Phạm Ngọc Trâm@Viện Sách - Bookademy
3 năm trước
[Tóm Tắt & Review Sách] “Những Sinh Vật Huyền Bí Và Nơi Tìm Ra Chúng”: Bách Khoa Toàn Thư Dành Cho Những Phù Thủy Tập Sự
[Tóm tắt sách] “Những Sinh Vật Huyền Bí Và Nơi Tìm Ra Chúng”: Bách Khoa Toàn Thư Dành Cho Những Phù Thủy Tập Sự
Lần đầu tiên độc giả biết đến Những sinh vật huyền bí và nơi tìm ra chúng là thông qua danh sách sách giáo khoa mà Harry Potter cần phải chuẩn bị trước kì học đầu tiên tại trường phù thủy danh giá Hogwarts. Cuốn sách này được sáng tác bởi New Scamander, nhân vật chính trong chùm phim cùng tên với tên sách. Thế giới của phù thủy thật kì lạ và hấp dẫn, Vong Mã, Bạch Kỳ Mã, Nhền Nhện Khổng Lồ, Rồng Lửa, vân vân và mây mây kích thích trí tưởng tượng của bất kỳ một ai. Chắc hẳn khán giả đã từng 1 lần ước mơ bản thân được trở thành một phù thủy kỳ diệu để không chỉ được vinh danh vào 4 nhà phù thủy mà còn được khám phá về các sinh vật mà dường như chỉ có trong sách. Cuốn sách này không phải tiểu thuyết hay kịch bản được chuyển thể thành phim, nó chỉ đơn giản giống như 1 hòm rương kho báu về định nghĩa, mô tả đủ các thể loại sinh vật mà thế giới phù thủy giấu kín kỹ lưỡng. Hãy đọc cuốn sách khi bạn đã sẵn sàng cho trí tưởng tượng được bay cao và chuẩn bị một cây chổi để đưa bản thân bước vào thế giới của những sinh vật huyền bí.
/Giới thiệu về tác giả/
J.K. Rowling là tác giả của Harry Potter, bộ tiểu thuyết đoạt nhiều giải thưởng và phá nhiều kỷ lục. Bộ truyện này được đông đảo bạn đọc từ khắp nơi trên thế giới yêu thích, bán được hơn 450 triệu bản, được dịch sang 79 thứ tiếng và chuyển thể thành 8 tập phim bom tấn. Bà đã viết 3 ngoại truyện cho bộ này vì mục đích gây quỹ từ thiện, bao gồm: “Quidditch qua các thời đại”, “Những sinh vật huyền bí và nơi tìm ra chúng” (ủng hộ quỹ Comic Relief) và “Những chuyện kể của Beedle người hát rong” (ủng hộ quỹ Lumos), cùng một kịch bản phim lấy cảm hứng từ cuốn Những sinh vật huyền bí và nơi tìm ra chúng. J.K. Rowling cũng tham gia quá trình sản xuất vở kịch “Harry Potter và đứa trẻ bị nguyền rủa” Phần 1 và Phần 2, trình diễn ở West End, London vào mùa hè năm 2016. Năm 2012, công ty kỹ thuật số Pottermore của J.K. Rowling ra đời, cho phép độc giả hâm mộ tiếp tục đọc những sáng tác mới của bà và đắm mình vào thế giới phù thủy. Bà đã được nhận rất nhiều giải thưởng và danh hiệu, trong đó có huân chương OBE vì cống hiến cho văn học thiếu nhi, huân chương Bắc đẩu bội tinh của Pháp và giải thưởng Hans Christian Andersen.
/Lời mở đầu của New Scamander/
Những Sinh Vật Huyền Bí Và Nơi Tìm Ra Chúng là quả ngọt mà tôi hái được sau nhiều năm du hành và nghiên cứu. Nhìn lại thời thơ ấu, tôi ghen tị với cậu bé bảy tuổi từng ở lì trong phòng ngủ hàng giờ để mổ xẻ Móng Đỏ, vì cậu ta còn bao chuyến viễn du đang chờ phía trước: từ rừng rậm âm u đến sa mạc chói lòa, từ đỉnh núi cao vút tới bãi bùn lầy lội; cậu bé lôi thôi dính đẩy Móng Đỏ ấy lớn lên, và lần theo những quái thú sẽ được mô tả lại dưới đây. Tôi đã lùng tới những hang, những hốc và những cái tổ khắp năm châu, quan sát những tập tính lạ lùng của quái thú ở hơn một trăm đất nước, chứng kiến sức mạnh của chúng, chiếm được lòng tin của chúng, và có đôi khi, còn phải đánh đuổi chúng bằng cái ấm nước du lịch của mình.
