Jiddu Krishnamurti là cái tên không còn xa lạ với chúng ta, khi ông đã quá nổi tiếng với những cuốn sách triết lý chiều sâu và truyền cảm hứng. Mỗi một cuốn sách của ông không chỉ đơn thuần là những chiêm nghiệm của ông về cuộc đời mà còn về nhân sinh và tương lai sau này. Nếu như bạn là người đã từng đọc qua sách của Jiddu Krishnamurti, bạn sẽ cảm nhận được trí tuệ, trải nghiệm và sự thông thái của ông một cách rất rõ ràng. Cuốn sách “Bạn đang nghịch gì với đời mình?” cũng không là ngoại lệ, khi chúng ta có thể một lần nữa bắt gặp những góc nhìn và bài học mà ông đem lại cho độc giả về những trách nhiệm của con người với cuộc sống cá nhân cũng như về giáo dục, về cái tôi và bản ngã.

“Rốt cuộc chúng ta là ai và đang làm những gì với cuộc đời của mình?” 

“Làm việc, làm tình, kiếm sống, suy nghĩ, cảm nhận, trải nghiệm, bạn biết đó, tất cả đều là diễn trình của cuộc sống, điều gì đã khiến tất cả chúng gây cản trở và trở thành vấn đề đeo bám ta?”

Những việc chúng ta đang làm có mục đích và ý nghĩa gì, hay chỉ đơn giản là giúp chúng ta duy trì sự tồn tại? Chúng ta có đang thực sự biết mình là ai và đang làm gì không? Đây tưởng chừng là những câu hỏi vu vơ, nhưng chúng ta không có sẵn những câu trả lời chính xác và có lẽ mất cả đời để có được đáp án. Và dưới góc nhìn của triết gia Jiddu Krishnamurti, ông đã có những bàn luận sắc bén về những câu hỏi trên thông qua cuốn sách “Bạn đang nghịch gì với đời mình?” Cuốn sách hứa hẹn sẽ giúp độc giả khám phá cá nhân cũng như về cuộc sống và xã hội.

Về tác giả Jiddu Krishnamurti và cuốn sách “Bạn đang nghịch gì với đời mình?” 

Tác giả Jiddu Krishnamurti sinh năm 1895, mất năm 1986. Ông là một triết gia và đồng thời là một nhà diễn thuyết nổi tiếng về các vấn đề triết học và tinh thần. Các chủ đề mà ông nghiên cứu bao gồm: mục đích của thiền định, mối quan hệ giữa con người và phương cách để tạo nên sự thay đổi tích cực cho xã hội. Ông được sinh ra và lớn lên trong một gia đình thuộc tầng lớp Brahmin tại Ấn Độ, nhưng ông khẳng định mình không thuộc về bất cứ quốc tịch, tầng lớp, tôn giáo hay trường phái triết học nào. Suốt quãng đời còn lại của mình, ông chuyên tâm vào công việc diễn thuyết độc lập, đi khắp nơi trên thế giới để thực hiện những bài diễn thuyết của mình. Krishnamurti không lệ thuộc vào bất cứ trường phái, giáo phái hay quốc gia nào. Ông cũng không tán thành với bất cứ tư tưởng thuộc học thuyết hay chính trị nào. Ngược lại, ông quả quyết cho rằng những trường phái này là nguyên nhân chính gây ra sự phân chia, chia cách trong xã hội loài người, tạo ra xung đột và trở thành những nguyên nhân căn bản của chiến tranh. Những thông điệp, lời dạy của ông vượt xuyên biên giới, những ranh giới do con người tạo ra. Tác giả Krishnamurti là tác giả của rất nhiều cuốn sách, tiêu biểu như: The world within (Thế giới trong bạn), Cuộc đời phía trước (Life Ahead), What are you doing with your life? (Bạn đang nghịch gì với đời mình?),... Ở độ tuổi 90, ông đã diễn thuyết tại Liên Hợp Quốc về chủ đề Hòa bình và nhận thức, và được trao tặng Huân chương Hòa bình của Liên Hợp Quốc vào năm 1984. 

Cuốn sách “Bạn đang nghịch gì với đời mình?” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của triết gia Jiddu Krishnamurti, tổng hợp những suy nghĩ của ông về những vấn đề trong cuộc sống của các bạn trẻ - những ý kiến đóng góp độc đáo và chân thực nhất cho tư tưởng giáo dục thế kỉ 21. Những điều mà ông cố gắng truyền tải, giảng dạy không can dự gì đến triết lý cuộc đời mà là nghệ thuật khám phá cả thế giới bên ngoài lẫn những suy nghĩ và hành vi bên trong mỗi chúng ta; là sự hiểu biết về tâm trí và trái tim, cũng như về tính toàn thể, vẹn tròn của cuộc sống. 

