“Suốt ngày Bấc ủ ê thẫn thờ bên bờ ao hoặc bồn chồn đi lang thang quanh quẩn giữa khu trại. Cái chết, một sự mất đi khỏi cuộc sống của vật đang sống, Bấc biết như vậy, và Bấc biết là Giôn Thoóc-tơn đã chết. Cái chết đó để lại một nỗi trống trải lớn trong lòng nó, phần nào giống như cơn đói, nhưng là nỗi trống trải gây đau đớn, đau đớn mãi, mà thức ăn nuốt vào bao nhiêu cũng không lấp kín được.” Khi mà nỗi đau mất người thân quá lớn, khi mà con người không còn ý nghĩa với Bấc, nó đã đi theo tiếng gọi của núi rừng, của những con sói hoang dại, của những người anh em.

1.       Tác giả Jack London và lời người dịch

Jack London là nhà văn, nhà báo và là nhà hoạt động xã hội nổi tiếng người Mỹ, tác giả của những tác phẩm nổi tiếng như Tiếng gọi của hoang dã (The Call of the Wild), Nanh trắng (White Fang), Tình yêu cuộc sống (Love of Life),…Các tác phẩm của ông lên tiếng bênh vực người nghèo khổ, phê phán xã hội tư sản, bộc lộ khát khao cải tạo cuộc sống con người.

Theo lời người dịch, cuốn sách đã được dịch và xuất bản từ tháng 11 năm 1983 nhưng tựa đề cũ là Tiếng gọi nơi hoang dã không truyền đạt được tinh thần và câu chữ của tác giả Jack London nên lần xuất bản này đã được chỉnh chu nội dung và nhan đề truyện theo tinh thần và câu văn của tác giả: Tiếng gọi của Hoang Dã với chủ ý nhân cách hóa cõi hoang dã. Tác phẩm đã được chuyển thể thành bộ phim cùng tên và khởi chiếu từ cuối tháng hai năm nay.

1.       Bố cục tác phẩm

Truyện bao gồm 7 chương, là hành trình dài của chú chó Bấc trải qua những ngày tháng lao động khổ nhọc và bị ngược đãi, sau được Giôn Thoóc-tơn chăm sóc, yêu thương. Và khi người chủ cuối cùng trân quý nó qua đời, con người và những khắc nghiệt của cuộc đời không còn níu giữ được Bấc, nó đi theo tiếng gọi chân chính của nguồn cội.

I.                     Vào cõi nguyên thủy

II.                   Luật của dùi cui và răng nanh

III.                 Con thú nguyên thủy thống soái

IV.                 Kẻ đã đạt tới quyền lực

V.                  Lao khổ trên vệt đường mòn

VI.                 Vì tình yêu thương đối với một con người

2.       Từ vương gia trở thành chú chó rắn rỗi

Bấc là một cá thể độc lập, riêng biệt và nổi bật hơn hẳn so với những con khác. Truyện mở ra hình ảnh một con chó cao sang vương giả và rất văn minh. Đó là Bấc, nó là giống con lai bởi vậy mà dù bố thuộc nòi Xanh Béc-na, khổng lồ nó chỉ nặng một trăm bốn mươi pao. Nhưng nhanh chóng sau đó, cuộc sống nó rẽ sang một hướng khác khi mà nó bị bắt cóc mang bán cho người nịt đỏ. Cậu nào đã biết sức mạnh của cái dùi cui khi còn sống cùng ông Thẩm, chỉ đến khi bị bắt cóc và ngược đãi bởi loài người. Nó biến thành con quỷ dữ để chống đối lại những sự đánh đập, hành hạ tàn nhẫn nhưng cuối cùng nó nhận ra vẫn nên ngoan ngoãn trước phát hiện mới – cái dùi cui của ông nịt đỏ.

Đầu choáng váng, họng và lưỡi đau nhức nhối, trong tình trạng đã bị bóp cổ đến gần như ngắc ngoải. Bấc gắng sức đương đầu với những tên hành hạ mình, nhưng nó liên tiếp bị quật ngã và thắt nghẹt thở nhiều lần, cho đến khi chúng giũa đứt được cái vòng đai bằng đồng nặng nề và gỡ ra khỏi cổ nó. Sau đó sợi dây thừng được tháo ra, và Bấc bị ném vào một cái thùng thưa giống chiếc cũi.