Ấn bản đầu tiên của Những Sinh Vật Huyền Bí được ông Augustus Worme ở nhà xuất bản Obscurus Books đặt viết vào năm 1918, ông đã có nhã ý mời tôi cân nhắc việc viết một cuốn yếu lược độc quyền về những sinh vật pháp thuật cho nhà xuất bản của ông. Lúc đó tôi chỉ là một nhân viên quèn ở Bộ Pháp thuật với mức lương bèo bọt nên đã chớp ngay cơ hội để vừa có thêm hai Sickle bạc mỗi tuần, lại vừa được chu du khắp thế giới nhằm tìm kiếm các loài sinh vật pháp thuật mới vào kỳ nghỉ. Phần còn lại đã đi vào lịch sử xuất bản. Lời giới thiệu này nhằm trả lời những câu hỏi thường gặp nhất trong số thư từ hàng tuần bạn đọc gửi cho tôi, kể từ khi cuốn sách được xuất bản lần đầu năm 1927.
Trước tiên tôi xin được trả lời câu hỏi căn bản nhất - "quái thú" là gì?
/Quái thú là gì/
Định nghĩa về “quái thú" đã gây tranh cãi suốt nhiều thế kỷ. Mặc dù điều này có thể khiến một số học sinh mới nhập môn ngành Sinh vật huyền bí thấy ngạc nhiên, nhưng vấn đề có thể trở nên rõ ràng hơn nếu chúng ta dành một chút thời gian để xem xét ba loài sinh vật huyền bí sau.
Người Sói: phần lớn thời gian sống với nhân dạng(như phù thủy hoặc Muggle). Tuy nhiên mỗi tháng một lần, họ lại biến thành quái thú bốn chân hoang dã đầy sát ý và vô nhân tính.
Nhân Mã: tập tính của Nhân Mã không giống như con người; họ sống trong tự nhiên, không mặc quần áo, thích tách xa cả phù thủy lẫn Muggle nhưng có trí thông minh chẳng kém gì chúng ta.
Quỷ Khổng Lồ có hình dáng tương tự người, đứng thẳng, có thể học được vài từ đơn giản, nhưng lại còn kém thông minh hơn con Bạch Kỳ Mã đần độn nhất và không có khả năng pháp thuật nào ngoài sức mạnh phi thường. Giờ câu hỏi đặt ra là: những sinh vật nào trong số đó là “Người", tức là sinh vật đáng được hưởng các quyền hợp pháp và có tiếng nói trong việc điều hành thế giới pháp thuật - và những sinh vật nào là “quái thú"?
Mãi đến năm 1811 mới có một định nghĩa được hầu hết cộng đồng pháp thuật chấp nhận. Grogan Stump, Bộ trưởng Pháp thuật mới được bổ nhiệm khi đó, đã ban sắc lệnh rằng “Người" là “bất kỳ sinh vật nào có đủ trí tuệ để hiểu luật pháp thuật và nhận một phần trách nhiệm trong việc hình thành những luật ấy".' Những đại biểu Quỷ Khổng Lồ được thẩm vấn khi Yêu Tinh vắng mặt và bị đánh giá là không hiểu người ta nói gì hết, do dó bị phân loại là “quái thú" dù chúng đi bằng hai chân; Nhân Ngư được mời đến kèm theo thông dịch viên và lần đầu họ được phân loại là “Người"; Tiên Nhí, Yêu Nhí và Quỷ Vườn, dù có hình dạng giống người, cũng đều bị xếp vào danh sách “quái thú" một cách kiên quyết.
Tất nhiên, vấn để không chỉ dừng lại ở đó. Chúng ta đều biết luôn có những phần tử cực đoan khăng khăng đòi phân loại Muggle là "quái thú"; rồi Nhân Mã từ chối thân phận “Người" và yêu cầu được coi là “quái thú"? Trong khi đó Người Sói thành đối tượng bị chuyển qua chuyển lại giữa Bộ Quái thú và Con người trong nhiều năm.
/Tầm quan trọng của ngành Nghiên cứu Sinh vật Huyền bí/
Trên đây chỉ là một phần phạm vi và mức độ công việc của Sở Điều phối và Kiểm soát Sinh vật Huyền bí. Còn phần này là dành cho câu hỏi mà tất cả chúng ta, từ tận đáy lòng, đều đã biết câu trả lời: Tại sao cả cộng đồng nói chung và từng cá nhân nói riêng, vẫn cứ không ngừng cố gắng bảo vệ và che giấu những quái thú huyền bí ấy, ngay cả những loài hung dữ và khó thuần hóa? Câu trả lời tất nhiên là: nhằm đảm bảo rằng những thế hệ pháp sư và phù thủy tương lai có thể chiêm ngưỡng sức mạnh và vẻ đẹp kỳ lạ của chúng, như chúng ta đã từng được chứng kiến.