Cảm nhận về nội dung tác phẩm

“Thế giới không cách biệt với chúng ta, thế giới chính là chúng ta.” Nếu chúng ta thay đổi, cho dù chỉ là một cá nhân, xã hội cũng sẽ thay đổi. Chính vì vậy, nếu chúng ta thay đổi góc nhìn và lối sống, điều này không chỉ có những tác động nhất định tới bản thân chúng ta mà còn tới cả những người xung quanh và một đối tượng nữa được gọi là xã hội. Mặc dù biết rằng là như vậy, nhưng trên đời này không tồn tại một công thức hay bậc thầy nào cho việc dẫn lối cuộc đời, bởi vì cuộc đời muôn trùng nhưng trên hết, là bởi vì chúng ta có khả năng nội tại để tìm kiếm tất cả những câu trả lời cho những khía cạnh như: bản sắc cá nhân, chúng ta là ai, đang làm gì với cuộc đời mình, có mối quan hệ thế nào với những người xung quanh. Nhà hiền triết Krishnamurti đồng thời căn dặn chúng ta, với tư cách là độc giả, cần phải thử nghiệm những điều mà ông nhắc đến trong cuốn sách này, đồng thời soi rọi mình thật rõ ràng để biết được mình nên tiếp nhận điều gì trong cuốn sách này. Chẳng cần đi đâu xa xôi, chúng ta nên tập trung vào bản thân để học được cách truy tìm những khía cạnh cá nhân - một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu khi chúng ta chào đời. Không thể phủ nhận rằng, những gì mà nhà hiền triết Jiddu Krishnamurti đã truyền tải thông qua cuốn sách hết sức trọng tâm và giàu ý nghĩa. Dưới đây là hai nội dung mà tôi cho rằng chúng ta có thể liên hệ trực tiếp nhiều nhất:

BẢN NGÃ, BẢN THÂN, VÀ CUỘC ĐỜI BẠN

“Tôi là ai?” 

Đây là lời nói mở đầu, cũng là lời nói được lặp lại nhiều lần xuyên suốt cuốn sách như một điệp khúc nhắc nhở độc giả về một nhiệm vụ tối cao mà ai cũng phải hoàn thành trong cuộc đời mình. Câu hỏi này mặc dù là câu hỏi mở và tưởng chừng như sẽ cho người đọc sự tự do khám phá, nhưng rốt cuộc phải khám phá những gì để trả lời được câu hỏi này? Tác giả Jiddu Krishnamurti đã chỉ ra rất nhiều khía cạnh tâm lý để người đọc có thể phân biệt như: ý nghĩ, suy nghĩ, tư duy, kí ức, cái tôi, trí năng, sự hiểu biết, thấu thị, thấu hiểu… mà có thể chúng ta thường nhầm lẫn hoặc dùng thay thế cho nhau trong cuộc sống hàng ngày. Qua đó, tác giả mong muốn chỉ ra rằng việc hiểu được những khái niệm trên cùng với mối tương quan giữa chúng sẽ giúp chúng ta xây dựng một tư duy toàn thể, đạt đến sự thấu hiểu, hiểu vẹn toàn nhất những gì mà chúng ta tiếp cận. Nền giáo dục có thể chú trọng việc dạy cho chúng ta về tất cả những thứ trên đời, nhưng điều quan trọng nhất mà chúng ta cần học vẫn luôn nằm ở bản thân chúng ta và con người, xã hội. Một triết lý khiến tôi vô cùng ấn tượng chính là việc tác giả đã chỉ ra rằng: Chúng ta tự giam cầm mình trong sự cô đơn, làm mình mắc kẹt trong cái tôi. Khi chúng ta cảm thấy mình mất kết nối với thế giới xung quanh, rằng chúng ta không thể nào gắn bó lâu dài với bất cứ ai, hay chẳng có ai muốn trở thành bạn bè với chúng ta, thì đó là vì chúng ta đang để bản thân mình trở thành trung tâm của mọi sự việc, chìm đắm trong sự mê muội, khinh suất, và đố kỵ của bản thân. Thật vậy, chúng ta bị giới hạn bởi những rào cản gần như không thể phá vỡ như quá khứ của bản thân, suy nghĩ của xã hội và rõ ràng, đây là những rào cản mà chúng ta có thể tự mình phá bỏ. Vấn đề thực sự nằm ở việc chúng ta có đủ hiểu biết và bản lĩnh để có thể tự vượt qua chúng hay không. “Tại sao đụng đến điều gì chúng ta cũng biến nó thành vấn đề vậy? Và vì sao chúng ta không chấm dứt chúng, tại sao ta lại cam chịu chung sống với các vấn đề và mang vác chúng từ ngày này qua ngày khác, từ năm này qua năm khác?” Chúng ta có thể có câu trả lời cho bất cứ câu hỏi nào, nhưng đối với câu hỏi “Tôi là ai?”, có lẽ chúng ta sẽ cần nhiều thời gian để trả lời câu hỏi này.

