Cuộc sống của mỗi người là một chuyến hành trình riêng biệt. Chúng ta đến với thế giới này bằng sự lạ lẫm và tò mò của một đứa trẻ. Ta bắt đầu học hỏi và nhìn nhận mọi thứ bằng đôi mắt, sự lắng nghe và cả sự cảm nhận về những điều chúng ta gặp, những câu chuyện chúng ta đọc hay nghe kể từ bất kì một ai. Rồi thời gian trôi qua, trên chuyến hành trình ấy, ta lại đứng trước những quyết định quan trọng. Có người kiên định với con đường của mình từ đầu đến cuối. Nhưng không nhiều người may mắn như thế, bởi cuộc sống có những khó khăn, những trách nhiệm và cả những sự ràng buộc để rồi ta không còn đủ can đảm và tự tin cho lựa chọn những khát vọng của ngày trẻ, không dám đi theo tiếng gọi của con tim mình. Những ước mơ mà trong mắt người trưởng thành là một thứ mông lung vô định, thứ có thể khiến ta đánh mất đi những gì mà mình đang có, nhưng ta lại không thể nào biết được rằng liệu con đường mình lựa ấy có kết quả ra sao. Có lẽ chính vì thế mà chuyến hành trình theo đuổi vận mệnh của cậu bé chăn cừu Santiago trong tác phẩm Nhà Giả Kim của Paulo Coelho trở thành một trong những tác phẩm được yêu thích nhất mọi thời đại. Có tên trong kỷ lục Guiness vì đã được dịch ra 56 thứ tiếng và bán được 65 triệu bản.

Tóm tắt truyện

Santiago là một cậu bé chăn cừu mang trong mình một nỗi tò mò với Thế Giới. Gia đình cậu định sẵn mục tiêu cậu sẽ trở thành 1 linh mục để khiến họ có thể tự hào. Nhưng với sự khát khao trong lòng mình, cậu nói với cha cậu về quyết định của bản thân. Có lẽ bởi vì cũng từng có những giấc mộng như thế nên cha cậu đã giúp cậu trở thành một người chăn cừu để có thể đi được khắp mọi nơi, tự ngắm nhìn và cảm nhận mọi thứ. Thế là cậu bé chăn cừu bắt đầu chuyến hành trình của cuộc đời mình, với vô vàn những thứ mà cậu chưa gặp bao giờ cùng với đó là những thử thách khó khăn mà cậu sẽ phải đối mặt. Để rồi có thể kết cục của cậu sẽ trở thành một kẻ ngốc đánh mất những gì cậu đang có vì những giấc mộng viển vông.

Có lẽ khi đọc đến đây, nhiều người cũng thầm nghĩ cuộc đời của cậu bé chăn cừu giống mình. Phải chăng khác là ở chỗ cậu ấy dám lựa chọn một quyết định táo bạo khi còn trẻ thay vì chỉ răm rắp nghe theo lời của phụ huynh. Chúng ta luôn sợ hãi với những thứ xa lạ và tự tin hơn với những điều mà mình đã quen thuộc, nhưng điều đó không có nghĩa rằng ta sẽ không thể làm tốt những điều xa lạ ấy. Chỉ là chúng ta có thể đánh mất những thứ hiện tại mà chúng ta đang sở hữu khi quyết định làm một điều gì đó quá lạ lẫm trong cuộc sống.

Trong quãng thời gian chăn cừu của mình, Santiago đã được đi đến nhiều nơi và học hỏi được nhiều thứ. Cậu học được cách săn sóc và cạo lông cừu, còn học được cả việc tìm nguồn nước từ những bầy cừu của mình. Cậu gặp một giấc mơ kỳ lạ được lặp lại về việc một đứa trẻ khác nắm tay cậu và chỉ cho cậu về một kho tàng nào đó ở Kim Tự Tháp của xứ Ai Cập khi cậu dắt bầy cừu của mình vào trú trong một nhà thờ bị bỏ hoang, điều này khiến cậu bắt đầu sinh ra một nỗi tò mò. Rồi bước ngoặt đến khi cậu gặp vị vua già kỳ lạ, chẳng một tên lính gác hay kẻ hầu nào đi theo ông ta. Ông ấy nói với cậu tất tần tật về những điều cậu đã trải qua khi còn nhỏ và về giấc mơ của chính cậu để chứng minh về sự tồn tại của ông ấy. Rồi ông chỉ dẫn cậu đi theo vận mệnh của mình với thù lao là một phần mười số cừu mà cậu đang sở hữu. Ắt hẳn đây là một quyết định vô cùng khó khăn với chính cậu. Làm sao cậu biết được rằng liệu ở xứ sở Kim Tự Tháp xa xôi ấy thật sự có một kho tàng đang chờ đợi cậu hay không? Nhưng cuối cùng cậu cũng kiên trì với sự lựa chọn của mình. Cậu trả thù lao cho nhà vua già nhưng thứ cậu nhận được chỉ là sự động viên về việc hãy tin vào con đường đi đến Kim Tự Tháp của vận mệnh. Ông ấy nói rằng sẽ có ngôn ngữ của dấu hiệu và cậu hãy cố gắng nhận ra nó, kèm với đó ông ấy đưa cho cậu 2 viên đá Urim và Thummim (tên 2 hòn đá thầy tư tế đạo Do Thái dùng để bói toán)