Tôi coi cuốn sách này chỉ đơn thuần là lời giới thiệu về những loài quái thú huyền bí đa dạng đang sinh sống trên khắp thế giới. Đã có tám mươi mốt loài được mô tả dưới đây, nhưng tôi tin rằng sẽ có nhiều loài khác được phát hiện thêm, khi ấy cũng cần tái bản và bổ sách này. Ngay lúc này tôi chỉ muốn nói thêm rằng tôi rất vinh dự khi nghĩ rằng nhờ những trang sách này, các thế hệ pháp sư và phù thủy trẻ sẽ được lớn lên với kiến thức và hiểu biết đầy đủ hơn về các loài quái thú huyền bí mà tôi hằng yêu quý.
/Câu chuyện về Sinh vật thần thoại/
Trong phim “Sinh vật huyền bí: Lịch sử tự nhiên” được dẫn bởi Steven Fry, chúng ta sẽ bắt đầu với câu chuyện liên quan đến động vật thần thoại trên hành tinh: Con Rồng. Rồng là 1 trong những sinh vật thần thoại lâu đời nhất, chúng làm say mê con người nhiều ngàn năm. Nhưng ý tưởng cho sinh vật này cất cánh hàng ngàn năm là từ đâu? Nhiều nền văn hóa trên thế giới đều có truyền thuyết về Rồng, mặc dù chúng có thể khác nhau về ngoại hình. Rồng châu Âu thường được coi là đáng sợ, đó là những con thú phun lửa, có cánh và sừng. Trong khi rồng Châu Á được miêu tả là những con vật hiền lành, với vẻ ngoài giống rắn hơn. Huyền thoại rồng được lấy cảm hứng từ nhiều bộ phận của các loài sinh vật mà tổ tiên loài người e sợ band dầu, đại bàng, khủng long,... Nhiều sáng tạo được lấy cảm hứng từ hóa thạch các loài khủng long, đặc biệt khi người dân phát hiện ra hóa thạch đó ở mọi nơi xuất hiện.
1 sinh vật cũng được công nhận rộng rãi như Rồng, đó là Kỳ Lân. Nó là 1 trong số ít sinh vật huyền bí không bị kinh sợ, được coi là 1 loài vật hiền lành, nhân hậu. Scotland xem nó là linh vật quốc gia, họ coi Kỳ Lân là 1 sinh vật có thật, xinh đẹp, có sức mạnh to lớn, sừng nó có thể chữa bệnh. Kỳ Lân gần như ở khắp mọi nơi, được đi săn rộng rãi, thậm chí Lịch sử Kỳ Lân còn được dệt trên các tấm thảm để kể lại câu chuyện. Kỳ Lân trở thành biểu tượng tinh thần của Scotland vì tính bất bại, độc nhất của nó. Tê giác Ấn Độ, tên khoa học là Rhinoceros Unicornis, sinh vật có thật cùng là 1 trong những nguồn cảm hứng tạo nên Kỳ Lân mặc dù mối liên hệ giữa các loài này có vẻ khá xa vời.
Thủy quái Kraken: Hơn 500 năm trước, lần đầu tiên các thủy thủ kể về một con quái vật biển khổng lồ, được cho là sống ở vùng biển ngoài khơi Na Uy và Iceland, với nhiều xúc tu dài như đoàn rắn, được bao phủ bằng các đầu mút để giữ chặt con mồi. Chiều dài 2 km, với các xúc tu khổng lồ dài như cột buồm của tàu. Tuy nhiên đó cũng có thể là 1 huyền thoại được sản sinh ra từ sinh vật có thật, mực khổng lồ. Tiêu bản của mực khổng lồ có mẫu nặng tới 500kg, sống ở các đại dương sâu nhất, thậm chí rất hiếm có video quay lại về chúng. Con chưa trưởng thành có chiều dài 3,5m. Loài mực siêu khổng lồ (colossal squid) có thể dài tới 18m, là động vật không xương sống lớn nhất trên Trái Đất.
