Bài viết sau được dịch từ chia sẻ trên ideas.ted của Joichi "Joi" Ito, giám đốc MIT Media Lab và Jeff Howe, trợ lý giáo sư và là người sáng lập chương trình Media Innovation

Cách tốt nhất để chuẩn bị cho một tương lai không rõ ràng và đầy phức tạp? Xây dựng nó dựa trên sự khác biệt, theo giám đốc MIT Media Lab Joi Ito và người viết Jeff Howe.

Vào mùa thu năm 2011, tạp chí Nature Structural and Molecular Biology đã công bố một bài báo tiết lộ rằng sau hơn một thập kỷ nỗ lực, các nhà nghiên cứu đã thành công trong việc lập bản đồ cấu trúc của một enzyme được sử dụng bởi các retrovirus (một loại virus mà vật chất di truyền của chúng là phân tử RNA) tương tự như HIV. Thành tựu này được xem như là một bước đột phá, nhưng có một điều đáng kinh ngạc khác. Trong nhóm các nhà khoa học quốc tế đóng góp cho khám phá này, có một nhóm được gọi là gọi là "Foldit Void Crushers Group". Đó là một nhóm các game thủ.

Foldit, một thí nghiệm được tạo ra bởi một nhóm các nhà khoa học và nhà thiết kế trò chơi tại Đại học Washington, đã yêu cầu các game thủ - một số vẫn còn đang học trung học và có ít nền tảng về khoa học, nhất là về vi sinh học - xác định xem protein sẽ gấp lại như thế nào bên trong các enzyme. Trong hàng giờ, hàng ngàn người đã cạnh tranh (và cả cộng tác) với nhau. Sau 3 tuần, họ đã thành công trong khi các nhà vi sinh học và máy tính đã thất bại. David Baker, người đồng sáng lập Foldit, cho biết: "Đây là ví dụ đầu tiên tôi biết về những người chơi game giải quyết vấn đề khoa học lâu năm".

"Phương thức quản lý truyền thống thường chọn sai người phù hợp nhất cho công việc".

Nhưng đó cũng không phải là lần cuối. Foldit tiếp tục tạo ra các mô hình chính xác cho các enzyme có độ phức tạp cao khác. Các dự án nghiên cứu khác tương tự như vậy đã khai thác sức mạnh của đám đông để thực hiện các nhiệm vụ khác nhau, từ việc thu thập dữ liệu đơn giản đến giải quyết vấn đề nâng cao hơn. Một nhà sáng lập Foldit khác, Adrien Treuille, đã phát triển một game tương tự, Eterna, trong đó các game thủ tạo ra các thiết kế cho DNA tổng hợp. Tiêu đề của game Eterna tóm tắt thành tiền đề chính của dự án: "Giải câu đố. Phát minh y học". Các thiết kế của các "nhà khoa học-công dân" hàng đầu này của Eterna được tổng hợp tại Stanford.

Những nỗ lực như thế này có thể cách mạng hóa cách chúng ta chữa bệnh. Tuy nhiên nó cũng cho thấy một hứa hẹn khác: Phương thức quản lý truyền thống thường sai chọn sai người phù hợp nhất cho công việc. Cách tốt nhất để sắp xếp tài năng phù hợp với công việc, ít nhất là trong thế giới công nghệ sinh học nano, không phải là đưa công việc khó nhất cho người có tấm bằng tốt nhất, mà là quan sát hành vi của hàng ngàn người và xác định những người thể hiện năng lực lớn nhất cho các kỹ năng nhận thức mà nhiệm vụ đó đòi hỏi. Zoran Popović, nhà thiết kế trò chơi của Foldit, nói: "Bạn sẽ nghĩ rằng một tiến sĩ hóa sinh sẽ rất giỏi trong việc thiết kế các phân tử protein". Thế nhưng không phải vậy. "Các nhà sinh học tốt ở những thứ khác. Nhưng Foldit đòi hỏi một sự tinh thông sâu sắc."

Một số game thủ có khả năng nhận diện các mẫu hình, một hình thức bẩm sinh của lý luận không gian mà hầu hết chúng ta không có. Những người khác - mà Popović hay gọi là "bà ngoại chưa có bằng trung học" - thực hiện một kỹ năng xã hội cụ thể nào đó. "Họ giỏi trong việc gỡ rối giúp mọi người. Họ giúp mọi người tiếp cận vấn đề bằng một cách khác". Công ty dược phẩm lớn nào có thể dự đoán nhu cầu tuyển dụng của những "bà ngoại chưa có bằng trung học" này ? 