Thế là chàng chăn cừu lên đường, bán sạch bầy cừu của mình để đổi lấy cơ hội cho một giấc mộng về kho tàng nơi xứ sở xa xăm. Nhưng rồi đúng như cái cách mà người ta vẫn hay nói: Cuộc sống có những lúc mọi thứ không như là những gì ta muốn. Vừa vượt qua eo biển để đến với Châu Phi. Cậu đã bị lừa hết số tiền mà mình có được khi bán bầy cừu, cậu đành xin làm việc tại một cửa hàng pha lê đã bắt đầu thưa thớt khách dù quá khứ huy hoàng của nó. Nhưng bằng sự thông minh, sáng tạo và chăm chỉ của mình. Cậu khiến cho cửa hàng pha lê bắt đầu đông khách trở lại. Khi tích góp đủ tiền, cậu dự tính sẽ mua một bầy cừu rồi trở lại về quê hương mình. Nhưng sau khi chào tạm biệt ông chủ tiệm pha lê, cậu thấy 2 viên đá Urim và Thummim rơi ra từ chiếc áo khoác cũ. Cậu nhớ lại thứ ngôn ngữ của dấu hiệu mà vị vua già đã nói với mình. Lại một lần nữa cậu quyết định tiếp tục chuyến hành trình của vận mệnh, chuyến hành trình mà có thể lại một lần nữa khiến cậu mất đi tất cả.

Cậu đã băng qua một chặng đường dài đằng đẵng đến những xứ sở xa lạ, những con người cậu gặp trên đường và những điều đó đã dạy cậu về những dấu hiệu trong cuộc sống. Khi còn cách Kim Tự Tháp là một sa mạc mênh mông rộng lớn, đi cùng đoàn với cậu là một chàng người Anh, người cũng đang đi tìm vận mệnh của chính mình với đích đến là được gặp và học thuật luyện vàng của Nhà Giả Kim. Cậu bắt đầu chia sẻ với anh ta về những điều cậu đã học được, những dấu hiệu cậu nhận biết được từ chim, cây cối và cả sa mạc. Còn anh ấy thì chỉ cho cậu về những bài học trong những cuốn sách của anh ta. Nhưng rồi họ lại nhận ra mỗi người có một cách học riêng mà không thể hiểu được thứ ngôn ngữ từ bài học của người còn lại.

Nhưng chuyến hành trình băng qua sa mạc chẳng dễ dàng chút nào. Cả đoàn phải nán lại tại một ốc đảo trung lập giữa sa mạc khi vùng này đang có chiến tranh giữa các bộ tộc. Tại đây, cậu gặp được tình yêu của cuộc đời mình, Fatima. Cuộc gặp này dường như khiến cậu quên đi tất cả và muốn ở lại. Cùng với đó là việc chàng người Anh gặp được “Nhà Giả Kim” trong truyền thuyết. Ông khuyên chàng người Anh bắt đầu thử cách luyện chì thành vàng để tìm kiếm con đường trở thành một Nhà Giả Kim. Thay vào đó ông dành nhiều thời gian hơn cho việc hướng dẫn cậu đi theo vận mệnh của của trái tim cậu. Ông nói rằng nếu cậu chọn ở lại cùng với tình yêu của cậu, cậu sẽ trở thành một người giàu và có một cuộc sống yên bình. Những năm đầu, cậu sẽ tràn ngập hạnh phúc và giúp ích được nhiều cho ốc đảo này. Nhưng sau đó, vì cậu đã quá nhiều lần phớt lờ vận mệnh của chính mình, cậu sẽ không còn được thấy những dấu hiệu nữa. Rồi cậu nhớ về chuyến hành trình của cậu, điều đã đưa cậu đi được đến xứ sở xa xôi này. Cậu bắt đầu lang thang hằng đêm quanh các gốc cây Chà Là để tiếc nuối về quyết định dễ dàng của ngày hôm nay và Fatima, tình yêu của cậu cũng sẽ không hạnh phúc khi nhận ra rằng cậu đã chọn không là chính mình để ở lại với cô ấy. Rồi cùng với sự động viên của Fatima, cậu lên đường tiếp tục hành trình đến với Kim Tự Tháp để tìm kiếm kho tàng. Đồng hành cùng cậu giờ đây là “Nhà Giả Kim” lừng danh. Tuy nhiên, ông chẳng hề dạy bảo cậu điều gì, ông chỉ tiếp thêm cho cậu một niềm tin mãnh liệt và hướng cậu đi trên con đường đúng đắn. Rồi cậu học từ sa mạc những dấu hiệu như khi nhìn thấy những cảnh báo cho ốc đảo về những người đến xâm lược như trước đây, học cả cách trở thành gió để giúp cậu sống sót sau khi bị một đoàn quân bắt giữ.