Một câu chuyện thậm chí còn kích thích và hấp dẫn hơn, nàng Tiên cá, xuất hiện trong truyền thuyết ở khắp nơi trên thế giới qua hàng nghìn năm. Năm 1493, nhà thám hiểm Christopher Columbus, dong buồn đến Châu Mỹ, đã thấy những gì ông tin là 3 Nàng Tiên Cá. Ông mô tả chúng “không quá xinh đẹp như người ta vẫn nói, vì khuôn mặt chúng có 1 số đặc điểm rất nam tính”. Tuy nhiên 1 số nhà khoa học cho rằng những gì Columbus nhìn thấy là một sinh vật vẫn được tìm thấy dọc theo các bờ biển Bắc Mỹ hiện nay, đó là lợn biển (mặc dù theo trí tưởng tượng của tác giả bài viết tóm tắt này thì hình ảnh giữa người cá và lợn biển có vẻ không được khớp nhau lắm).
Pegasus, Hà Mã rồi Thestal hay thậm chí là Thunderbirds, nhiều sinh vật dị thường có thể được tạo nên với những đôi cánh, vút bay trên bầu trời. Roc có thể coi là tổ tiên của loài đại bàng hiện nay, 1 loài chim với miêu tả là khổng lồ và mạnh đến mức nó có thể cắp cả 1 con voi. Cảm hứng về nó được cho là đến từ trứng của một con chim thật. Con Aepyornis sống ở đảo Madagascar hơn 40.000 năm trước. Một trong những loài chim không bay lớn nhất đã từng tồn tại, nó cao hơn 3m, nặng khoảng 500kg. Còn được gọi là Chim Voi, đã tuyệt chủng khoảng 1000 năm trước. Trứng của nó rất lớn, tương đương 150 quả trứng gà, khiến nhiều người nghĩ chúng là của đại bàng Roc huyền thoại. Nỗi sợ hãi của con người về những loài chim này là có thật.
/Top những sinh vật huyền bí mà tác giả yêu thích/
Acromantula - Khổng Nhện:
Khổng Nhện là loài nhện tám mắt khổng lồ có khả năng giao tiếp bằng tiếng người. Chúng có nguồn gốc ở Borneo, trú ngụ trong rừng nhiệt đới rậm rạp. Đặc điểm nổi bật của chúng là lớp lông đen dày bao phủ cơ thể, các chân có thể dài tới hơn bốn mét rưỡi, gọng kìm của chúng tạo ra âm thanh lách cách đặc thù khi Khổng Nhện bị kích thích hay giận dữ, và một cơ quan tiết độc tố. Khổng Nhện là loài ăn thịt và thích những con mồi lớn. Chúng giăng mạng hình vòm trên mặt đất. Con cái lớn hơn con đực và có thể đẻ tới một trăm trứng một lứa. Những quả trứng mềm và trắng, to như những quả bóng chuyền bãi biển. Trứng nở sau sáu đến tám tuần. Trứng Khổng Nhện được Sở Điều phối và Kiểm soát Sinh vật Huyền bí phân loại là Hàng hóa Cấm Trao đổi Buôn bán Loại A, nghĩa là tất cả các hành động vận chuyển hay mua bán đều bị phạt nặng. Loài quái thú này được cho là do pháp sư lai giống, có thể dùng để giữ nhà hoặc kho báu phù thủy, cũng như các quái thú nhân tạo khác. Mặc dù có trí thông minh gần bằng con người, Khổng Nhện không thể thuần hóa và cực kỳ nguy hiểm đối với cả phù thủy lẫn Muggle. Có tin đồn chưa được xác nhận rằng Khổng Nhện đã hình thành cả bầy đông đúc ở Scotland.
Basilisk - Tử Xà
Con Tử Xà đầu tiên được Herpo Xảo Quyệt, một phù thủy hắc ám người Hy Lạp và cũng là một Xà khẩu, lai tạo. Sau vô số thử nghiệm, ông này khám phá ra rằng nếu để một con cóc ấp một quả trứng gà thì sẽ nở ra con rắn khổng lồ sở hữu những quyền năng nguy hiểm khủng khiếp. Tử Xà là một con rắn màu xanh lục sáng, có thể dài đến hơn mười lăm mét. Con đực có mào đỏ tươi. Nó có răng nanh chứa nọc kịch độc nhưng đòn tấn công nguy hiểm nhất của nó là cái nhìn từ đôi mắt vàng to cồ cộ. Ai nhìn thẳng vào mắt nó sẽ chết ngay lập tức. Nếu nguồn thức ăn dồi dào (Tử Xà ăn tất cả thú có vú, chim và phần lớn các loài bò sát), nó có thể sống rất dai.