Treuille lưu ý rằng ông và các đồng nghiệp của ông tại Eterna có thể "lọc qua hàng trăm ngàn người là những chuyên gia cho những nhiệm vụ đặc biệt". Nói cách khác, tài năng của họ kết hợp nhiệm vụ với một sự hiệu quả phi thường - không dựa vào CV của người đó và phép màu của sự thiên lệch tự chọn, mà thông qua hàng ngàn điểm dữ liệu tạo ra bởi các trò chơi. Eterna đại diện cho một sự suy nghĩ cấp tiến của một trong những giả định cốt lõi của chủ nghĩa tư bản, rằng lao động được phân bổ tốt nhất thông qua phong cách quản lý command-and-control. Thay vì vậy, Eterna dựa vào một thuộc tính - tính đa dạng - vốn thường bị truyền thống đánh giá thấp. Thật vậy, trước khi có Internet, dường như khó có thể đạt được điều này.

Phép màu trong crowdsourcing phần lớn là chức năng của sự đa dạng, điều mà sẽ xảy ra ở bất cứ nhóm lớn người nào

*Crowdsourcing: Theo truyền thống, một công việc sẽ được giao cho 1 người hay 1 tổ chức để thực hiện. Crowdsourcing là hình thức giao công việc đó cho một cộng đồng hoặc một nhóm người, thông qua một “lời kêu gọi” để tất cả có thể cùng đóng góp thực hiện công việc đó.

Khi nó hoạt động - và ngược lại với sự cường điệu ban đầu, nó khó có thể là "thuốc bách bệnh" cho thời đại kĩ thuật số này - crowdsourcing thể hiện một hiệu quả gần như huyền diệu. Các tổ chức và công ty như NASA, Tập đoàn LEGO và Samsung đã tích hợp các đóng góp của công chúng vào cốt lõi của cách họ kinh doanh. Trong quá trình đó, họ đã làm lại ranh giới truyền thống chia cách nhà sản xuất một sản phẩm và người tiêu dùng của sản phẩm đó. Nó bây giờ là một lớp-thẩm-thấu-được, trong đó các ý tưởng và sự sáng tạo thậm chí kiểm soát các khía cạnh quan trọng như chiến lược dài hạn, và là một nỗ lực đầy tính hợp tác.

Nền tảng lý thuyết cho phương pháp này nằm trong quy tắc mới của các hệ thống phức tạp; hiệu quả của phép màu trong crowdsourcing phần lớn là chức năng của sự đa dạng, điều mà sẽ xảy ra ở bất cứ nhóm lớn người nào. Và hóa ra khoa học có một lịch sử sử dụng các mạng lưới kiến thức phân tán để thu thập tài năng đa dạng qua các ngành học. Một trong những ví dụ điển hình là giải thưởng tìm ra kinh độ (Longtitude Prize). Năm 1714 Quốc hội Anh đã trao một giải 10.000 bảng cho bất cứ ai có thể tìm ra phương pháp xác định kinh độ. Những tư duy khoa học hàng đầu tập trung đáng kể tài năng của họ để giải quyết vấn đề này, nhưng giải thưởng đã được lấy bởi một người làm đồng hồ tự học, John Harrison.

Tất nhiên, các amateur luôn đóng góp cho các ngành như thiên văn và khí tượng học dựa trên phát triển dựa trên số lượng lớn các quan sát. Nhưng trước khi có Internet, công chúng ít có cơ hội đóng góp cho việc tạo ra các loại kiến thức khoa học khác. Trong những năm gần đây, nhiều công ty, cá nhân và các lĩnh vực học thuật đã sử dụng mạng lưới truyền thông toàn cầu của mình để tăng cường sức mạnh trí tuệ cho bất kỳ vấn đề cá nhân nào và, quan trọng hơn, tạo điều kiện cho sự đa dạng nhận thức, điều thường thiếu trong Phòng thí nghiệm của tập đoàn hoặc trường học.

Được sáng lập vào năm 2000 bởi công ty dược phẩm Eli Lilly, InnoCentive xây dựng mô hình kinh doanh của mình để có thể cung cấp cho khách hàng những kiểu cơ chế trí tuệ đa dạng đó. InnoCentive nhận những vấn đề khó khăn từ các công ty lớn, các phòng thí nghiệm R & D thương mại và các sáng kiến ​​y tế, gửi chúng lên một bảng tin trực tuyến. Đây là nơi thường xuyên có gần 400.000 nhà khoa học chuyên nghiệp và nghiệp dư từ khoảng 200 quốc gia, trong đó hơn một nửa sống ở ngoài Châu Mỹ. Nếu hàng ngàn nhà hóa học tại một công ty dược phẩm đa quốc gia như Merck không thể giải quyết vấn đề về hoá học, bạn sẽ không nghĩ rằng nó sẽ rơi vào tay một số sinh viên ngành điện tử năm thứ nhất tại Đại học Texas chứ.

Và ... ai cũng có thể đưa ra giải pháp. Nếu nó hoạt động, cá nhân nhận được phần thưởng, thường là từ $ 10.000 đến $ 40.000. InnoCency nói rằng khoảng 85% các vấn đề cuối cùng đã được giải quyết, đó là một mức trung bình khá lớn so với quy mô của các thách thức. Nhưng điều thú vị là ai giải quyết vấn đề, và làm thế nào.