Khi còn cách Kim Tự Tháp vài giờ đi đường, Nhà Giả Kim quyết định chia tay cậu tại một tu viện. Ông biến chì thành vàng ngay tại đây để chứng minh với cậu về những gì mình đã nói. Ông chia số vàng đó ra làm 4 phần, 1 phần cho ông, 1 phần cho người tu sĩ, 1 phần cho cậu và phần còn lại để dành vì biết đâu cậu sẽ lại đánh mất tất cả những thứ mình có một lần nữa. Rồi cậu một mình tìm đến Kim Tự Tháp, nhưng khi cậu đang đào kiếm kho tàng thì cậu gặp vài gã dân bản địa. Họ hỏi cậu đang tìm kiếm gì và khi cậu nói rằng cậu tìm kiếm kho tàng từ giấc mơ của chính mình. Một gã trong số đó vừa giễu cợt vừa kể cho cậu nghe giấc mơ lặp đi lặp lại của hắn về một ngồi nhà thờ bỏ hoang ở Tây Ban Nha, nơi mà những kẻ chăn cừu thường dắt bầy cừu của mình đến trú chân. Ở đấy có một kho tàng nhưng hắn chẳng ngu ngốc gì mà tin vào giấc mơ như vậy. Sau khi tẩn cho cậu một trận, chúng cướp sạch số vàng rồi rời đi. Cậu bắt đầu nằm dưới hố và mỉm cười nhìn Kim Tự Tháp, cuối cùng thì cậu cũng biết kho tàng ở đâu.

Câu chuyện được khép lại với hình ảnh cậu chăn cừu tìm thấy kho vàng trong nhà thờ bỏ hoang vào lúc hoàng hôn, nơi trước đây cậu đã mơ thấy giấc mộng kỳ lạ của mình khi dắt bầy cừu tới trú. Đó là một cái kết đầy viên mãn cho những kẻ mộng mơ, thứ sẽ thắp lên không ít tia hy vọng cho bất kỳ ai muốn theo đuổi chuyến hành trình khát vọng của con tim mình.

Santiago có lẽ là một cậu bé dũng cảm hiếm hoi dám chọn đi theo những khát vọng của con tim mình. Không chỉ một mà rất nhiều lần cậu sẵn sàng đánh đổi hết tất cả để có thể đi đến cái đích cuối cùng trong chuyến hành trình đấy. Rồi những điều cậu gặp trở thành một trong những bài học sâu sắc trong cuộc đời cậu. Những điều mà cậu sẽ tràn đầy tự hào khi nhắc về nó sau này.

Chắc có lẽ nhiều người bảo rằng Santiago nên đào ngay dưới nơi mà cậu đã mơ thấy giấc mộng về kho tàng, cậu sẽ không phải đi một quãng đường xa đến thế để rồi trở về nơi xuất phát. Nhưng nếu như vậy, cậu sẽ bỏ qua những bài học của cuộc đời mình. Những điều cậu sẽ gặp trên chuyến hành trình ấy, những khó khăn mà cậu đã vượt qua để tiếp thêm cho chính cậu sự dũng cảm và tự tin. Ừ thì biết đâu cậu sẽ tìm thấy kho vàng với kiểu may rủi ấy. Nhưng rồi đối diện với nó sẽ là sự rỗng tuếch trong tâm hồn của chính cậu.