Phoenix - Phượng Hoàng:
Phượng Hoàng là loài chim xinh đẹp, kích cỡ bằng một con thiên nga, lông màu tía với móng vuốt, mỏ và đuôi dài màu vàng kim. Nó làm tổ trên đỉnh núi và có thể được tìm thấy ở Ai Cập, Ấn Độ và Trung Hoa. Phượng Hoàng có thể sống lâu đến vô hạn vì nó có khả năng tái sinh, tự bốc lửa khi cơ thể bắt đầu lão hóa và lại chui ra từ đống tro tàn trong hình dạng chim non. Phượng Hoàng là một sinh vật hiền lành chưa từng giết chóc và chỉ ăn các loại thảo mộc. Giống như Chim Cưu (xem phần trên), nó có thể biến mất và tái xuất tùy ý. Tiếng hót của Phượng Hoàng rất kỳ diệu: nó có thể khơi gợi lòng can đảm trong những tâm hồn thuần khiết và khuấy động nỗi sợ hãi trong những tâm hồn tà ác.Nước mắt Phượng Hoàng có khả năng chữa lành vết thương rất hiệu nghiệm.
Merpeople - Nhân Ngư
Nhân Ngư sống ở khắp nơi trên thế giới, vẻ ngoài họ cũng đa dạng như con người. Phong tục tập quán của họ vẫn còn là bí ẩn như loài Nhân Mã, nhưng các pháp sư thành thạo ngôn ngữ Mermish nói rằng các cộng đồng Nhân Ngư có tổ chức cao, quy mô khác nhau tùy theo môi trường sống, một số còn có nơi ở được xây dựng công phu. Giống như Nhân Mã, Nhân Ngư đã từ chối thân phận "Người" vì thích được phân loại là “Quái thú" (xem Lời giới thiệu).
Trong những bản ghi chép cổ xưa nhất thì Nhân Ngư được gọi là Siren (ở Hy Lạp) và ở những vùng nước ấm hơn có các Nhân Ngư xinh đẹp thường được mô tả trong văn học và hội họa Muggle. Chủng Selkie ở Scotland và Merrow ở Ireland không xinh đẹp bằng, nhưng họ cũng có tình yêu âm nhạc như hết thảy loài Nhân Ngư khác.
/Vài nét cuối về cuộc đời tác giả New Scamander/
NEWTON ("NEWT") Artemis Fido Scamander sinh năm 1897. Niềm say mê của ông với các quái thú huyền bí đã được mẹ ông, một người chuyên nuôi Bằng Mã, khích lệ và ủng hộ. Sau khi rời trường Hogwarts, ông Scamander làm việc ở Sở Điều phối và Kiểm soát Sinh vật Huyền bí tại Bộ Pháp thuật. Sau hai năm làm việc tại Văn phòng Tái định cư Gia tinh, mà ông vẫn mô tả là "tẻ nhạt đến cùng cực", ông được chuyển đến Phòng Quái thú, ở đây những kiến thức phi thường về các sinh vật pháp thuật kỳ lạ đã khiến sự nghiệp của ông thăng tiến nhanh chóng. Mặc dù ông gần như hưởng trọn công lao cho việc thực hiện Bản đăng ký Người Sói vào năm 1947, nhưng ông lại nói rằng mình tự hào nhất về Luật Cấm Chăn nuôi Thực nghiệm, được thông qua vào năm 1965, có tác dụng ngăn chặn việc lai tạo ra các giống quái thú mới và khó thuần dưỡng tại Anh. Công việc của ông Scamander tai Cục Nghiên cứu và Thuần hóa Rồng đã cho ông nhiều cơ hội nghiên cứu trong những chuyến viễn du, để thu thập thêm thông tin cho cuốn sách bán chạy nhất thế giới: Những sinh vật huyền bí và nơi tìm ra chúng. Newt Scamander đã được trao tặng Huân chương Merlin đệ nhị đẳng vào năm 1979 vì những đóng góp trong ngành nghiên cứu sinh vật huyền bí. Giờ đã về hưu, ông sống ở Dorset với vợ mình là Porpentina và các Miêu Tinh cưng: Hoppy, Milly, và Mauler.
Review bởi: Ngọc Trâm - Bookademy
Hình Ảnh: Chu Phương - Bookademy
______________
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy
Bạn đam mê viết lách, yêu thích đọc sách và muốn lan tỏa văn hóa đọc tới cộng đồng của YBOX.VN? Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: http://bit.ly/bookademy_ctv
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ “Tên tác giả - Bookademy”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
----------------------------
Hợp Tác Cùng YBOX.VN Truyền Thông Miễn Phí - Trả Phí Theo Yêu Cầu tại http://bit.ly/YBOX-Partnership
1,889 lượt xem