởng bởi tác phẩm này.

Lấy cảm hứng từ một câu chuyện có thật, tiểu thuyết Bóng Ma Trong Nhà Hát truyền đi một thông điệp nhân văn về hiện thực cuộc sống này. Đó là đừng đánh giá con người dựa trên vẻ ngoài của họ. Đã là con người, ai cũng bình đẳng, và họ xứng đáng được sống như bao người dù vẻ ngoài của họ có ra sao đi nữa.

Bài viết bởi Trần Hạnh - Bookademy

Ảnh: Nguyễn Thảo - Bookademy

-------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy

Bạn đam mê viết lách, yêu thích đọc sách và muốn lan tỏa văn hóa đọc tới cộng đồng của YBOX.VN? Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: http://bit.ly/bookademy_ctv

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Tên tác giả - Bookademy." Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.