Sự tò mò với thế giới bao la của cậu bé chăn cừu

Chàng trai ngồi dậy, và cầm lấy cây gậy chăn cừu, bắt đầu đánh thức đàn cừu vẫn còn yên giấc. Chàng trai chú ý rằng, chẳng bao lâu khi chàng tỉnh giấc, hầu hết đàn cừu cũng bắt đầu cựu quậy thức dậy. Hình như có một năng lực huyền bí hòa quyện cuộc sống của chàng với đàn cừu, người đã chăn dắt chúng hai năm qua, hướng dẫn chúng qua những vùng thôn dã để tìm thức ăn và nước uống. “Chúng đã quá quen và quá biết thời khắc của mình”, chàng lẩm bẩm như thế. Nghĩ về điều ấy một lúc, chàng nhận thấy rằng có thể có một cách khác: là chàng đã quá quen thuộc với thời khắc của chúng.

Đây là những câu hỏi của riêng chàng chăn cừu Santiago với chính mình, cậu muốn trở thành một người chăn cừu cũng chỉ đơn giản vì cậu tò mò với thế giới. Cậu muốn được tận mắt trông thấy những nơi xa lạ mà cậu thường nghe mọi người nhắc về nó. Những kẻ mang trong mình một nỗi tò mò với thế giới đều thường xuất hiện những câu hỏi kỳ lạ trong đầu mình chỉ để họ có thể giải thích về những điều họ gặp trong cuộc sống. Họ tin chắc rằng mọi thứ đều sẽ có quy luật riêng và luôn cố gắng tìm hiểu trước những sự vật, hiện tượng trong cuộc sống của chính mình. Có lẽ với rất nhiều người, đây có thể là một câu hỏi ngớ ngẩn. Nhưng vì chính câu hỏi này lại khiến cho chuyến hành trình của cậu chăn cừu trở nên thuyết phục chúng ta hơn bao giờ hết. Bởi phải mang trong mình bao nhiêu mộng mơ mới có thể đủ dũng cảm để chọn cho mình một chuyến hành trình mông lung đến thế. Một chuyến hành trình để tìm kiếm một điều mà ngay cả chính bản thân cậu cũng chưa bao giờ biết được. 

Cuộc gặp gỡ với vị vua già

“Ta là vua xứ Salem,” ông già dõng dạc nói

“Tại sao một vị vua lại đi trò chuyện với một kẻ chăn cừu tầm thường nhỉ?” Cậu thắc mắc hỏi, có hơi xấu hổ về xuất thân của mình.

“Có nhiều lý do. Nhưng lý do chính là cậu đã thành công trong sự đeo đuổi vận mệnh của mình.”

“Cậu hãy cầm lấy,” ông già nói và rút từ giữa áo giáp bằng vàng kia một viên đá trắng và một viên đên. “Hai viên đá này tên là Urim và Thummim. Viên đen nghĩa là có, viên trắng nghĩa là không. Nếu cậu không tự mình nhận ra được dấu hiệu thì hai viên đá này hữu ích cho cậu đấy. Phải luôn đặt câu hỏi khách quan. Song tốt nhất là cậu tự quyết định. Kho tăng nằm ở Kim Tự Tháp, cậu đã biết rồi. Nhưng nhờ có ta cậu mới quyết định, nên cậu phải trả sau con cừu”

Đây có lẽ là cuộc gặp gỡ định mệnh đối với cậu chăn cừu, nhờ có cuộc gặp gỡ này mà cậu lựa chọn đi tìm kho tàng như giấc mộng mình từng gặp phải. Có lẽ trước đây và cả lúc này cậu đều sẽ hoài nghi về việc có tồn tại không của cái kho tàng ấy. Nhưng có lẽ nhờ gặp gỡ vị vua già xứ Salem và có trong tay những viên đá tiên tri. Mà cậu vững tin hơn với sự lựa chọn của chính mình. Cậu cũng bắt đầu học cách ra quyết định và sự lựa chọn của riêng mình. Con đường phía trước có lẽ còn đầy rẫy chông chênh và khó đoán. Nhưng ít ra, cậu cũng bắt đầu hình dung ra con đường của chính mình. 