Từ dạo đó, bao nhiêu chân lý mới đã được nó tiếp thu nhanh chóng khi tham gia vào đoàn chó kéo xe đưa thư trên tuyết của Pê-rôn và Phrăng-xoa. Nó không còn kén cá chọn canh món mình thích nữa, không còn đủng đỉnh thưởng thức bữa ăn nếu không muốn bị cướp mất, thậm chí còn giải quyết xong phần ăn của mình nhanh gọn để đi cuỗng luôn lát thịt muối của anh chàng giao thư Pê-rôn – điều mà nó học được từ Pai – cơ, kẻ ăn cướp tinh quái. Nó cũng chẳng muốn như thế đâu, một chú chó sẵn sàng chết vì nghĩa đã bị phi văn minh hoàn toàn để thích ứng với môi trường đầy cừu địch và bạo lực. Nó cũng hiểu ra, chăn êm trong chiếc lều sẽ không bao giờ dành cho nó, khi vừa bước chân vào đã bị đá văng ra ngoài trời tuyết giữa đêm. Bấc rất hiểu chuyện và thông minh.

3.       Những cuộc chiến đẫm máu và tình yêu lao động

Đoàn người và chó kéo xe bị những con chó Ét-xki-mô đói ăn đến càn quét thức ăn trong lúc dựng lều nghỉ và những bộ hài cốt lùng thùng ngập nước dãi nhìn những con chó kéo xe như những miếng thịt ngon.

Chiếc dùi cui của anh giáng như búa bổ xuống mạng sườn hốc hác, chiếc thùng thực phẩm đổ lật úp xuống đất. Ngay lập tức mấy chục con vật đói ăn lăn xả vào tranh cướp đống bánh mì và thịt lợn muối. Những chiếc dùi cui quật xuống chẳng làm chúng nao núng. Chúng kêu ăng ẳng và rú lên dưới trận đòn giáng như mưa, ấy thế mà vẫn cứ điên cuồng bám chặt cho đến khi chúng ngốn sạch mẩu vụn cuối cùng.

Dưới sự chỉ dẫn và đòn roi của Xôn-lếch và những con chó dày dặn kinh nghiệm khác trong bầy, Bấc đã học hỏi được nhiều thứ và kéo xe thuần thục hơn hẳn. Nó tự hào về vốn có của nó – niềm tự hào được lao động trên vệt đường mòn. Và cuộc xung đột để giành quyền lực nhất định sẽ nổ ra, vì Bấc muốn vậy.

Tính chất con thú nguyên thủy muốn chiếm địa vị thống soái đã trỗi dậy mạnh mẽ bên trong Bấc, và dưới những điều kiện ác liệt của cuộc sống trên con đường mòn vùng băng tuyết, tính chất ấy càng phát triển, phát triển lên mãi. Tuy nhiên đó là sự phát triển thầm kín.

Nó khôn ngoan và không mạo hiểm, nó từng bước chia rẽ đội hình và sự khuôn phép của các con trong đàn chó dưới sự chỉ huy của Xpít, đến độ con Xpít cũng không nhận ra Bấc là một địch thủ nguy hiểm. Về sau nó tuyên chiến với con Xpít, Xpít biến mất và nó đã chiến thắng.

Đã loại được kẻ đứng đầu, con Bấc đã thay chỗ Xpít và lập lại khuôn khổ cho đàn chó. Nó dùng thân hình to lớn của mình để đè con Giô hay cáu bẳn ra trừng trị đến phải xin tha. Khí thế đàn chó được cải thiện dưới sự chỉ huy của Bấc, mọi con như một lại nhảy cùng một nhịp trong vòng dây kéo. Nó thậm chí còn kèm cặp những lính mới để chúng làm quen với công việc. Và thế là cả bầy cùng nhau chạy hàng chục dặm mỗi ngày và lao động cật lực hăng say.

Sau những ngày chạy một ngàn tám dặm chỉ được nghỉ có năm ngày, cả bầy chó yếu đi và cáu bẩn hơn hẳn, nhất là con Đê-vơ. Nó không còn đủ sức để đi tiếp nhưng niềm tự hào được lao động trên đường mòn, được chết trong vòng đai cương của nó lớn hơn bao giờ hết, nó thậm chí còn cắn đứt sợii dây kéo khi Xôn-lếch vào thay vị trí của nó. Nhưng rồi cuối cùng nó đã nằm thở hổn hển nhìn cả bầy tiếp tục lên đường.