Có thể thấy một cách rõ ràng rằng, những gì tác giả phân tích được thể hiện một cách rõ ràng, thông suốt, đáng để suy ngẫm. 

GIÁO DỤC, CÔNG VIỆC VÀ TIỀN BẠC

“Người dốt nát không phải là người không có học thức, mà là người không có hiểu biết về chính mình.”

Không thể phủ nhận rằng, giáo dục chính là nền tảng hình thành nên, nhân cách, phẩm chất và địa vị của con người. Ở đây, chúng ta bàn về loại hình giáo dục đúng đắn. Với loại hình giáo dục đúng đắn, chúng ta không những được khai sáng về xã hội mà còn cả về con người của chúng ta. Cũng giống như trong cuốn sách “Tự do vượt trên hiểu biết” của tác giả, ông cũng sử dụng những lí lẽ tương tự để nói về chức năng của giáo dục: Giáo dục là công cụ khai phóng, giúp chúng ta đạt đến sự tự do khỏi những ràng buộc của tâm trí, cái tôi và xã hội. Công việc và tiền bạc chính là phần kết quả của loại hình giáo dục mà chúng ta lựa chọn. Loại hình đó sẽ giúp chúng ta định hướng được những con đường sự nghiệp, cũng như giá trị mà chúng ta thu nhận được từ những lựa chọn của bản thân. Nhưng so với giáo dục, công việc và tiền bạc không phải là những mục tiêu cuối cùng hay tối cao nhất, mà chúng là những công cụ giúp chúng ta biến giáo dục thành trải nghiệm. Những gì chúng ta học được không gói gọn trong công việc mà chúng ta có hay số tiền mà chúng ta kiếm được mà còn được thể hiện ở con người chúng ta: cách chúng ta phản ứng với thế giới, những sự việc xảy ra xung quanh mình. Cuộc đời chúng ta không đơn độc trải qua bất cứ thứ gì, vì chúng ta luôn bị tác động bởi những yếu tố như tri thức, ký ức, trải nghiệm… Chính vì vậy, một chức năng khác của giáo dục chính là giữ cho tâm thức chúng ta ở trạng thái “tỉnh thức”, có thể nhìn cuộc sống từ nhiều góc độ khác nhau, xây dựng cho mình những trải nghiệm quý giá: “Chúng ta lệ thuộc vào những trải nghiệm, thách thức nhằm giữ mình tỉnh giác. Nếu trong ta không có xung đột, thay đổi hoặc loạn động, thì hầu hết chúng ta dễ dàng ngủ quên.”

Tôi đồng ý với hầu hết các quan điểm của triết gia Jiddu Krishnamurti, cho rằng đối với đa số các độc giả, cuốn sách có thể là những đoạn hội thoại riêng lẻ, nhưng tất cả những nội dung mà ông đưa vào cuốn sách đều có sự liên kết chặt chẽ với nhau, với mục tiêu cao cả nhất chính là giải đáp câu hỏi “Tôi là ai?”. Cuốn sách có thể giúp chúng ta đạt đến sự tĩnh lặng của tâm trí, để bản thân thật tĩnh tâm để có thể thấm nhuần những lời giảng dạy của vị triết gia sâu sắc này. 

Lời kết:

“Bạn đang nghịch gì với đời mình?” không chỉ là cuốn sách với những lời răn dạy sâu sắc, mà còn là một cuốn hướng dẫn bạn đọc tìm hiểu về tất cả những gì thuộc về bản thân, về những gì chúng ta có thể kiểm soát để có thể hiểu rõ chính mình. Lập trường của triết gia Jiddu Krishnamurti có thể khiến chúng ta cảm thấy choáng ngợp vì có nhiều thứ cần phải biết, nhưng nếu chúng ta có thể dần dần đọc nghiền ngẫm, mọi thứ sẽ trở nên có ý nghĩa với chúng ta hơn.

Tóm tắt và Review bởi: Quỳnh Trang - Bookademy

Hình ảnh: Quỳnh Trang

-------------------------------------------------------------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Tên tác giả - Bookademy." Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.