Dấu hiệu sẽ xuất hiện khi chúng ta đi lệch con đường của định mệnh

Chàng trai lên phòng, thu vén tất cả những gì mình có. Được ba túi đầy. Vừa dợm đi cậu chợt thấy ở góc phòng chiếc bị đeo vai cũ thời chăn cừu của mình. Nó sờn đến nỗi không nhận ra. Trong bị còn quyển sách dày và chiếc áo khoác cũ. Cậu lấy áo ra, định đem cho một đứa trẻ sống lang thang nào đó thì hai viên đá Urim và Thummim rơi xuống

Lúc ấy cậu mới sực nhớ đến vị vua già và sửng sốt vì không ngờ bấy lâu nay mình không hề nghĩ đến ông. Suốt một năm qua cậu chỉ bận lo kiếm tiền để khi trở về Tây Ban Nha khỏi mang tiếng là kẻ chẳng làm nên trò trống gì?

“Đừng bao giờ từ bỏ ước mơ của mình,” ông vua già đã bảo cậ thế, và “hãy lần theo dấu hiệu”

Mọi thứ lại một lần nữa như nhắc nhở cậu chăn cừu về ước mơ của chính cậu. Về mục đích đã đưa cậu vượt đại dương đến một vùng đất xa lạ. Về những gì mà cậu luôn tìm kiếm, khát khao và tò mò. Có lẽ giây phút ấy, cậu chăn cừu lại một lần nữa trở thành chính mình của những ngày mới bắt đầu chuyến hành trình ấy và chắc hẳn rằng ngọn lửa khát khao trong lòng cậu lại một lần nữa bùng lên một cách mạnh mẽ, sau những ngày dài âm ỉ như sắp bị lãng quên.

Giữa tình yêu và ước mơ

Nếu ở lại cậu sẽ trở thành cố vấn của ốc đảo. Cậu có đủ vàng để tậu nhiều cừu và lạc đà. Cậu sẽ cưới Fatima và năm đầu hai người sẽ rất hạnh phúc. Cậu sẽ tập yêu thích sa mạc và từng cây một của năm vạn cây chà là.

Năm thứ hai cậu sẽ nhớ lại rằng ở đâu đó có một kho báu. Các điềm sẽ không ngừng nhắc tới và cậu sẽ cố lờ đi. Năm thứ ba các điềm sẽ lại tiếp tục nhắc nhỡ cậu về kho tàng và vận mệnh của cậu. Và đêm đêm cậu sẽ lang thang trong sa mạc, khiến Fatima buồn khổ vì cho rằng chính cô đã cản bước chân cậu.

Năm thứ tư, vì cậu cứ lờ đi, các điềm sẽ không xuất hiện nữa. Các tộc trưởng sẽ nhận thấy thế và sẽ không dùng cậu làm cố vấn nữa. Khi đó cậu sẽ là một thương nhân giàu có với nhiều lạc đà và hàng hóa. Nhưng cho đến cuối đời cậu sẽ mãi lang thang trên sa mạc, luẩn quẩn quanh các gốc chà là, vì biết rõ rằng mình đã không đi theo vận mệnh và lúc ấy mọi sự đã quá trễ.

Việc gặp gỡ Fatima, tình yêu của cuộc đời cậu chăn cừu. Khiến cậu gần như không muốn tiếp tục chuyến hành trình của mình nữa. Nhưng rồi nhà giả kim đã kể cho cậu nghe về cuộc đời của cậu nếu lựa chọn ở lại. Điều đó càng minh chứng cho việc tình yêu chưa bao giờ kiềm hãm giấc mơ của bất kỳ ai, mà nó còn là động lực để mỗi người theo đuổi giấc mơ của chính mình.

Cuộc sống có lẽ luôn là những vòng lặp. Ta thường đi một chặng đường dài rồi sẽ lại trở về nơi mà bản thân mình xuất phát. Nhưng khi đã đi qua một chuyến hành trình với sự kiên định và trải qua nhiều thứ. Nó sẽ là nền tảng để tạo dựng ra một con người của bạn ngày hôm nay. Tôi rất tin vào câu chuyên của Santiago và càng tin hơn nữa về triết lý: “Khi bạn thật tâm mong muốn điều gì, thì cả vũ trụ sẽ hợp lực để giúp bạn đạt được nó”. Bởi lẽ đó là thành quả xứng đáng cho những người kiên trì vượt qua khó khăn để tìm kiếm kho tàng trong lòng mình. Còn nếu không? Chẳng sao cả, vì ta vừa tìm thấy một sự thật về giấc mộng của chính mình.

Review chi tiết bởi: Hữu Ngọc - Bookademy

Hình ảnh: Thanh Hương

______________

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy

Bạn đam mê viết lách, yêu thích đọc sách và muốn lan toả văn hoá đọc tới cộng đồng của YBOX.VN? Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: http://bit.ly/bookademy_ctv

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ “Tên tác giả - Bookademy”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.