Điều đáng chú ý là hơn 60% các "chuyên gia" của InnoCentive, như họ biết, có bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ, tức là gần 40% không có. Thực tế, một trong những nhà giải quyết sinh lợi nhất là một thợ thủ công người Canada đã bỏ học chương trình tiến sĩ về vật lí hạt để chăm sóc bố mẹ mình.

Điều này không hề đáng nhạc nhiên. Những thách thức của InnoCentive thường chứa đựng những vấn đề mà những trí óc thông thái đã không thể giải quyết. Nếu một công ty sản phẩm tiêu dùng lớn gặp phải thách thức trong việc sản xuất một hợp chất hóa học, thì họ thường giao cho các nhà hóa học tốt nhất của mình giải quyết thách thức này. Chúng tôi tin rằng những người thông minh, được đào tạo tốt nhất trong một ngành nhất định - những chuyên gia - là những người có khả năng giải quyết một vấn đề đặc biệt tốt nhất. Và quả thực, họ thường là như vậy. Khi họ thất bại, điều mà họ sẽ gặp phải hàng ngàn lần, niềm tin không nghi ngờ vào quy tắc của "năng lực" làm chúng ta lầm tưởng rằng chúng ta cần tìm kiếm một người giải quyết tốt hơn: các chuyên gia khác có mức độ đào tạo cao tương tự.

Nhưng nó là bản chất của năng lực tái sản xuất cao - đội ngũ chuyên gia mới, được chứng nhận, đã được đào tạo tại các trường học, viện nghiên cứu và các công ty lớn như các chuyên gia trước đây. Tương tự, hai nhóm chuyên gia có thể dựa vào việc áp dụng các phương pháp tương tự cho vấn đề và chia sẻ cùng một sự thiên vị, những điểm mù và những khuynh hướng vô thức."Năng lực quan trọng", theo Scott E. Page, nhà khoa học xã hội và tác giả của cuốn "Sự Khác Biệt: Làm thế nào sức mạnh của sự đa dạng tạo ra nhóm, công ty, trường học và xã hội tốt hơn." "Nhưng nhìn chung, nó làm giảm dần lợi nhuận". 

Theo nghiên cứu của Harvard Business School, có một mối tương quan tích cực giữa các giải pháp thành công và những gì mà Karim Lakhani gọi là "khoảng cách từ thực tế". Tức là, người đó càng ít biết về những nguyên lý trong lĩnh vực của vấn đề đó, người đó càng có khả năng giải quyết nó.

Điều này liên quan đến cách chúng ta phân bổ kiến ​​thức hoặc khi chúng ta có thể tìm ra cách cho phép nó tự phân bổ, như các dự án InnoCentive hay Eterna. Do sự gia tăng của các nghiên cứu chứng minh rằng các nhóm đa dạng có hiệu quả hơn trong nhiều ứng dụng, sự đa dạng đang trở thành yêu cầu chiến lược cho các trường học, công ty và các loại tổ chức khác. Có thể là chính trị tốt và PR tốt và, tùy thuộc vào cam kết của một cá nhân đối với sự công bằng về chủng tộc và giới tính, tốt cho tâm hồn. Nhưng trong thời đại mà trong đó những thách thức của bạn có thể là phức tạp nhất, nó chỉ đơn giản là quản lý tốt, nó đánh dấu một sự khởi đầu ấn tượng từ khi sự đa dạng được coi là phải trả giá bằng năng lực.

Chủng tộc, giới tính, bối cảnh kinh tế xã hội và đào tạo kỷ luật đều quan trọng, nhưng chỉ vì nó là mật mã cho các loại kinh nghiệm cuộc sống mà tạo ra sự đa dạng nhận thức. Hơn nữa, bởi vì chúng ta không thể biết trước được những nguồn gốc đa dạng, kinh nghiệm giáo dục hay khuynh hướng trí tuệ có thể tạo ra một bước đột phá, theo Page," chúng ta nên nghĩ đến những khác biệt của chúng ta như là những hình thức của tài năng. Để tận dụng tài năng đó đòi hỏi sự kiên nhẫn và thực hành".

Tác giả: Jeff Howe, nhà sáng lập chương trình Media Innovation

Link bài gốc: TẠI ĐÂY

Dịch giả: Null - YBOX.VN Translator

Bản quyền bài viết thuộc về YBOX.VN. 

(*) Bản quyền bài viết thuộc về YBOX.VN. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là "Dịch Giả: Null - Nguồn: YBOX.VN". Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ:"Theo Ybox" hoặc khác đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Trở thành dịch giả trên YBOX.VN, xem chi tiết tại đây: http://ybox.vn/cuoc-thi/tro-thanh-dich-gia-tren-yboxvn-co-hoi-ren-luyen-ky-nang-ngoai-ngu-dong-gop-tri-thuc-cho-cong-dong-3nei1fsubf