4.       Bị hành hạ bởi những người chủ ngu ngốc và Bấc đã được cưu mang

Đi một chặng đường quá dài và không được nghỉ ngơi đầy đủ, bầy chó dường như đã kiệt quệ sức lực. Nhưng tiền trao qua tiền trao lại, và chúng được bán cho một nhóm gia đình ba người là Han và hai vợ chồng Sác và Méc-xê-đet. Hai người đàn ông không biết tính toán, phung phí sức lực cùng với một ả ỏng ẹo đã khiến bầy chó thêm tả tơi. Bọn họ xếp một đống đồ đạc một cách lộn xộn và bừa bãi xong lại đi mua thêm sáu con chó nữa để làm việc. Họ mất một nửa đêm để dựng xong chỗ cắm trại lôi thôi và nửa buổi sáng để nhổ trại và chất đồ lên xe. Sức chó thì yếu mà đến mười bốn con, những con cũ đi cùng Bấc thì quá mệt mỏi và không còn tin tưởng chủ, những con mới thì hoảng sợ và nhút nhát, chúng chẳng được tích sự gì. Và hậu quả là thức ăn cho chó đã vơi một nửa khi chỉ mới đi được một phần tư quãng đường. Bọn họ suốt ngày cãi nhau mà thường xuất phát từ cô ả Méc-xê-đet và cô ta sau đó lại đi nịnh nọt hết bên này đến bên kia. Mọi chuyện ngày thêm rắc rối cho đến khi bọn họ gặp Giôn Thoóc-tơn ở khu cắm trại của ông, dù cho anh đã can ngăn đoàn người và chó đi tiếp vì phần đường phía trước đã bị sụt lún, nhưng Han không những không nghe mà còn cười khẩy đắc thắng và tiếp tục lên đường. Con Bấc đã quá mỏi mệt để đứng dậy và thậm chí không nhúc nhích kể cả chiếc roi vun vút quất xuống. Và rồi Giôn Thoóc-tơn đã cứu rỗi Bấc khỏi lũ người ngu dốt, khi chúng tiếp tục lên đường, đi vào chỗ bị sụt và biến mất.

Giôn Thoóc-tơn và Bấc nhìn nhau.

-          Tội nghiệp! Cái con quỷ đáng thương này! – Giôn Thoóc-xơn lên tiếng và Bấc liếm tay anh.

Từ lúc đó, Bấc ở lại với người chủ lý tưởng này cùng với Xkít và Ních – những con chó của Giôn Thoóc-tơn. Giôn Thoóc-tơn chăm sóc và yêu thương Bấc như một người bạn, một đứa con, ông còn chào chúng bằng một cử chỉ thân ái và hay ngồi kể chuyện tàm phào cho chúng nghe. Tình yêu thương của Bấc đối với ông cũng ngày một lớn dần hơn, nó đã được nghỉ ngơi và hồi phục trở lại. Về sau nó còn cứu Giôn Thoóc-tơn khỏi dòng nước phía nguy hiểm nhất. Và trong một lần khác, Giôn Thoóc-tơn đã cá cược với Mát-thiu-tơn trong một quán rượu En-đô-ra-đô là con Bấc có thể chuyển dịch được xe và kéo một ngàn pao đi một trăm mã. Giôn Thoóc-tơn cũng không biết Bấc có làm được không nhưng nhờ tình yêu thương vĩ đại mà anh dành cho nó, nó tôn thờ anh nên đã cố gắng hết sức, nó đã làm chiếc xe di chuyển và kéo một ngàn pao trong một trăm mã trước sự chứng kiến của dân làng nơi đó. Giôn Thoóc-tơn thì được một khoản tiền để trả nợ còn danh tiếng con Bấc ngày một đi xa hơn và tên tuổi nó được tôn lên thêm nhiều nấc nữa.

5.       Tính hoang dã trỗi dậy bên trong Bấc

Con Bấc đã nhiều lần hú dài như chó sói những đêm lạnh lẽo khi còn kéo xe trên tuyết, đánh dấu sự tiềm tàng nguồn cội trong nó. Nó cũng từng chạy theo tiếng gọi của một con sói nào đó trong rừng, kẻ mà nó cho là anh em ruột thịt chốn núi rừng, và chúng cùng nhau chạy về nơi xuất xứ của tiếng gọi và thậm chí có mấy ngày liền nó không về nhà. Sau đó, Giôn Thoóc-tơn – người cưu mang nó khỏi sự hành hạ và yêu thương nó đã bị giết, cả Piti, Xkít, nó cũng tìm thấy xác. Thật đau đớn thay, nó đã trả thù, nó đâm bổ vào bọn người da đỏ thuộc bộ tộc Y-bét và tiêu diệt tất cả bọn chúng. Hóa ra con người dễ tiêu diệt đến vậy, nó nhận ra điều đó, khi không có luật dùi cui và răng nanh, con người - loại con thịt cao quý hơn tất cả chết quá dễ dàng. Không còn sợi dây ràng buộc nào với con người có thể giữ nó được nữa. Nó bước ra khỏi cái góc của mình và phóng vào rừng cùng những con sói hoang anh em.

Lời kết

Tiếng gọi của Hoang Dã là một cuốn truyện xuất sắc với vẻ đẹp thiên nhiên hoang dã và những cuộc chiến khốc liệt mang tính chất quyết định sống còn được tác giả Jack London miêu tả chi tiết trong tác phẩm. Tác giả đưa người đọc hướng về bản năng nguồn cội tiềm ẩn trong mỗi con người dù cho có đang được hiện đại hóa như con Bấc. 

Tác giả: Thùy Dương - Bookademy